DWnin haberine göre, Avrupa Komisyonunun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Marta Kos bu göreve atanmasının ardından ilk kez Cuma günü geleceği Ankarada Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile buluşacak.
Fidan-Kos görüşmesinde vize serbestisinden son dönemde ivme kazanan savunma iş birliğine kadar çeşitli başlıklar ele alınacak.
Kos ile Fidanın yapacağı görüşme 1 Aralık 2024 tarihinde göreve başlayan Avrupa Birliği (AB) Komiserinin Türkiyeye ilk resmi ziyareti olması açısından önemli.
ABD Başkanı Donald Trumpın seçilmesinin ardından çalkantılı bir döneme giren Avrupa-Atlantik ilişkileri, AB ülkelerinin Türkiyeye daha farklı bakmaya başlamalarına yol açmıştı.
Kosa Fidan tarafından hangi mesajlar iletilecek?
Dışişleri Bakanlığı kaynakları tarafından edinilen bilgiye göre Fidanın görüşmede, AB üyeliğinin Türkiyenin stratejik hedefi olmayı sürdürdüğünü vurgularken buna karşılık ABnin Türkiyeye yönelik adil bir yaklaşım benimsemesi gerektiği beklentisini aktaracağı belirtiliyor.
Fidan bu kapsamda Kosun görev döneminde Türkiye-AB ilişkilerinin sürdürülebilir ve öngörülebilir kılınması hususunda ABden somut adımlar beklediğini iletecek.
Bakanlık kaynakları, AB Dış İlişkiler Konseyinin 15 Temmuz 2019 kararlarının artık gerekçesi kalmadığını belirtirken Fidanın bu hususu Kosa da aktarması ve Türkiye-AB ilişkilerinde kurumsal istişare mekanizmalarının yeniden işler hale getirilmesinin zamanının geldiğini vurgulaması planlanıyor.
Söz konusu kararlar Türkiyenin o dönemde Doğu Akdenizdeki hidrokarbon arama faaliyetleri nedeniyle bir dizi tedbiri içeriyordu ve Türkiye-AB ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olmuştu. Ortaklık Konseyi de dahil olmak üzere yüksek düzeyli diyalog toplantıları askıya alınmış, bu durum Türkiye ile AB arasındaki kurumsal diyalog mekanizmalarının işlevsizleşmesine yol açmıştı.
Hakan Fidan bu kapsamda Kosa Türkiye-AB Ortaklık Konseyi ve Yüksek Düzeyli Diyalog toplantılarının en kısa sürede düzenlenmesinin ve Gümrük Birliğinin güncellenmesi müzakerelerine bir an önce başlanmasının önem taşıdığının altını çizecek
Bu arada Fidan yeşil dönüşüm, dijitalleşme ve bağlantısallığa yönelik yatırımları hızlandırma potansiyeli olan Türkiye Yatırım Platformu ile ilgili Ankaranın ve ekonomi yönetiminin beklentilerini de karşı tarafa aktaracak. Edinilen bilgiye göre Fidan, Platformun gecikme olmaksızın Türkiyedeki faaliyetlerine başlaması ve finansmanının arttırılmasını talep edecek.
Türkiye Yatırım Platformu, AB tarafından 31 Mart 2022 tarihinde oluşturulan bir finansman mekanizması ve Türkiyedeki yatırım projelerini desteklemek amacıyla uluslararası finans kuruluşları ile kamu kurumları, özel sektör kuruluşları ve belediyeleri bir araya getirmeyi amaçlıyor.
Vize serbestisi de masada olacak
Fidan ile Kosun görüşmesinde son yıllarda Türk vatandaşlarının büyük sıkıntı yaşadığı Schengen vizesi sorunu da masada olacak.
AB, 15 Temmuzda aldığı kararla Schengen vizesine başvuran Türk vatandaşları için kademeli kural olarak adlandırılan yöntemi uygulayacağını açıklamıştı.
Fidanın bu kararı memnuniyetle karşıladıklarını Kosa aktaracağı ancak yeni düzenlemelerin tüm kesimlere yaygınlaştırılması gerektiğini vurgulayacağı ifade edildi. Edinilen bilgiye göre Vize Serbestisi Diyaloğu sürecinin sonuçlandırılması ve bu süreçte kolaylaştırıcı önlemlerin etkin şekilde uygulanmasının elzem olduğunu da dile getirecek.
Türkiye ile AB 2013te mültecilerin Türkiyede tutulması için Geri Kabul Anlaşması imzalamış ve beraberinde Türk Vatandaşları için Vize Serbestliği Diyaloğu başlatılmıştı. Ancak bu diyaloğun sürdürülmesi için tamamlanması şart koşulan toplam 72 kriterden altı tanesi Ankara tarafından hâlâ yerine getirilmemiş durumda.
AB, bu kriterleri yerine getiren Latin Amerika ülkeleri dahil bazı ülkelere vize serbestisini sağlamıştı.
Fidanın sözlerine karşılık AB yetkililerinin de Ankaranın bu kriterleri yerine getirmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatacağı tahmin ediliyor.
Türkiye-AB savunma ilişkileri de gündemde
Fidan-Kos görüşmesinin gündemindeki bir başka konunun da önemli jeopolitik gelişmeler sonrasında ivme kazanan savunma iş birliği olması bekleniyor.
Türkiye, Almanya ve İngiltere ile Eurofighter Typhoon savaş uçakları konusunda anlaşmaya varmış ve dün İngiltere ile Türkiye arasında mutabakat imzalanmıştı.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Fidan mevcut konjonktürde, Türkiyenin ABnin savunma ve güvenlik girişimlerine dahil edilmesinin bir tercih değil, kazan-kazan temelinde bir zorunluluk olduğunu aktaracak, ayrıca Türkiye ve ABnin Karadeniz Stratejisi ve bağlantılı alanlarda iş birliği yapmasının kritik önem arz ettiğini dile getirecek.
Fidan, Rusya-Ukrayna savaşı, Gazze ve Filistindeki durum, Suriyenin istikrarı ve yeniden inşası başta olmak üzere ortak çözüm gerektiren bölgesel krizlerde eş güdüm sağlanması çağrısında da bulunacak.
