Kadın örgütleri ise bu iddiaların doğru olmadığını savunuyor.
Peki iddialar nasıl ortaya çıktı? Tartışma nasıl gelişti? Eldeki veriler neyi gösteriyor?
Feminist Gece Yürüyüşü sırasında ne yaşandı?
İstanbulda 2003ten bu yana her yıl 8 Martta Feminist Gece Yürüyüşü düzenleniyor.
Yürüyüş, İstiklal Caddesinde gerçekleştiriliyor. İstanbul Valiliği bu yıl caddede yürüyüşe izin verilemeyeceğini, gösteri yapmak isteyenlerin bir alt sokağa yönlendirileceğini açıkladı.
Polis 8 Mart akşamı İstiklal Caddesine çıkan birçok yolu kapattı ve yoğun güvenlik önlemi aldı.
Yürüyüşü gerçekleştirmek isteyen kadınlar saat 19.00a doğru İstanbul Fransız Kültür Merkezi önünde toplanmaya başladı.
Polis ise barikat kurarak kadınların Tünele doğru ilerleyişine izin vermedi.
Bu sırada Kültür Merkezi önünde ve çevredeki sokaklarda binlerce kadın toplandı.
İstanbul’da 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü: Polis gösteriye müdahale etti, kadınları Taksim Meydanı’da doğru itiyor. pic.twitter.com/xmKFCn8kVo
— Mahmut Hamsici (@Mahmut_Hamsici) 8 Mart 2019
Yürüyüşün katılımcıları, eylemin en başından itibaren sloganlar, ıslıklar ve düdüklerle protestolarını gerçekleştirirken sık sık Aç, aç, aç ve Yürüyüş Hakkımız Engellenemez sloganlarıyla polisten barikatları kaldırmasını istedi.
Polis, saat 20.40 civarında gruplara biber gazı ve plastik mermiyle müdahale etmeye başladı.
Göstericilerin bir bölümü dağılırken bazılarıysa yakınlardaki farklı noktalarda bir araya gelerek gösterilerini sürdürmeye çalıştı.
Ezan tartışması nasıl doğdu? Protesto iddiasıyla paylaşılan ilk videoda ne var?
Ezanı protesto iddiası ilk olarak sosyal medya hesaplarında gündeme getirildi.
Özellikle Yeni Şafakta gazeteci Burak Doğanın 9 Martta paylaştığı bir video bu iddianın kanıtı olarak sunuldu.
Doğan videoyu, Dün akşam Taksimde ezan okunduğu sırada akıllarınca protesto etmeye kalkan alçaklar açıklamasıyla paylaştı.
Dün akşam Taksimde ezan okunduğu sırada akıllarınca protesto etmeye kalkan alçaklar pic.twitter.com/ru0PxydU6S
— Burak Doğan (@doganburak29) 9 Mart 2019
Birçok internet sitesi, bu video üzerinden gösteride ezanın protesto edildiği yönünde haberler yayımladı.
Fransız Kültür Merkezinin karşısındaki binalardan birinin üst katlarından çekildiği anlaşılan videoda hem kadınların protestolarının sesi hem de ezan sesi duyuluyor.
BBC Türkçenin telefonla ulaştığı gazeteci Doğan, konuyla ilgili görüş bildirmek istemediğini belirtti.
Erdoğan ve hükümet yetkilileri neyi savunuyor?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 Martta Adanadaki seçim mitinginde, İstanbuldaki gösteride ezana terbiyesizlik yapıldığını savundu:
Taksimde CHP ve HDPnin öncülüğünde güya Kadınlar Günü için bir araya gelen bir grup, ezana ıslıklarla, sloganlarla terbiyesizlik ettiler. Biz belediye işi gönül işi diyerek milletimize herkesi kucaklayan bir belediye yönetimi taahhüt ediyoruz.
Onlar ise bayrağımıza ve ezanımıza saygısızlık yaparak doğrudan istiklalimize ve istikbalimize saldırıyor.
Eğer biz 3-5 oy için onlara göz yumarsak ecdadımızın da evlatlarımızın da yüzüne bakamayız. Onun için bu ezan ve bayrak düşmanları ile sonuna kadar mücadele edeceğiz.
10 Mart akşamında bir grup, Ezana uzanan eller kırılsın sloganlarıyla Taksimde bir gösteri yapmak istedi. Polis, göstericileri müdahale ederek dağıttı.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik ise Pazartesi günü Ankarada düzenlediği basın toplantısında konuyla ilgili olarak, belli bir grubun ezan protestosu gerçekleştirdiğinin açık ve net şekilde ortada olduğunu söyledi.
