Uzmanlar, bu aldanışın gelecek ekonomik kriz ile yerle bir olacağını düşünüyor. denildi.
Financial Times, Türkiye’nin küresel koronavirüs (Covid-19) salgınıda uyguladığı siyaseti masaya yatırdı. Erdoğan’ın, iç ve dış siyasette krizi nasıl avantaja çevirmeye çalışılacağını anlattı. Makaleye göre, Batı ülkelerine yapılan yardımlar, istenilecek ekonomik ricalardan önce bir “ısınma” siyaseti. Erdoğan bu yardımları Türkiye’nin prestijinin çok düştüğü bir dönemde, göz boyamak için yapıyor. Uzmanlar, bu aldanışın gelecek ekonomik kriz ile yerle bir olacağını düşünüyor.
Laura Pitel, Financial Times (FT) için kaleme aldığı makalede korona krizinin başlamasından bu yana Türkiye’nin, birçok Balkan ve Afrika de dahil olmak üzere, ABD, İngiltere, Çin, Pakistan, İsrail ve Filistin gibi 55 ülkeye gönderdiği yardımlar hatırlatılıyor. Pitel’e göre Türkiye, bu adım ile kendi kamuoyuna “biz diğerlerinden daha iyi durumdayız” mesajı verirken, diğer yandan uluslararası gerilimleri yumuşatmayı çalışıyor. Erdoğan, özellikle batı ile dış ilişkileri güçlendirmeyi amaçlayan koreografiye dayalı bir diplomasi uyguluyor.
KORONA YARDIMI DEĞİL KAMU DİPLOMASİSİ
FT’in görüştüğü Alman Marshall Fonu düşünce kuruluşu Ankara ofisi direktörü Özgür Unluhisarcıklı “Bu adım, Türkiye’nin uluslararası prestijinin çok düşük olduğu ve aynı zamanda dünyadaki çeşitli ülkelerin Türkiye’ye karşı tutumunun çok olumsuz olduğu bir zamanda atılıyor. Yapılanı, Türkiye’ye karşı kamuoyunun görüşünü değiştirmeyi amaçlayan bir kamu diplomasisi girişimi olarak görebilir” diyor.
Ankara’nın batı ile özellikle NATO’daki müttefikleriyle ilişkilerinin son yıllarda krizden krize sürüklendiğinin altı çizilirken, koronavirüs salgınının Türkiye’nin kırılgan ekonomisine yönelik büyük bir tehdit olduğu hatırlatılıyor. Gazeteci Pitel, Erdoğan’nın bu tehdidi görüp, özellikle finansal destek sağlayabilecek ülkelere yakınlaşmak ihtiyacı duyduğunu söylüyor.
SWAP HATTI İÇİN ORTAM HAZIRLANIYOR
Unluhisarcikli, Türkiye’nin satın aldığı Rus hava savunma sistemleri sebebi ile beklenen ABD yaptırımının daha ileri bir tarihe ertelenmesi isteğini hatırlatıyor. “Yaptırımları ertelemek ve Federal Rezerv’den gelecek bir dolar swap (takas) hattını düşünelim. Bu tekliflere ne cevap geleceğini bilmiyoruz ama Cumhurbaşkanı Erdoğan her halükarda bu ricalara zemin hazırlamaya çalışıyor. bunu başarmaya çalışıyor.” dedi.
Erdoğan, hatırlanacağı gibi, ABD’ye yapılan sağlık ekipmanı teslimata eşlik eden bir mektup göndermişti. Başkan Trump’a yazılan mektupta, iki ülke arasında özellikle ekonomik konularda “tam güçlü” bir işbirliğine ihtiyaç duyulduğu vurgulanmıştı.
TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR İMAJ
Makalede Türk hükümetinin bu küresel krizden siyasal olarak yararlanmak istediği, kendine yeni bir “imaj üretmeye” çalıştığı söyleniyor.
Madrid’deki Elcano Royal Enstitüsü analisti Ilke Toygur, İspanya’nın NATO ülkelerine yaptığı yardım çağrısının ardından Türkiye’den gelen destek yanıtın İspanyollar tarafından “önemli bir jest” olarak görüldüğünü söyledi.
“Türk bayrakları ile donatılmış yardım kutularının İspanya’ya varışı yerel televizyonlardan canlı yayınla gösterildi. Bu adım, İspanya’daki siyasi elit ve kamuoyu nazarında Türkiye’nin imajını iyileştirmeye yardımcı olabilir.” dedi.
Pitel, yapılan dış yardımlar dışında hükümetin kamuoyuna yönelik de bir korona siyaseti olduğunu anlatıyor. İç kamuoyudaki strateji, Türkiye’nin diğer ülkelerden, özellikle de batıdakilerden daha iyi durumda olduğunu ima etmek.
ABD VE AB’DE DURUMUN “ÇOK KÖTÜ” OLDUĞU VURGUSU
“Ülkenin hükümet yanlısı medyası, Avrupa ve ABD’de yükselen ölüm vakaları hakkında çok planlı ve yoğun yayın yapıyor. Bu ülkelerde durumun çok kötü olduğu ve ülkelerin yaşlılarını ölüme terk ettiğini söyleniyor…” diyen Pitel, Türkiye’deki gerçek vaka sayıları hakkındaki kuşkusunu dile getiriyor.
Türkiye’de muhalefet gruplarının gerçek vaka ve ölüm sayılarının raporlanmadığının altı çizilen makalede, Türkiye’nin durumunun da iddia edildiği gibi çok parlak olmadığı belirtiliyor.
TEKSTİL SEKTÖRÜ ERDOĞAN’A YARDIM ETTİ
Korona salgını siyasetinde, Türk tekstil ve imalat sektörünün de önemi vurgulanıyor. Her hafta milyonlarca maske, önlük ve tulum üreten Türkiye’deki fabrikaların, Erdoğan’ın korona diplomasisinin yanı sıra halka da ücretsiz maskeler vermesine olanak sağladığı söyleniyor.
Cambridge Üniversitesi’den Uluslararası İlişkiler uzmanı Ayşe Zarakol, Türkiye’nin iç kamuoyuna Avrupa ve ABD’den daha iyi performans gösterdiğini ispatlamaya çalıştığını belirtiyor.
EKONOMİK SINAV KAPIDA
“Türk ulusal kimliği Batı tarafından saygınlık görmek ve onaylanmak arzusu etrafında şekillendi.” diyen Zarakol, Türkiye’nin sağlık konusunda Batı’dan daha iyi olduğunu göstermenin, hem iç hem dış siyaset için şu günlerde oldukça önemli olduğunu söylüyor.
FT’nin görüş aldığı İstanbul Ekonomi Araştırma Başkanı Can Selcuki ise ekonomik riskler konusunda okuyucu uyarıyor.
Selçuki, Türkiye’nin gönderdiği yardımlar “ulusal gururu” güçlendirmiş ve sağlık sisteminin “oldukça iyi” olduğunu içeriye ve dışarıya göstermiş olsa da, asıl sınav ileriki günlerde ekonomi alanında gelecek diyor.
