Erdoğan, Bakan Nebati'ye neden kızgın?

Üzerinden sadece 20 gün geçmesine rağmen, 20 Aralıkta alınan yeni ekonomik kararların piyasada yarattığı olumlu etki iyice zayıfladı. Rezervdeki büyük erimeye rağmen örtülü döviz müdahalelerinin sürdüğü, buna rağmen 14 TLlik dolar kurunu savunmanın giderek zorlaştığı görülüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ekonomi yöneticileri 20 Aralık operasyonu ardından belirli bir kur hedefi vermekten kaçındılar ama sürekli olarak köpüğün alındığını, daha da alınacağını söylediler. Cumhurbaşkanlığından sızan kulis bilgilerine göre kur korumalı TL mevduat hesabının açıklandığı 20 Aralıktan sonra kurların 10 TLye kadar inmesi moralleri düzeltmişti. Cumhurbaşkanına doların 10 TLnin altında tutulabileceğinin söylendiği ancak daha sonra bunun gerçekleşmeyeceği görülünce 11,5 TL civarında bir rakamın daha uygun olabileceğinin kendisine iletildiği belirtiliyor. Cumhurbaşkanının yılbaşına doğru dolar kurunun 12 TLyi geçmesi üzerine, özel sektörün yılsonu hesapları için biraz yukarıda tutuluyor, sonra inecek dediğini hatırlıyoruz.
Örtülü satışlar kuru tutabilir mi?Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati de kurlar 12 TLlerde iken yaptığı TV röportajında, Kurda köpük alındı, biraz daha var, o da alınacak açıklamaları yapmıştı. Buradan yola çıkarak Cumhurbaşkanının, 11,5 TL olarak verilen ikinci dolar hedefinin bir süre üzerinde gidilse de sonradan buraya indirileceği konusunda ikna edildiği belirtiliyor. Dolar kuru 12 TLdeyken bile köpüğü daha da alacağız diyen yöneticiler, bunu başaramadıkları gibi, geçtiğimiz hafta dolar kurunu 14 TLnin altında tutabilmek için çok zorlandılar. Gelen kulis bilgilerine göre Cumhurbaşkanının sürekli kurda hedefin yukarı doğru değiştirilmesinden rahatsız olduğu, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Merkez Bankasına bu konudaki kızgınlığını belirttiği konuşuluyor.

Bankacılar, Merkez Bankası ve kamu bankalarının neredeyse her gün bu hedefi korumak için örtülü döviz satışlarına devam ettiklerini söylüyor. Buna rağmen 14 TLnin aşılabileceği, Kur gördüğü yeri unutmaz sözünden de yola çıkarak, dolar kurunun yeniden 18 TLlere gitmesinin sürpriz olmayacağı görüşü hakim.
Erdoğanı kızdıran gelişme: İnmiyorSızan kulis bilgilerine göre, dolar kurunun 10 TLnin altına inmesiyle birlikte Cumhurbaşkanına bankalardaki döviz mevduat hesaplarında 20-25 milyar dolar çözülme beklendiği de söylenmiş. Buna karşılık döviz hesaplarının hiç bozulmayıp, vatandaşların döviz hesaplarının artması Cumhurbaşkanını kızdıran konulardan biriymiş. Bu arada bankacılar, son haftada şirketlerin döviz hesaplarındaki görülen erimenin, özel sektörün döviz kredilerini azaltmalarından kaynaklandığını, şirketlerin döviz hesaplarından vazgeçmediklerini söylüyorlar.
Bankacılar, Merkez Bankasının eksi 56 milyar dolara kadar inen net rezervlere rağmen döviz müdahalelerini sürdürdüğünü, bunun teknik olarak mümkün olmakla birlikte, beklentileri çok bozduğunu belirtiyorlar. Kamu kuruluşlarının Merkez Bankasındaki hesapları da göz önüne alındığında net rezervlerin aslında eksi 66 milyar doları aştığını hatırlatan bir bankacı, Piyasa yüklü miktarda fonlanıyor, TLyi alan hâlâ dolara gidiyor, bankadaki dolar hesapları arttıkça buradan Merkez Bankasına giden döviz miktarı artıyor, o dövizlerle müdahale ediliyor yorumunu yaptı. Bunun sürdürülemez olduğunu hatırlatan aynı bankacı, Hep birlikte seyrediyoruz dedi.
İhracatçıya döviz satış şartı işe yarıyor mu?Piyasaya döviz arzının olmadığı, buna karşılık devam eden döviz talebinin kurları yukarı götürmeye devam edeceği belirtiliyor. Merkez Bankasının ihracat dövizlerinin yüzde 25inin kendisine satılması şartını getirdiğini hatırlatan bir bankacı, İhracatçı Merkez Bankasına satmak zorunda kaldığı dövizin en az yüzde 80-90ını yeniden piyasadan almak zorunda kalıyor diyerek bu önlemin kesinlikle işe yaramadığı görüşünü savundu.
Döviz rezervlerindeki erimenin önüne geçmek için yapılan bu tür müdahalelerin yanı sıra, yabancı ülkelerle yapılan swapların artırılmasına çalışılıyor. Bu amaçla Güney Kore ile 6 aydır süren 2 milyar dolarlık swap anlaşmasının gerçekleştirilmesi için Merkez Bankası Kanununa yabancı ülke swaplarına el konulamaz türü ek garanti konulması, kamuoyunda tartışmalara neden oldu. Ülke ve Merkez Bankası açısından aşağılayıcı bir düzenleme deniliyor.
Ekonomi yönetiminde yeni enstrüman sıkıntısıBu arada ekonomi yönetiminin sürekli yeni enstrümanlar gelecek, bekleyin diyerek 20 Aralık kararlarının etkisini güçlendirmeye çalıştığı ancak bu enstrümanların bir türlü oluşturulamadığı görülüyor. Yastık altı altınların sisteme dahil edilmesi için sertifika düzenlemesi üzerinde çalışıldığı ancak uzun yıllardır denenip sonuç alınamayan bu tedbirlerin sonuç vermesinin çok zor olacağı belirtiliyor. Bunun yanında enflasyona endeksli mevduat hesabı gibi TL hesapları cazip kılacak yeni çözümlerin tartışıldığı, zorunlu karşılıkların artırılması gibi klasik önlemlere başvurulması da konuşulanlar arasında.
Yabancı bankacıların beklentisi aynıTüm bunların dolarizasyonu önleyip TLye yeniden cazibe kazandırmak, kurların kalıcı biçimde aşağı gelmesini sağlamak için yeterli olması ise beklenmiyor. Özellikle turizm sezonu açılana kadar döviz arzının kısıtlı olacağı, Kasım ve Aralık ayı cari açık rakamlarının beklendiği kadar iyi gelmeyeceği, FEDin faiz artışları ve bilanço küçülmesiyle ilgili bu hafta gelecek haberlerin dolar kurunun 14 TLde tutulmasını iyice zorlaştıracağı konuşuluyor.
Kurdaki artış beklentilerinin, 20 günlük bir aranın ardından yeniden bozulması üzerine, özellikle yabancı bankacılar, son günlerde Önümüzdeki 1-2 ay içinde böyle gitmeyeceğini görüp, Merkez Bankasının yüksek oranlı faiz artırımlarına gitmek zorunda kalacağını yeniden dile getirmeye başladılar.