Türkiyede seçmenler, 24 Haziranda cumhurbaşkanını ve milletvekillerini seçmek için sandık başına gidiyor.
Erken seçim tarihinin açıklanmasıyla izlenecek süreç şöyle:
1- TBMMnin onayı
Erken seçime gidebilmek için anayasa değişikliği gerekmiyor, ama kararın Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafindan onaylanması şart. TBMMde toplam 539 milletvekili var. Erken seçime gidilmesinin kabulü için tezkereye 276 milletvekilinin onay vermesi gerekiyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Meclis başkanı dışında 317 milletvekiline sahip. AKP ile MHPnin toplam sandalye sayısı ise 352. Dolayısıyla iki partinin evet demesi erken seçim önünde engel bırakmıyor.
HDP ile CHP de erken seçime hazır olduklarını söyledi. Oylamada Hayır deseler dahi, MHP ile AKPnin oyları seçime gidilmesi için yeterli olacak.
2- YSK takvimi açıklayacak
Erken seçim kararı alınmasından sonra propaganda ve seçim kurallarını belirleyecek ve kampanyalar başlayacak.
YSK ilan edilen seçim tarihine göre seçime gidecek partilerin belirlenmesi, adayların ilanı, seçmen kütüklerinin yenilenmesi, il ve ilçe seçim kurullarının belirlenmesi, oy pusulalarının bastırılması hazırlığına başlıyor.
YSK, 1 Ocak itibariyle seçime girebilecek dokuz partiyi açıklamıştı.
YSKnın 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun ilgili maddelerine göre, 1 Ocaktan en az 6 ay öncesi itibariyla illerin en az yarısında teşkilat kurtukları ve büyük kongrelerini yaptıkları saptanan partilerin seçime girebileceğini duyurdu. Bu partilerin de AKP, Bağımsız Türkiye Partisi, BBP, CHP, DP, HDP, MHP, Saadet Partisi ve Vatan Partisi olduğu belirtildi.
25 Ekim 2017de kurulan İYİ Partinin ilk kongresinden sonraki altı ayı 1 Eylülde doluyor, örgütlenmesini tamamlayamazsa seçime girebilmesi için İYİ Partinin TBMMde grup kurması gerekiyor.[seçime doğru]3- Yeni seçim sistemi nasıl işleyecek?
Türkiye, 2017 referandumuyla kabul edilen anayasa değişiklikleriyle ilk defa Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerini bir arada yapacak.
TBMMde grubu bulunan siyasi partiler Cumhurbaşkanı için aday gösterecek. TBMM dışından aday gösterilenler için ise 100 bin imza gerekiyor.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda adayların hiçbiri yüzde 50ye ulaşamazsa en çok oyu alan iki aday ikinci tura kalacak. İkinci turda da en yüksek oyu alan isim 5 yıllık Cumhurbaşkanlığı koltuğuna geçecek.
Cumhurbaşkanı en fazla iki defa seçilebilecek. Yeni anayasaya göre, meclisteki milletvekili sayısı da 550den 600e çıkarıldı. Yeni düzenlemede Ankarada seçilecek milletvekili sayısı 32den 36ya, İstanbulda seçilecek milletvekili sayısı da 88den 97ye yükseldi.
Antalyanın çıkaracağı milletvekili sayısı 2, Adananın 1, Bursanın 1, Aydının 1, Denizlinin 1, Diyarbakırın da 1 arttı.
4- Partiler erken seçime ne diyor?
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçelinin Salı günkü erken seçim çağrısına siyasi partiler de karşılık verdi. AKPde karar için Erdoğan işaret edilirken, genel hava Ok yaydan çıktı, seçim kaçınılmaza dönüştü.
CHPden ilk yanıt hodri meydan oldu. Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, Hodri meydan, erken seçime hazırız. Türkiyeyi bu sıkışmışlıktan çıkarmanın yolu seçimdir dedi.
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan da, Bir karar aldıysanız, Halkların Demokratik Partisi olarak size hodri meydan diyoruz. Biz seçime de varız dedi.
İYİ Parti lideri Meral Akşener de partisinin yasal olarak seçime girip giremeyeceği tartışmalarına ilişkin Zamanında ya da erken, bizim için fark etmez. Bizim için telaşlanacak bir durum yok diye konuştu.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da Türkiyenin hakikaten bugünkü şartlarda daha ileriye gitmesi mümkün değildir diyerek Bahçelinin çağrısına destek verdi.
5- İttifak planları
Erken seçimler, 2017 referandumuyla kabul edilen yeni anayasanın da resmi olarak yürürlüğe girmiş olması anlamına gelecek.
Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olurken, başbakanlık makamı da kalkacak. Partisiyle ilişiği kesilmeyecek cumhurbaşkanının kararname çıkarma yetkisi olacak.
Cumhurbaşkanının yetkilerinin genişlemesiyle siyasi partiler de hesaplarını başkanlık ve milletvekili seçime göre yapıyor.
MHP ile AKPnin seçime Cumhur ittifakıyla girmesi bekleniyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 8 Ocakta partisinin Cumhurbaşkanı adayı göstermeyeceğini ve Erdoğanı destekleyeceklerini söyledi ve bunun adının da Cumhur İttifakı olabileceğini ifade etti.
AKPnin de kabul etmesiyle siyasi partilerin isimlerinin oy pusulasında yer alacağı resmi ittifak düzenlemesi TBMMde de kabul edildi.
Referandumda Hayır diyen siyasi partilerin cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunda kendi adaylarını çıkarması, ikinci turunda da en fazla oy alan partinin adayını desteklemeleri beklentisi var.
İYİ Parti lideri Meral Akşener 2017 Aralık ayında Cumhurbaşkanlığına aday olacağını duyurmuştu.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise, Mart ayındaki açıklamasında Cumhurbaşkanı adayları için Yıpranmamış kişiler arasından seçilmesi lazım. Kafamızda birden fazla isim var dedi.
Tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Bahçelinin erken seçim çağrısı sonrası partisinin seçime hazır olduğunu söyledi. Demirtaşın avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada, Siyasi yasaklı olsam da olmasam da aday olsam da olmasam da HDP ve şahsım, cumhurbaşkanlığı seçiminde çok iddialıyız ve sonucu kesinlikle bizim tutumumuz belirleyecek dedi.
Saadet Partisi Genel Başkanı Karamollaoğlu da Nisanda BBC Türkçeye verdiği mülakatta, cumhurbaşkanı adaylarını seçim tarihi belli olduğu zaman açıklayacaklarını söylemiş, ittifak arayışı için şartları konusunda da Cumhurbaşkanı kesinlikle kanunların üstünde olmamalı … Adalet bağımsız olmalı demişti.
