Koronavirüs pandemisi gerekçesiyle AKP ve MHP’nin oylarıyla Nisan 2020’de İnfaz Yasasında yapılan değişiklikle 100 bine yakın tutuklu ve hükümlünün tahliye olduğu cezaevleri 2 yılda örtülü aftan önceki haline döndü.
Cumhur İttifakı’nın başta mafya lideri Alaattin Çakıcı olmak üzere cezaevlerinde adli suçlardan tutuklu ve hükümlülerin tahliyesinin yolunu açtığı ‘adaletsiz af’ bir işe yaramadı. Nisan 2020’de yürürlüğe giren İnfaz Yasası değişikliğiyle cezaevlerinden 100 binin üzerinde tutuklu ve hükümlü tahliye olmuştu. İnfaz değişikliği, terör adı altında gösteri, banka, sendika, ByLock gibi iddialarla tutuklanan düşünce suçları kapsam dışı bırakılmış, bu suçlardan cezaevinde olanlar yararlandırılmamıştı.
300 BİN SINIRINI GEÇTİ
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri (CTE) Genel Müdürlüğünün verilerine göre 28 Şubat itibarıyla cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayısı 309 bin 558’e ulaştı. CTE’nin verilerine göre cezaevi nüfusunun 271 bin 163’ü hükümlü, 38 bin 395’i ise tutuklu. Hükümlülerin 260 bin 333’ü erkek, 10 bin 206’sı kadın, 624’ü ise çocuk. Tutuklu olarak bulunanların 35 bin 240’ı erkek, bin 819’u kadın, bin 1336’sı ise çocuk. Cezaevlerindekilerin 93 bin 38’i açık, 216 bin 520’si kapalı cezaevinde kalıyor.
100 BİN ADLİ MAHKUM TAHLİYE EDİLDİ
Nisan 2020’de yürürlüğe giren İnfaz Yasası değişikliğiyle adli suçlarda infaz süresi yarıya indirilmiş, denetimli serbestlik süresi de 1 yıldan 3 yıla çıkarılmıştı. Ancak düzenlemeden terör adı altında siyasi ve düşünce suçundan tutuklananlar infaz indiriminden yararlandırılmamıştı. Değişikliğin yürürlüğe girmesiyle nüfusu 300 bini geçen cezaevlerinden 100 bine yakın adli tutuklu ve hükümlü tahliye edilmişti. Ancak siyasi soruşturma ve davalar, adli suçlardaki artış nedeniyle infaz değişikliğinin üzerinden geçen bir yılda cezaevleri yeniden doldu.
AVRUPA KONSEYİ: TÜRKİYE’NİN CEZA İNFAZ KURUMLARI AŞIRI KALABALIK
Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi, 2020 ceza istatistikleri raporuna göre Türkiye cezaevlerinin aşırı kalabalıklığı ile de ilk sırada yer alıyor. Türkiye’de cezaevlerinde her 100 yer için 123 tutuklu ya da hükümlü kalıyor. Bu klasmanda Türkiye’yi İtalya (120), Belçika (117), Güney Kıbrıs (116) ve Fransa (116) izliyor.
TERÖR SUÇUNDAN TUTUKLU BUNLERCE KİŞİ VAR
Cezaevlerindeki yüksek orandaki nüfusun sebeplerinden bir tanesi de Türkiye’deki siyasi soruşturma ve davalar. Adalet Bakanlığı, uzun bir süredir tutuklu ve hükümlülerin hangi suçlardan cezaevinde olduğunu açıklamayıor. 15 Temmuz’un ardından AKP iktidarının muhalifleri bastırmak amacıyla başlattığı soruşturmalarda binlerce kişi terör suçu işlediği iddiasıyla tutuklanarak cezaevlerine konuldu. Küresel Stratejiler Araştırma Merkezi’nin ‘Küresel Dünyada ve Türkiye’de Cezaevleri’ raporunda da Türkiye’de tutukluların en fazla işlediği ‘suç’ raporda ‘terör’ olarak verildi. Buna göre Türkiye’de ‘terör’ suşundan 47 bin 907 kişi tutuklu bulunuyor, 5 bin 798 kişi ise ‘terör’ suçlamasından hükümlü olarak cezaevlerinde kalıyor.
AVRUPA’DA TERÖR SUÇUNDAN HAPİS YATANLARIN YÜZDE 98’İ TÜRKİYE’DE
Avrupa Konseyi’nin 2020 tarihli raporuna göre ise Avrupa’da en fazla terör mahkumu barındıran ülke Türkiye. Cezaevi yönetimlerinin aktardığı verilere göre hazırlanan raporda Avrupa’da ‘terör suçlarından’ hüküm giyen 30 bin 524 kişinin 29 bin 827’sinin Türkiye’de olduğu bilgisi de yer aldı. Yani Avrupa’da terörden cezaevinde yatanların yüzde 98’e yakını Türkiye’de.
YILLARA GÖRE CEZAEVİ NÜFUSU
Yıllara göre cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin sayısı şöyle:
1999 – 67.581
2000 – 49.512
2001 – 55.609
2002 – 59.429
2003 – 64.296
2004 – 57.930
2005 – 55.870
2006 – 70.277
2007 – 90.837
2008 – 103.235
2009 – 116.340
2010 – 120.814
2011 – 128.604
2012 – 136.020
2013 – 145.478
2014 – 158.837
2015 – 161.522
2016 – 164.461
2017 – 183.613
2018 – 154.731
2019 – 282.635
2020 – 300.000
2021- 287.094
2022(Mart)- 309.558
