Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz ve alım gücünün düşmesi sonucu dar gelirli vatandaşları diğer besinlere göre daha ucuz olduğu için makarnaya yönlendirdi. Yıllık kişi başı makarna tüketimi 2013’teki 4,4 kilogramdan 2023’te 7,3 kilograma yükseldi. Bu artışa karşın, Türkiye’nin kişi başına kırmızı et tüketimi 16,6 kilogram ile dünya ve OECD ortalamalarının gerisinde kalmaya devam ediyor.
Son yıllarda makarna tüketimindeki artış dikkat çekti. Ekonomik zorluklar, hane halkı alışverişlerinde ortalama iki paket makarna alımını zorunlu hale getiriyor. Makarnanın paket fiyatı son günlerde ortalama 30 lirayı bulmasına rağmen diğer ürünlerden daha ucuz olduğu için ekonomik krizle boğuşan vatandaşlar zorunlu makarna tüketicisi oldu.
Yıllık değişim
Kişi başı yıllık makarna tüketimi 2013 yılında 4,4 kilogram düzeyine kadar gerilemişti. Pandemi döneminde ise bu rakam hızla yükselerek 7,5 kilograma kadar çıktı. 2023 yılında kişi başı tüketim miktarı 7,1 kilograma düşmüş olsa da, geçen yıl tekrar bir yükseliş yaşanarak 7,3 kilograma ulaştı.
Türkiye, 2023 verilerine göre makarna tüketiminde dünya genelinde 13. sırada bulunuyor. Dünya sıralamasında ilk üç sıra ise şu şekilde:
İtalya: 23,3 kilogram
Tunus: 17 kilogram
Venezuela: 13,6 kilogram
Hane halkı gıda harcamaları
Nefes’teki habere göre, yüksek kira fiyatları nedeniyle hane halkı harcamalarında en büyük payı kira giderleri alırken, gıdaya ayrılan bütçe giderek azalıyor. Bu durum, dar gelirlilerin daha uygun fiyatlı besinlere yönelmesini beraberinde getiriyor.
Türkiye’nin kırmızı et tüketimi konusunda dünya ortalamasının gerisinde kaldığı belirtiliyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2024-2033 tarım görünümü raporu verilerine göre:
OECD ülkelerinde kişi başına kırmızı et tüketimi 34,8 kilogram.
Avrupa genelinde kırmızı et tüketimi 34,5 kilogram.
Dünya genelinde kırmızı et tüketimi 18,1 kilogram.
Türkiye’dekişi başına kırmızı et tüketimi ise sadece 16,6 kilogram düzeyinde bulunuyor.
Alışveriş alışkanlıkları
Ipsos’un gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, pandemi öncesi dönemde hane başına bir yıllık makarna alımı 16 kilogram iken, ekonomik zorluklara rağmen bu rakam 18 kilograma yükseldi. Makarna, uygun fiyatlı olması nedeniyle Türkiye’de yapılan her alışverişte ortalama iki paket olarak satın alınıyor.
Tüketicilerin makarna çeşitleri tercihleri ise şu oranlarda dağılıyor:
Burgu makarna: Yüzde 83
Çubuk makarna: Yüzde 79
Fiyonk makarna: Yüzde 67
