Avrupa Konseyi bünyesinde faaliyet gösteren Avrupa Sosyal Haklar Komitesine göre Türkiye, 1996da Avrupa Sosyal Şartını imzalayarak vadettiği bazı sosyal hakları sağlayamadı. Bugün yayımladığı 2021 İnceleme Raporunda, Türkiyenin sağlayamadığı veya sağlamakta yetersiz kaldığı sosyal hakları şöyle sıraladı:
Sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı
Sağlığın korunması hakkı
Sosyal yardım hakkı
Yaşlıların sosyal güvenceye erişim hakkı
Yoksulluk ve sosyal dışlanmaya karşı korunma hakkı
Avrupa Konseyi üyesi Türkiye, 1996da Avrupa Sosyal Şartını imzalarken bazı maddelere çekince koyarak bunları sağlama yükümlülüğüne girmemişti.
Bunlar insana yakışır bir yaşam için yeterli ücret, örgütlenme hakkı, toplu pazarlık hakkı ve yılda dört hafta ücretli izin hakkıydı.
Avrupa Sosyal Hakları Komitesi, Türkiyenin eksik kaldığı alanlara dair bazı tespitlerde bulundu.
SAĞLIKLI VE GÜVENLİ BİR ORTAMDA ÇALIŞMA HAKKI
Komite, Türkiyenin sağlıklı ve güvenlik bir ortamda çalışma hakkına dair yasal düzenlemelerinin yeterli olduğunu fakat bunların uygulanmasında eksiklikler olduğunu tespit etti.
İş kazaları ve meslek hastalıklarının etkili bir şekilde izlenmediği, işyerlerinin düzenlemelere uyup uymadığını denetlemek için yeterli insan gücü olmadığı açıklandı.
Sözleşmeye göre mesleki sağlığa yönelik hizmetlerin tüm sektörlerdeki tüm işçilere sağlanacak şekilde genişletilmesi gerektiği fakat Türkiyenin bu yolda ilerlemediği görüldü.
SAĞLIĞIN KORUNMASI HAKKI
Türkiyenin, ülkede yaşayan kişilerin sağlığını koruma yükümlülüğünü de yeterince karşılayamadığı açıklandı.
Buna neden olarak doğum sırasında yaşanan anne ve bebek ölümlerinin yeterince azaltılamaması ve sağlık sistemindeki uzun bekleme süreleri gösterildi.
Sosyal güvenlik sisteminin ise minimum standartları sağladığı ve gelişmekte olduğu tespit edildi.
SOSYAL YARDIM HAKKI
Türkiyede geliri olmayan bir kişiye yapılan sosyal yardımın yetersiz olduğu kayıt altına alındı.
Sosyal yardımlara erişimin de sorunlu olduğu, bu birimlerin yeterli çalışanının olmadığı ve sözleşmenin imzacısı olan diğer ülke vatandaşlarına da aynı seviyede sosyal hizmet sunulması şartının yerine getirilmediği belirtildi.
Sosyal hizmetlere dair alınan kararlara halkın katılımının da Avrupa Sosyal Şartının bir parçası olduğu ve Türkiyenin bunu yerine getiremediği, özel sektörün sağladığı hizmetlerin de herkes için erişilebilir olduğuna dair bir bulgu görülmediği aktarıldı.
Türkiyede yaşayan yabancıların acil durumlarda sağlık hizmetlerine erişimi ise yeterli seviyede görüldü.
YAŞLILARIN SOSYAL GÜVENCEYE ERİŞİM HAKKI
Komite, Türkiyede emekli olmamış yaşlıların temel sosyal güvenceye erişim hakkının son derece yetersiz olduğunu tespit etti.
Türkiyede emekli olmayan ve asgari ücretin üçte birinden az geliri olan yaşlılara 2020 itibarıyla 711,50 TL yardım verildiğini belirten Komite, bunun son derece düşük olduğunu vurguladı.
Ankaranın Komiteye sunduğu verilere göre 2019 itibarıyla Türkiyede yaşlıların yalnızca yüzde 46sı emeklilik maaşı alıyordu.
Bu oranın çok düşük olduğunu raporlayan Komite, bunun nedenleri konusunda Türkiyeden ek bilgi istedi.
YOKSULLUK VE SOSYAL DIŞLANMAYA KARŞI KORUNMA HAKKI
Yoksulluk ve sosyal dışlanmayla mücadele için kapsamlı, yeterli ve koordineli bir politika olmadığı açıklandı.
