Temsilciler Meclisindeki Demokrat Partililerin Trump hakkındaki isyana teşvik suçlamasını Pazartesi akşamı geç saatlerde Senatoya iletmesi bekleniyor. Senatoda yapılacak yargılamada savcılık görevi üstlenecek Demokrat Partili dokuz Temsilciler Meclisi üyesinden oluşan kurul, Senatoya giderek azil gerekçesini içeren karar tasarısını sunacak. Demokratlar, 6 Ocaktaki Kongre baskınında rol oynadığı gerekçesiyle Trumpın suçlu bulunmasını ve yapılacak ayrı bir oylamada Trumpın bir daha başkanlık görevine gelmesinden men edilmesini umuyor.
Ancak Kongre baskınından bu yana Cumhuriyetçi Parti içindeki Trump karşıtı hislerin azaldığı, Trumpın başkanlık döneminin sona ermesiyle birlikte Senatodaki yargılama sürecinde jüri görevi üstlenecek Cumhuriyetçilerin, ilk azil davasında olduğu gibi, Trumpı savunmaya başladığı gözleniyor.
Rubio: Bu yargılama saçma
Cumhuriyetçi Partili Florida Senatörü Marco Rubio, Yargılamanın saçma olduğunu, ters tepki yaratacağını ve bir amaca hizmet etmeyeceğini düşünüyorum. Bu davayı durdurma fırsatı elime geçtiği anda bunu yapacağım dedi. Rubio, Trump aleyhine açılacak davanın Amerika için kötü olacağına ve partizan bölünmeyi arttıracağına inandığını söyledi.
Rubio, Son beş yılda olanlara geri döneceğiz ve bunları davayla yeniden gündeme getireceğiz. Bu ülkemiz için iyi olmayacak. Bu bir ceza davası değil. Bu, ülkeyi felce uğratan kutuplaşmaları körükleyecek siyasi bir süreç dedi.
Donald Trump, başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra hakkında azil davası görülecek ilk başkan olacak. Dava, Trumpın Cumhuriyetçi Parti içindeki nüfuzunun ve başkanlıktan sonra ardında bıraktığı siyasi mirasın sınanması anlamına da geliyor. Dava ayrıca hem Beyaz Saray hem de Kongreyi kontrolunda tutan Demokrat Partinin bir yandan eski başkanı davranışlarından sorumlu tutmak, diğer yandansa yeni başkan Bidenın siyasi önceliklerini yerine getirmek için denge sağlayıp-sağlayamayacağının görülmesi açısından da önemli.
Dava 8 Şubat günü başlıyor
Senatodaki azil davasının 8 Şubatta başlaması bekleniyor. Hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi Partili liderler, Trumpın hukuk ekibine ve davada savcılık görevi üstlenecek Temsilciler Meclisi üyelerine hazırlanmaları için zaman tanınması ve Bidenın kabinesine aday gösterdiği isimlerin onaylanması amacıyla davanın 8 Şubatta başlaması konusunda uzlaşmıştı. Demokratlar, bu erteleme kararını, Kongre baskınını düzenleyen Trump destekçileri hakkında daha fazla delil toplanması, Cumhuriyetçiler ise Trumpın savunmasının bütünlük içinde yapılması için avantaj olarak görüyor.
Demokrat Partili Delaware Senatörü Chris Coons, Associated Press haber ajansına Pazar günü verdiği söyleşide, 6 Ocaktaki Kongre baskınında olanlara ilişkin ayrıntıların açıklık kazanmasının Kongredeki meslektaşlarına ve Amerikan halkına, sorumluların adalet önünde hesap verilmesi gerekliliğini daha net biçimde ortaya koyacağını söyledi.
Senatör Coons, baskın günü Kongrede bulunan meslektaşlarının, yaşananları, iktidarın barışçı şekilde el değiştirmesi geleneğinin çarpıcı bir ihlalinden başka şekilde algılamasının mümkün olamayacağını söyledi.
Coons, Amerikan tarihinde kritik bir an yaşıyoruz ve buna çok dikkatli bir biçimde yaklaşmalıyız dedi.
Demokrat Partinin Senatonun kontrolunu elinde bulundurduğu göz önüne alındığında davanın düşmesi için yapılacak herhangi bir ön oylamanın başarılı olması düşünülmüyor. Ancak yine de azil davasına karşı olan Cumhuriyetçilerin sayısının artması, dava sonucunda birçok Cumhuriyetçi senatörün Trumpın beraat etmesi yönünde oy kullanacağının işareti olarak kabul ediliyor. Demokratların Trumpı suçlu bulması için en az 17 Cumhuriyetçi Partili senatörün desteğine ihtiyacı var.
