• Turkhane Logo

Avrupa'da dengeler değişti: Aşırı sağcılar umduğunu bulamadı, Yeşiller'den tarihi çıkış

Avrupa Birliği'nin yasama organı olan Avrupa Parlamentosu (AP)için 28 üye ülkede bu hafta sonu düzenlenen seçimlerin sonuçları açıklanmaya başladı.

06:30 27 Mayıs 2019 Pazartesi
Avrupa'da dengeler değişti: Aşırı sağcılar umduğunu bulamadı, Yeşiller'den tarihi çıkış
Avrupa Birliği'nin yasama organı olan Avrupa Parlamentosu (AP)için 28 üye ülkede bu hafta sonu düzenlenen seçimlerin sonuçları açıklanmaya başladı.

Avrupa Parlamentosu seçimlerinde kazanan partiler sağ popülistler ve Yeşiller oldu. Muhafazakâr partilerin oluşturduğu Avrupa Halk Partisi ise oy kaybına rağmen 751 sandalyeden 178’ini kazanarak en güçlü grup oldu. 

İlk verilere göre, Almanya, Belçika, Finlandiya, İrlandada Yeşiller tarihi sonuçlar elde etti. Sosyal Demokratların bazı ülkelerde yeniden doğduğu görülürken, Avrupa karşıtları ve kimlikçi aşırı sağın beklediğini elde edememesi dikkat çekti Ancak Avrupa genelinde aşırı sağcılar oylarını artırdı. Özellikle Fransada birinci parti olmaları dikkat çekti. 

Henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre kıta çapında merkez sağ ve merkez sol partiler en büyük kayıpları yaşayan partiler oldu. Liberaller, yeşiller ve aşırı sağcılar ise sandalye sayılarını artırdı. Seçime katılım yüzde 50.95 ile son 1994ten beri en yüksek seviyesine ulaştı.
Bugüne kadar merkez sağ partilerin üye olduğu Avrupa Halk Partisi (EPP) ve merkez sol partilerin üye olduğu Sosyalistler ve Demokratlar grubunun (SD) sandalyeleri APde çoğunluğu sağlamaya yetiyordu. Fakat artık grup sırasıyla 178 ve 147 vekil ile 751 sandalyeli Avrupa Parlamentosunda çoğunluğa sahip olmayacak.
Parlamentoda sandalyesini en fazla artıran grup ise Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) oldu.
ALDE sandalye sayısını 41 artırarak 108 sandalye ile APnin en büyük üçüncü grubu oldu. ALDE 22 sandalye ile en fazla Fransadan AP vekili çıkardı.
Sandalye sayısını 17 artırarak 67ye çıkaran Yeşiller dördüncü, 9 sandalye kaybederek 61e gerileyen Avrupa Muhafazakar ve Reformcular İttifakı (ECR) beşinci parti oldu. İngiltere ve Polonyadaki muhafazakar partilerin en büyük üyeleri arasında yer aldığı ECRye bir dönem Türkiyeden AKP de üyeydi.
Aşırı sağcı Uluslar ve Özgürlükler Avrupası da 37 olan vekil sayısını 55e yükseltti. Aşırı sağın en büyük zaferi, birinci sırayı aldıkları Fransa ve İtalyadan geldi.
Aşırı sağcı, popülist ve AB karşıtı partilerin üye olduğu Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi Avrupası grubu da sandalye sayısını üç artırarak 51e çıkardı. İngilterede Brexit Partisi ve İtalyada Beş Yıldız Hareketi, bu gruptaki vekillerin çoğunu oluşturuyor.
BBC Avrupa Editörü Katya Adler, milliyetçi ve popülist oylarının AB müesses nizamının korktuğu kadar artmadığını, AP vekillerinin çoğunun AB yanlısı olduğunu söyledi.
Sosyalist, çevreci ve komünist partilerin üye olduğu Avrupa Birleşik Solu - Kuzeyli Yeşil Solu grubununsa 14 sandalye kaybederek 38 vekille APnin en küçük grubu olması bekleniyor.
Büyük ülkelerde sonuçlar nasıl?Almanya: Başbakan Angela Merkelin merkez sağ partisi seçimi birinci bitirmeyi başarsa da beş sandalye kaybederek 29 AP vekili çıkardı. Merkez sol sahip olduğu 27 sandalyeden 12sini kaybederek üçüncü sıraya gerilerken 9 yeni sandalye kazanan Yeşiller ikinciliği aldı.
BBC Berlin Muhabiri Jenny Hill, Yeşillerin zamanın ruhunu yakaladığını, diğer partilerinse tutarlı bir çevre politikası üretmekte zorlandığını belirtiyor. Hill, Yeşillerin 30 yaş altındaki oy oranının yüzde 30 civarında olduğunu aktarıyor. Seçimler öncesinde 90 etkili YouTuber, Yeşillere oy verilmesi çağrısında bulunmuş, iklim değişikliğini reddetmekle suçladıkları aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisine oy vermemeleri çağrısında bulunmuşlardı. AfD seçimde yüzde 10 oy alarak dördüncü parti oldu.
Fransa: Fransada ABnin merkez partileri neredeyse tamamen silindi. Marine Le Penin aşırı sağcı partisi Ulusal Cephe 22 sandalye ile birinci olurken Cumhurbaşkanı Emmanuel Macronun partisinin de üye olduğu ALDE 21 sandalye kazandı. Üçüncü sırada ise 12 sandalye ile Yeşiller var. APde 74 sandalyeye sahip olan Fransayı merkez sağ EPP ve merkez sol SD gruplarında toplam 12 vekil temsil edecek.
İngiltere: ABden ayrılma sürecini (Brexit) tamamlayamadığı için AP seçimlerine katılmak zorunda kalan İngilterede iktidardaki Muhafazakar Parti ve ana muhalefetteki İşçi Partisi büyük kayıplar yaşadı. İlk iki sırayı ise yeni kurulan ve ilk defa seçime giren Brexit Partisi ile Liberal Demokratlar aldı. Bu iki parti sırasıyla yüzde 31,7 ve yüzde 20,7 oy aldı.
Muhafazakar Partinin oyu yüzde 9,2ye, İşçi Partisinin oyu ise yüzde 13,8e geriledi. BBC Politika Editörü Laura Kuenssberg, bunun 1832den beri en düşük oran olduğunu aktarıyor.
Brexit Partisi ABden ayrılmayı, Liberal Demokratlar ise ABde kalmayı savunuyor.
ABde kalma ve İskoçyanın bağımsızlığından yana olan İskoçya Özerk Yönetimi Başbakanı Nicolas Sturgeon, İskoç Ulusal Partisinin oyunun AP seçimlerindeki en yüksek seviyeye ulaşmak üzere olduğunu, bunun da İskoç halkının ABde kalma isteğini gösterdiğini söyledi.
İtalya: İktidar ortağı olan aşırı sağcı Lig partisi yüzde 28 ile zafer ilan etti. Sosyal demokrat Demokratik Parti ve koalisyonun diğer ortağı olan Beş Yıldız Hareketi ise yüzde 20 civarında oy aldılar.
İspanya: İspanyada sosyal demokratlar yüzde 32, merkez sağ Halk Partisi yüzde 20, sağcı Vatandaşlar yüzde 12 ve Podemosun Birleşik Sol ve diğer sol gruplarla oluşturduğu ittifak da yüzde 10 oy aldı. Aşırı sağcı Voxun oyu yüzde 6da kaldı.
Bu beş ülkenin 751 sandalyeli Avrupa Parlamentosunda 370 temsilcisi bulunuyor.
Türkiyenin komşularında kim kazandı?Yunanistan: Yunanistanda AP seçiminin sonucu erken genel seçime yol açtı. Avrupa Parlamentosunun yanı sıra yerel seçimlerin de yapıldığı ülkede iktidardaki radikal sol koalisyon SYRIZA, birinciliği merkez sağ Yeni Demokrasi partisine kaptırdı. SYRIZA yüzde 24, Yeni Demokrasi ise yüzde 33 civarında oy aldı.
Yeni Demokrasi lideri Kiryakos Mitsotakis, zafer ilan ettiği konuşmasında erken seçim talep etti. Bunun üzerine Başbakan Aleksis Çipras erken seçim yapılacağını duyurdu.
Atinadan Stelyo Berberakis, Aleksis Çiprasın Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulosdan önümüzdeki Pazar tekrar oy kullanılacak yerel seçimlerden iki hafta sonra erken seçim ilan etmesini belirtiyor. Bu durumda Haziran sonu veya Temmuz başında seçimin gerçekleşmesi bekleniyor. Normal şartlar altında dört yılda bir yenilenen seçimlerin sonbaharda yapılması bekleniyordu.
Yeni Demokrasi Atina Belediye Başkanlığı yarışında da önde gidiyor. Partinin adayı Kostas Bakoyannis yüzde 43 oyla ilk sırayı aldı. Yüzde 50nin üzerinde oy alan aday olmadığı için haftaya tekrarlanacak seçimde Bakoyannisin karşısında yüzde 16 oy alan SYRIZA adayı Nasos Eliopulos yarışacak.
Katılım oranı ne seviyede?
Kıta genelinde yüzde 50,95lik katılım oranı 1994ten bu yana en yüksek oran oldu.
İlk iki sırayı yüzde 89 ve 84 ile oy kullanmanın zorunlu olduğu Belçika ve Lüksemburg aldı.
İspanya (yüzde 64,3), Avusturya (yüzde 59), Almanya (yüzde 61,5) ve Danimarka (yüzde 66) katılımın en çok arttığı ülkeler arasında yer aldı.
Son seçimde yüzde 13lük katılım oranıyla tarihe geçen Slovakya bu seçimde yüzde 22,7 ile yine en düşük ülkelerden oldu. Çek Cumhuriyeti, Slovenya ve Hırvatistan da katılımın yüzde 30un altında kaldığı ülkelerdendi.
İngilterede ise katılım yüzde 37de kaldı. Bu, yüzde 35,6lık son katılım oranının biraz üzerinde.

Son güncelleme: 06:30 27.05.2019
SIRADAKİ HABER
Sayfa Başı