Trabzon’da iniş yaptıktan sonra pistten çıkıp denize düşmek üzereyken son anda duran Pegasus uçağının yaşadığı kazaya ikinci pilotun ‘otomatik gazdan çıkma’ yerine, yanlışlıkla daha çok gaz veren ‘pas geçme’ butonuna basmasının neden olduğu öne sürüldü.
Ankara-Trabzon seferini yapan Pegasus Havayolları’na ait PC 8622 sefer sayılı Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı, cumartesi günü saat 23.30 sıralarında Trabzon Havalimanı’na inmesinin ardından pist başında manevra yaparken, kontrolden çıkmış, pistin kuzey yönünde deniz tarafına yönelmişti. İniş takımları, balçığa dönüşen toprağa saplanan uçak, denize 25 metre kala durabilmişti. Kurtarma ekipleri, 162 yolcu ve altı mürettebatı tahliye etmişti.
Kaptan pilot yanlışlığı farketti
Sabah’tan Cevdet Özdemir’in haberine göre ilk tespitlere göre kazanın arka planı şöyle:
‘Zeynep‘ adlı uçak, iniş için Trabzon Havalimanı’na yaklaşma yapmaya başladı. Uçağın kumandası, ikinci pilot İrfan Yavuz’daydı ve inişi o yapacaktı. Pisti gören pilotlar, otomatik pilottan çıkarak manuel uçmaya başladı. Ancak bu sırada ikinci pilot otomatik gaz kollarını devreden çıkarmak yerine TOGA (Take Of-Go Around) olarak adlandırılan ‘PAS geçme’ düğmesine bastı. Bu durum uçağın kaptan pilotu tarafından fark edilerek müdahale edildi ve uçak piste normal şekilde indi.
Kanattaki hız freni kesilince uçak şahlanmış
Pilotlar, iniş sonrası gaz kollarını keserek uçağın bir numaralı (sol) motorunun ‘reverse‘ olarak adlandırılan motor frenlerini kapattı. Uçağın iki numaralı (sağ) motorunun ‘reverse‘ ise çalışmıyordu (Bu durum aslında biliniyormuş ve prosedürde uçağın bu şekilde uçmasında ise herhangi bir emniyet kısıtlaması yokmuş). Yavaşladıktan sonra pist sonunda uçağı terminale götürmek için kumandaları devralan kaptan pilot, uçağın kanatlarındaki ‘speed break’ (hız kesici) olarak adlandırılan fren sistemini de kapattı.
Bu sırada iki numaralı (sağ) motor kendisini havada ‘PAS geçiyor’ sandığı için tam güç açıldı ve uçak ani bir hızla sola doğru kaçış yaptı. Pilotlar, durdurmaya çalışana kadar, uçak pistten çıkarak denize doğru yöneldi ve denize 10 metre kala ancak durabildi.
Aynı uçak tipinde uçan pilotlar, kazayı ‘Otomasyon sisteminin pilotlara hazırladıkları sinsi tuzaklardan biri’ diye değerlendirmiş.
Pilot arızadan haberdar edilmiş miydi?
Hız kesiciyi kapatan kaptan pilotun, ‘reverse‘ sistemindeki arızayı bilip bilmediği ya da bu durumda uygulanması gereken prosedür konusunda eğitim alıp almadığı soruşturma sonucunda netleşecek.
