Bu projelerin üzerinde en çok tartışılanı “çılgın proje” olarak lanse edilen Kanal İstanbul. Ocak 2018 tarihinde, Küçükçekmece gölünden başlayıp, Karadeniz’de Sazlıdere barajına kadar uzanan yaklaşık 45 kilometrelik proje ile ilgili her geçen gün yeni spekülasyonlar ortaya atılırken yaşam savunucuları, İstanbul’da devasa ekolojik tahribat yaratacağını söylüyor projenin.
Dünya gazetesinden Ceren Sakarya’nın haberine göre, Kanal İstanbul projesinin yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilmesi için yasal düzenlemeye gidiliyor. Kanal İstanbul’a ilişkin düzenleme bugün Plan Bütçe Komisyonunda görüşülecek olan bedelli askerlik teklifi ile gerçekleştirilecek.
Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, Yap-İşlet-Devret modeli üzerine çok sayıda yazı kaleme alan isimlerden. Daha önceki yazılarında “Milletin cebinden beş kuruş çıkmayacak” sloganıyla yaptırılan 3. köprü, Osmangazi Köprüsü ile Avrasya Tüneli’nde paralı geçişlerin bayramlarda da sürdüğüne dikkat çekerek, Çünkü Yap-İşlet-Devret (YİD) olunca, o meşhur “beş kuruşlar” milletin cebinden inşaat yapılırken değil, sonraki 10-15 yıl boyunca çıkıyor demişti.
AKP İstanbul Milletvekili Hasan Turan tarafından verilen Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun teklifinde yer alan düzenleme bugün Plan Bütçe Komisyonunda görüşülecek bedelli askerlikle ilgili kanun teklifiyle birleştirilerek ele alınacak.
Verilen kanun teklifi ile 3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yapİşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkındaki Kanunun kapsam maddesine ‘denizleri gölleri, nehirleri, birbirine bağlayarak gemilerin seyrüseferine imkan veren su yolu işlevi görecek kanal veya benzeri altyapı tesisleri, lojistik faaliyet alanları, raylı ulaşım sistemleri ile bunların bakım, onarım, işletme, manevra, geceleme gibi ihtiyaçların karşılanacağı alan ve tesisleri’ ibaresi de eklendi.
Yasa teklifinin gerekçesinde ise “Kanal İstanbul gibi su yolu projeleri olmak üzere büyük finansman ve ileri teknolojiye ihtiyaç sunulan projelerde özel sektörün tecrübesinden ve sermayesinden yararlanılması, bu çerçevede rekabet gücünün artırılarak maliyetlerin düşürülmesine yönelik olarak bu projelerin, yap-işlet- devre modeli ile hayata geçirilmesinin amaçlandığı” öne sürülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim kampanyası sürecinde yeni dönemde ilk işlerinin Kanal İstanbul projesini başlatmak olduğunu açıklamıştı.
Kanal İstanbul Projesine ilişkin olarak yapılan çalışmalara göre, Kanal İstanbul güzergahı Küçükçekmece Gölü’nden başlayıp, Şahintepe mahallesinden geçerek Sazlıdere Baraj Havzası boyunca devam edecek. Terkos ve Durusu mahallelerinin yakınlarında Terkos Gölü’nün doğusundan Karadeniz’e ulaşacak.
Projenin 65 milyar TL yatırımla hayata geçirilmesi planlanıyor. İnşaat aşamasında 6 bin kişinin, işletme aşamasında bin 500 kişinin çalışması öngörülüyor. Kanal derinliğine bağlı olarak yaklaşık 1.5 milyar metreküp hafriyat çıkması bekleniyor.
Deniz ve dip taramasından da 115 milyon metreküp malzemenin çıkacağı tahmin ediliyor. Proje kapsamında hem Marmara Denizi’ne hem de Karadeniz’e konteyner yük limanı inşa edilecek. Karadeniz’e yapılacak liman 4.8 kilometre uzunluğunda olacak. Bin 500 hektar alana lojistik merkez kurulacak. 3. havalimanı ve demir yolu ile entegresi sağlanacak. Küçükçekmece Gölü’ne 200, Sazlıdere’ye 860 tekne kapasiteli yat limanları yapılacak.
