Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle yıkılan binalarda arama kurtarma çalışmaları devam ederken, bina enkazındaki materyaller nedeniyle salgın hastalık ve kanser riski oluşabileceği uyarısı yapıldı. Yıkılan binalarda bulunan özellikle civalı ampuller, televizyon, telefon, beyaz eşya kimyasal boya ve cilalar ile pwc pencerelerin içerisindeki civa ve asbest gibi tehlikeli maddelerin kanserojen etki, bazı atıkların ise kolera, tifo, mantar ve uyuz gibi salgın hastalık riskine yol açabileceğini belirten uzmanlar, enkazın bilimsel yöntemlerle toplanması gerektiğini vurguladı.
TESİSLER KURULMALI
Atık Yönetimi Uzmanı Ali Rıza Öner, deprem bölgesindeki bazı binalarda alelacele enkaz kaldırma çalışmalarının başladığına ilişkin bilgiler geldiğini belirterek, normal enkazdan çok farklı nitelik taşıyan deprem enkazının kaldırılması, ayrıştırılması ve depolanmasında çok özel yöntemlerin uygulanması gerektiğini söyledi. Bu konuda ABD, Çin ve Meksika örneklerinin incelendiğini belirten Öner, şu uyarılarda bulundu:
“Evsel enkazların içinde etler, sebzeler, meyveler, kuru gıda maddeleri gibi yoğun organik maddeler bulunuyor. Havalar ısınıp yağmurlar başladığında bütün bu organik atıkların üzerinde mikroorganizmalar hızla çoğalacak. Bu da salgın hastalık riskini yükseltebilir. Evlerdeki ilaçlardan kaynaklanacak kimyasal kirlilik ve elektronik cihazların neden olacağı ağır metal kirliliği kanserojen etki riskini artıracak. Öncelikle, enkazın şehir dışında, yerleşim yerlerinin uzağında belirlenecek geçici ve kalıcı güvenli alana taşınması ve atıkların geri dönüşümü-bertarafı için gerekli tesislerin acilen kurulması, sonra da kalıcı güvenli depolamanın yapılması gerekir.”
Tabipler Birliğinden uyarı
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve sağlık meslek örgütlerinin oluşturduğu Deprem Kriz Masası, deprem bölgesindeki bulaşıcı hastalıklarla ilgili bilgileri kamuoyu ile paylaştı. Deprem bölgelerinde bulaşıcı hastalıklar açısından en riskli döneme girildiğinin vurgulandığı açıklamada, alınan önlemlerin yetersiz olduğunun altı çizildi.
Enkazlar Erciyes dağı gibi olacak
Atık Yönetimi Uzmanı Ali Rıza Öner, ağır hasarlı ve yıkık olduğu tespit edilen yaklaşık 33 bin binada 154 bine yakın bağımsız birim olduğuna dikkat çekerek, ev içindeki eşyalarla birlikte toplamda 115 milyon metreküp enkaz oluştuğunu söyledi. 10 ildeki yaklaşık 12 milyon kamyon enkazın aynı yere toplanması halinde, bunun Erciyes büyüklüğünde bir dağ yığınına dönüşeceğini belirten Öner, böylesine devasa enkazın insan ve çevre sağlığına zarar vermeden geçici depolama, ayrıştırma ve depolama şeklinde üç aşamada çözüme kavuşturulması gerektiğini bildirdi.