Cumhuriyetçi Partili Arkansas Senatörü Tom Cotton, Kongre baskınından tam bir hafta sonra Temsilciler Meclisinde Trump aleyhine azil davası açılması kararı alındığında Senatonun görevden ayrıldıktan sonra Trumpı suçlu bulmak gibi anayasal bir yetkisinin olmadığını söylemişti. Senatör Cotton, Pazar günü de Diğer Cumhuriyetçi Partili senatörlerle konuştukça bu görüşe verdikleri desteğin arttığını görüyorum dedi.
Cotton, Çok sayıda Amerikalının, Senatonun görevden bir hafta önce ayrılan birini suçlu bulup görevden almak için zaman harcamasının tuhaf olduğunu düşüneceğini sanıyorum şeklinde konuştu.
Demokrat Partililer ise bu görüşe karşı çıkıyor ve 1876 yılında, dönemin ABD Başkanı Ulysses S. Grantin kabinesinde Savaş Bakanı olarak görev yapan William Belknapin istifa ettikten sonra görevden azledilmesini buna örnek gösteriyor. Demokratlar, bu hesaplaşmanın, 1812 Savaşından bu yana Kongrenin seçim sonucunun tescillendiği sırada bir başkanın destekçilerine sonuna kadar savaşın talimatıyla işgal edilmesinden sonra ülkenin yoluna devam etmesi ve böyle bir kuşatmanın bir daha yaşanmamasının garanti altına alınması için gerekli olduğunu savunuyor.
Trumpın azledilmesi gerektiğini destekleyen bazı Cumhuriyetçi Partili senatörlerse Demokratlarla aynı görüşü paylaşıyor. Ancak bu Cumhuriyetçilerin sayısı, Trumpın Senatoda suçlu bulunması için gereken çoğunluğu karşılamıyor.
Cumhuriyetçi Partili Utah Senatörü Mitt Romney, bir yetkilinin görevden ayrıldıktan sonra aleyhinde azil davası görülmesinin uygun olduğu konusunda fikirsel hakimiyet olduğunu söyledi.
Senatör Romney, İddiaların ve bizim gördüklerimizin, yani isyana kışkırtmanın, görevden azil gerektirecek bir suç olduğuna inanıyorum. Bu bir suç değilse nedir? dedi. Ancak Trumpı ilk azil davasında da suçlu bulan ve bu yönde oy kullanan tek Cumhuriyetçi Partili olan Romneynin partisi içinde yine azınlıkta kalacağı görülüyor. Cumhuriyetçi Partili Güney Dakota Senatörü Mike Rounds, bir başkanın görev süresi dolduktan sonra açılan azil davasının tartışmalı olduğunu söyledi, Senatodan geçirmekte çok zorlanacaklarını düşünüyorum dedi.
Trumpın bir hukuk ekibi oluşturmasına yardımcı olan en yakın müttefiklerinden Cumhuriyetçi Partili Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham ise Senatoyu, suçlamaları reddetme oylamasıyla başkanlık dönemi sonrası azil davası fikrini reddetmeye çağırdı. Graham, Cumhuriyetçilerin Trumpın 6 Ocakta destekçilerine hitaben kullandığı sözlerin kışkırtıcı nitelik taşıyıp-taşımadığını mercek altına alacaklarını kaydetti.
McConnell ne yapacak?
Geçen hafta Trumpın Kongre baskınında önce destekçilerini kışkırttığını söyleyen Senatodaki Cumhuriyetçi Partililerin lideri Mitch McConnell ise azil davasında ne yönde oy kullanacağını belirtmedi. Kentucky Senatörü, Cumhuriyetçi Partililere, bunun bir vicdan oylaması olacağını söylemişti.Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi tarafından davada savcılık görevini yürütmeleri için atanan dokuz üyeden biri ise Trumpın Kongre kuşatmasından önce destekçilerini cesaretlendirmesinin olağanüstü derecede korkunç bir başkanlık suçu olduğunu söyledi.
Pennsylvania eyaletinden Temsilciler Meclisi Üyesi Madelaine Dean, Geriye dönüp düşünün. Başkanın Beyaz Saray önünde bir çete kurmasının üzerinden sadece iki buçuk hafta geçti. Başkan bu insanları sözleriyle kışkırttı ve fitili ateşledi dedi.
