Belarus ve Polonya sınırları arasında sıkışan mültecilerin durumunun uluslararası basının gündemine düşmesinden sonra Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyenin insan kaçakçılığı yapan ülkelerin havayollarının kara listeye alınacağına dair açıklama yapmıştı.
Von der Leyenin ifadelerine atıfta bulunan Erdemir, Avrupa Birliği sadece insan kaçakçılığına suç ortaklığı yapan havayollarına değil, aynı zamanda göçmenleri silahlandırmaktan sorumlu Türk yetkililere yönelik yaptırımları da dikkate almalıdır. diye yazdı.
Erdemirin Demokrasileri Koruma Vakfının sitesinde yayınlanan yazısının çevirisi şöyle:
Avrupa Birliğinin, Türkiyenin ulusal bayrak taşıyıcısı olan Türk Hava Yollarının, havayolunun Belarusa göçmen kaçakçılığındaki iddia edilen rolü nedeniyle hedefine aldığı bildiriliyor. Brüksel, havayoluna karşı yaptırımlarla ilerlerse, bunlar Avrupa Birliğinin Ankaranın Belarus diktatörü Alexander Lukashenkoyu insan hakları ihlallerine tutmaktan korumaya devam etmesine karşı ilk somut tepkisini oluşturacak.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Avrupa Birliğinin göçmenleri Belarusa uçurarak insan kaçakçılığında faaliyet gösteren üçüncü ülke havayollarını kara listeye alma da dahil olmak üzere nasıl yaptırım uygulanacağını araştırdığını söyledi.
Lukashenko rejimi, görünüşe göre Moskovanın desteğiyle haziran ayından beri, göçmenleri Afrika ve Orta Doğudan çekerek Avrupa Birliğine karşı silahlandırdı ve ardından onları silah zoruyla AB üye ülkeleri Letonya, Litvanya ve Polonyaya geçmeye zorladı.
Lukashenko, Brükselin Lukashenkonun “ciddi insan hakları ihlalleri” olarak adlandırdığı şeye uygulanan bir dizi AB ekonomik ve mali yaptırımına misilleme olarak bu göçmen krizini üretti. Brüksel, geçen Mayıs ayında bir Belarus jetinin Yunanistandan Litvanyaya giden 126 yolcu taşıyan bir ticari uçağı uçaktaki muhalif gazeteci Roman Protasevichi tutuklamak için indirmesinin ardından en sert yaptırımları uygulamaya koydu.
İlkbahar ve yaz aylarında, Erdoğan, güçlü adam Lukashenkonun yardımına koştu. Washington Post, Türkiyenin Mayıs ayında Lukashenkoya yönelik resmi bir kınamayı sulandırmak için NATO içindeki veto yetkisini kullandığını bildirdi. Reuterse göre Ankara, Baltık müttefikleri ve Polonyanın savunduğu belirtilmemiş cezalandırıcı adımları engellerken, diğer NATO üyelerinin yaptığı Belarusa ek Batı yaptırımları ve oradaki siyasi mahkumların serbest bırakılması çağrılarını da reddetti. Türkiyenin engellemesi, Erdoğanın transatlantik ittifakı içinde sistematik olarak oynadığı oyun bozucu rolüyle uyumluydu.
Haziran ayında Avrupa Birliği, AB havayollarının Belarus üzerinden uçmasını ve Belarus havayollarının AB toprakları üzerinden uçmasını veya AB havaalanlarına inmesini yasaklamış olsa da, THY, Suriyenin Cham Wings ve BAE’nin havayolu FlyDubai ile birlikte Minske düzenli uçuşlar yapmaya devam etti.
Politico Europe, Türkiye ve Birleşik Arap Emirliklerinin Minske inen uçuşların ana çıkış noktaları olduğuna inanılan ülkeler arasında olduğunu bildirdi. Bu iddiaya yanıt olarak, Türk Hava Yolları herhangi bir görevi kötüye kullanmayı reddeden bir bildiri yayınladı.
Pazartesi günü von der Leyen, Lukashenko rejiminin “göçmenleri alaycı bir şekilde araçsallaştırmasını”, askeri ve askeri olmayan yöntemleri harmanlayan bir tür düzensiz savaş olan “melez saldırı” olarak nitelendirdi.
Aynı gün, Polonya hükümet sözcüsü Piotr Mueller gazetecilere verdiği demeçte, Belarus sınırına yakın 3 ila 4 bin göçmenin bulunduğunu söyledi ve “silahlı nitelikte bir tırmanma” konusunda uyardı. AB İçişleri Komiseri Ylva Johansson, Acil önceliğimiz Minsk havaalanına gelen arzı kapatmaktır dedi.
Avrupa Birliğinin, Afrikalı ve Ortadoğulu göçmenleri Belarusa taşımasını önlemek için THY’ye karşı alacağı herhangi bir cezai işlem, Avrupa Komisyonunun 29 Eylülde önerdiği ve Avrupa Birliği Konseyinin yayınladığı Minske yönelik tedbirleri güçlendirecektir.
Bu önlemler, Lukashenko rejiminin yetkililerini hedef alan AB-Belarus Vize Kolaylaştırma Anlaşmasının kısmen askıya alınmasını içeriyor. Erdoğanın göçmenleri Avrupa Birliğine karşı silahlandırmayı Lukashenkodan çok önce başlattığı ve gerçekleştirmeye devam ettiği göz önüne alındığında, Avrupa Birliği sadece insan kaçakçılığına suç ortaklığı yapan havayollarına değil, aynı zamanda göçmenleri silahlandırmaktan sorumlu Türk yetkililere yönelik yaptırımları da dikkate almalıdır. (Çeviri, Artı Gerçek)