Çelik şunları ekledi:
Yürüyüşte bulunup da bunu yaptık diyenlerin hesaplarını incelediğinizde bu tablo ortaya çıkıyor. Orada bir ezan protestosu yapılmıştır.
Orada belli bir grubun da bu ezan protestosu gerçekleştirdiği açık ve net bir şekilde ortadadır. Bugün arkadaşlarımızın yaptığı analizlerde de bu şahısların önemli kısmı tarafından sahiplenilmektedir.
MHP lideri Devlet Bahçeliden ise Ezandan rahatsız olmuşlar, bu densizliktir. CHPden, İPten, HDPden tepki geldi mi? Bunlar zillettir, doğru konuşmazlar açıklaması geldi.
Kadın örgütleri ne diyor?
Farklı kadın hakları grupları, iddialar ardından sosyal medyada yaptıkları açıklamalarla, gösteride ezanı protesto gibi bir durumun yaşanmadığını belirtti.
17. Feminist Gece Yürüyüşü imzasıyla yayımlanan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
Polis kadınların yolunu keserken, bir araya getirmezken, gaz sıkarken, arama yaparken ezan dinlemedi.
16 yıldır yürüdüğümüz güzergahta, yürümemizi engelleyip bizi caminin yanında tutanlar şimdi de kalkmış ezana karşısınız diyor. Kimse çarpıtmasın, bizim isyanımız polis barikatına, kadınların yürüyüşünü, 8 Martı engellemek isteyenlere.
17 yıldır gece yürüyüşü katılımcılarından olan ve ezanı protesto iddialarını gündem değiştirme çabası olarak değerlendiren Meriç Eyüpoğlu, Bizim bütün motivasyonumuz, kadınlar olarak bir araya gelip dayanışma ve coşkuyla bu yürüyüşü yapmaya ilişkindi. Başka bir gündemimiz yoktu. Orada ne ezanla ne de başka bir şeyle ilgilenmek söz konusuydu diyor.
Eyüpoğlu, Bu konuda bizi bir açıklama yapmak zorunda bırakmalarından dahi hoşlanmıyoruz diye ekliyor.
Hükümet yanlısı gazetelerin manşetleri ve içeriden eleştiriler
Pazartesi günü hükümete yakın birçok gazete, Erdoğanın ezanla ilgili açıklamalarını manşetine taşıdı.
Birçok köşe yazarı, konuyla ilgili tepki gösteren yazılar yazdı.
Ancak ezan protesto edildi tezlerine eleştiriler de geldi.
Ezan üzerinden göstericileri eleştiren bir yazı yazan Türkiye Gazetesi Yazarı Süleyman Özışık, 11 Martta ise, eylemde ezanın protesto edildiği haberinin gerçeği yansıtmadığının belirlendiğini belirtti ve bir özür yayımladı.
Yeni Şafak yazarlarından Fatma Barbarosoğlu Twitter hesabından, Kadınlar günü yürüyüşünü, lütfen ezanı protesto ettiler diye etiketlemeyelim. Ezan okunurken protestoya devam etmek ile ezanı protesto etmek aynı şey değil. Bu vatanda hep beraber saygı mesafesini koruyarak yaşamayı başarmak zorundayız. Olaylara rikkat ile dikkat ile yaklaşalım açıklamasını yaptı.
Fatih Tezcan da analizmerkezi.com adlı internet sitesinde, Ezanı protesto yok ama tehlikeli planlar ve provokasyon var başlıklı bir yazı yazdı.
Yazar Cihan Aktaş da Twitter hesabından, Bilgi toplumu değil hurafeler çağı adeta. Kadın örgütleri ezana karşı bir kasıtları olmadığını söylediği halde bu açıklamayı duymazdan gelerek suçlamayı sürdürmenin anlamı nedir? Ezan bu ülkede provokatörlerin eline düşürülmeyecek kadar hassas bir ortak değer mesajı paylaştı.
Eldeki veriler ezanın protesto edildiğini kanıtlıyor mu?
Diyanet İşleri Başkanlığının açıklamasına göre, İstanbulda 8 Martta yatsı ezanı saati 20.28di.
Polis ise saat 20.40 sıralarında gösteriye müdahaleye başladı.
Ezan, İstiklal Caddesinin girişindeki Taksim Mescidinden okundu.
BBC Türkçenin konuştuğu eylem katılımcıları ve gazeteciler, kortejin mescide daha uzak bölümündeki birçok kişinin ezan sesini dahi duymadığını belirtiyor.
Mescide daha yakın olanlar ise kimilerinin ezanı duyup kimilerinin duymadığını, sonuçta toplu olarak ezana yönelik bir protesto yaşanmadığını, eylemin akışı içinde duyulan ıslık ve sloganların ezan sırasında da sürdüğünü söylüyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE - MAHMUT HAMSİCİ
