ABD Anayasa Mahkemesinin liberal kanadını temsil eden yargıçlarından Ruth Bader Ginsburg hayatını kaybetti.
Anayasa Mahkemesinden yapılan açıklamada 87 yaşındaki Yargıç Ginsburgun metastaz yapan pankreas kanserinin oluşturduğu komplikasyonlar nedeniyle başkent Washingtondaki evinde aile bireylerinin yanında yaşamını yitirdiği bildirildi.
Başkan Bill Clinton tarafından 1993 yılında Anayasa Mahkemesi yargıçlığına aday gösterilen Ruth Bader Ginsburgun ölümü, ABDde derin kutuplaşmanın hakim olduğu ve başkanlık seçimlerine iki aydan az zaman kaldığı bu dönemde Başkan Trumpın Anayasa Mahkemesine Neil Gorsuch ve Brett Kavanaughdan sonra üçüncü atamayı yapma şansı tanımış olması anlamına geliyor.
Dokuz üyeli ABD Anayasa Mahkemesinde beş muhafazakar yargıca karşı dört liberal yargıç görev yapıyordu. Ancak özellikle kadın haklarının yılmaz savunucusu olarak tanınan ve Amerikalı liberaller için bir simge haline gelen Ginsburgun ölümü aynı zamanda muhafazakarların çoğunlukta olduğu mahkemenin ideolojik dengesinin sağ kanada daha çok kayması olasılığını gündeme getiriyor.
Anayasa Mahkemesi Başkanı John Roberts, yaptığı açıklamada, Ülkemiz, tarihi öneme sahip bir yargıcı kaybetti. Anayasa Mahkemesinde bizler, çok sevdiğimiz bir meslektaşımızı kaybettik. Bugün yas içindeyiz, ancak gelecek nesillerin Ruth Bader Ginsburgu bizim bildiğimiz gibi, adaletin yorulmaz ve kararlı savunucusu olarak hatırlayacağından eminiz ifadelerini kullandı.
Başkan Trump, 2017 yılında Neil Gorsuch, 2018deyse Brett Kavanaughyu, Anayasa Mahkemesinde yaşamları boyu sürdürecekleri yargıçlık görevlerine atamıştı. Anayasa Mahkemesi üyeliğine başkanlar tarafından aday gösterilen yargıçların bu göreve gelebilmeleri için Senatodan onay almaları gerekiyor. ABD Senatosunda çoğunluk, şu anda Başkan Trumpın partisi Cumhuriyetçi Partinin elinde bulunuyor.
ABD Anayasa Mahkemesi yargıçları, bu göreve atandıktan sonra ömür boyu görevde kalabiliyor. Yargıçlar; kürtaj, LGBT hakları, silah sahibi olma hakkı, dini özgürlükler, ölüm cezası ve başkanlık yetkileri gibi tartışmalı birçok meseleye ilişkin politikaların şekillendirilmesi üzerinde büyük rol oynuyor. Örneğin Anayasa Mahkemesi 1973 yılında kürtajın, 2015 yılındaysa eşcinsel evliliklerin ülke çapında yasal olduğu kararı almıştı.
New York kentinin beş bölgesinden biri olan Brooklynde büyüyen Ginsburg, hukuk sistemi içindeki yaygın cinsiyet ayrımcılığıyla mücadele etmeyi başarmış ve 1993 yılında dönemin başkanı Bill Clinton tarafından Anayasa Mahkemesine atanarak Amerikanın en tanınmış yargıçlarından biri haline gelmişti. Ginsburg; kadınlara erkeklerle eşit haklar tanınması, eşcinsel haklarının kapsamının genişletilmesi ve kürtaj hakkının güvence altına alınmasında kilit rol oynayan Anayasa Mahkemesi kararlarına katkıda bulunmuştu.
Yargıç Ginsburg, uzun süredir sağlık sorunlarıyla mücadele ediyordu. 1999 yılında bağırsak, 2009 yılındaysa pankreas kanseri teşhisi konan Ginsburg, 2018 yılında akciğer kanseri tanısıyla, 2019daysa bir kez daha pankreas kanseriyle karşı karşıya kaldı. 17 Temmuz 2020deyse Yargıç Ginsburgun kanser hastalığının nüksettiği açıklanmıştı.
ABD Anayasa Mahkemesinin en yaşlı üyesi olan Ginsburg, muhafazakar Yargıç Clarence Thomastan sonra mahkemenin en uzun süredir görev başında olan ikinci yargıcıydı. Ginsburg aynı zamanda Anayasa Mahkemesine kendisinden 12 yıl önce atanan ilk kadın yargıç olan Sandra Day OConnordan sonra mahkemede göreve getirilen ikinci kadın yargıçtı.
Başkan Trump tarafından Yargıç Ginsburgdan boşalan koltuğu dolduracak yargıcın atanma ve Senatodan onay alma sürecinin son derece çekişmeli ve tartışmalı geçmesi bekleniyor. Demokrat Parti, Amerikada Corona virüsü pandemisinin ve ırksal sorunlardan kaynaklanan sosyal çalkantının hakim olduğu bu dönemde Senatoda Trumpın yargıç adayını engelleyebilecek sayıda senatöre sahip değil. Bunun olabilmesi için Demokrat Partililere Senatodaki bazı Cumhuriyetçi senatörlerin de katılması gerekiyor.
Anayasa Mahkemesinden yapılan açıklamada Yargıç Ginsburgun Washingtona komşu Virginia eyaletindeki Arlington Ulusal Mezarlığında defnedileceği bildirildi, ancak tarih belirtilmedi.
