Amerikan Washington Post gazetesi, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında akademisyen, gazeteci ve insan hakları savunucularını hedef alan suçlamaların; yalan haberlerin “otoriter yönetimler tarafından nasıl kullanıldığının” önemli bir örneğini oluşturduğunu yazdı.
Jackson Diehl imzalı ve “Yalan haber kampanyası, Türkiye’de darbe girişiminden masum bir Amerikalı’yı sorumlu tutuyor” başlıklı yazıda; iş adamı Osman Kavala, ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu çalışanı Metin Topuz ve Leigh Üniversitesi’nin Türkiye uzmanı öğretim üyesi Prof. Dr. Henri Barkey’nin “son 16 ayda Erdoğan yönetimi tarafından tutuklanan, işten çıkarılan ya da hedef gösterilen 150’si gazeteci, 6 bini akademisyen olmak üzere yaklaşık 150 bin kişi arasında olduğunu” belirtti.
Diehl, Barkey’nin iktidar medyasında darbe girişiminin sorumlusu olarak gösterildiğini ve hakkında yakalama kararı çıkartıldığını yazdı. Diehl, konunun Başbakan Yıldırım’a Washington ziyareti sırasında sorduğunu belirterek “İşin püf noktası, yalan haberleri, hiçbir şekilde sorumluluk üstlenmeden kullanmak. Bunun iyi bir örneğini, Erdoğan’ın başbakanı Binali Yıldırım, geçen hafta içerisinde Washington’ı ziyaret sırasında Türk hükümetinin gerçekten de Barkey’nin darbe girişimini yönettiğine inanıp inanmadığını sorduğum zaman gösterdi. “Henri Barkey, darbeyi yönetti mi, bilmiyorum” yanıtını verdi ve iddialardan haberi olmadığını söyledi.
“Daha sonra Washington’ın Fethullah Gülen’i iade etmemesinden dolayı bazı Türklerin ABD’nin darbe girişiminde parmağı olduğunu inanma eğilimi gösterdiğini de belirtti. ‘Bazen algı, gerçeklerden çok daha önemli bir hal alır’ diye ekledi.”
Diehl, aynı zamanda Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın siyasi muhaliflerine yönelik “yalan haberlerle” algı oluşturma taktikleri arasında benzerlik olduğunu da öne sürdü.
BBC Türkçe’nin aktardığına göre, yazıda ayrıca şu görüşlere yer verildi:
“İlk ders, iddiaları ortaya atarken, yalnızca gerçeklerin değil, inandırıcılık etkeninin de önemsiz olmasıdır. Trump ya da Erdoğan gibi liderlerin destekçilerini herhangi bir şeye ikna etmek için sosyal medya kullanılabilir.
“Örneğin, Türk liderin propagandacıları, Barkey’nin güç kullanmak için ABD’de hüküm giyen ünlü katil Scott Peterson’ı tuttuğunu öne sürdü. Peterson, şu anda California’da hapis yatıyor.
“Ama bunun hiçbir önemi yok: Zira toplantıda Scott Peterson adında ABD’li bir gazetecinin olması bile bu iddianın ortaya atılmasına yetiyor.
“Yalan haber bir kez dolaşıma girdi mi, siyasi liderler de sadece gerçeklerin ortaya çıkartılmasını istediklerini öne sürerek, soruşturma açılmasını talep eder. Buradaki esas amaç, doğru düzgün bir adli sürecin yürütülmesi teşvik etmek değil, siyasi söylemin desteklenmesidir.
“Erdoğan’ın durumunda, buradaki mesele ABD’nin darbe girişiminden sorumlu olduğu izlenimini yaratmak ve bu yalanı, Washington’dan taviz koparmak için bir koz olarak kullanmak. Hepsinin ötesinde bu söylemle, darbeyi planlamakla suçladığı Gülen’in iadesini sağlamak.”
