AB devlet ve hükümet başkanları Perşembe günü iki günlük zirve toplantısı için bir araya geliyor. Zirvenin resmi gündeminde koronavirüsle mücadele, Brexit sonrası Britanya ile ilişkiler, iklim değişikliği hedefleri ve Afrika ile ilişkiler bulunuyor. AB Konsey Başkanlığının resmi programında, ana gündem maddelerinin dışında gelişmelere bağlı olarak diğer dış politik konuların da gündeme gelebileceği not edildi.
Türkiyenin sismik araştırma gemisi Oruç Reisi Doğu Akdenize yeniden gönderme kararının ardından Yunanistan Türkiyeye yönelik yaptırım dışında seçenek kalmadığı mesajı vermiş ve konuyu AB liderler zirvesi gündemine taşıyacağını açıklamıştı.
AB Dönem Başkanı Almanya, Türkiye ile AB üyeleri Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti arasında Doğu Akdenizdeki doğal gaz kaynakları ve deniz yetki alanları konusunda tırmanan gerilimi yatıştırmak için haftalarca arabuluculuk çalışmaları yürütmüş, 1-2 Ekimdeki AB liderler zirvesinde Türkiye konusunda yaptırımı savunan Yunanistan, Kıbrıs ve Fransa üçlüsünün karşısında diyalog politikasını savunan ülkeler arasında başı çekmişti.
Türkiye konusu Aralık ayına ertelenmişti
AB liderler zirvesinde Almanyanın da çabalarıyla Türkiye ile ilişkilerin gözden geçirilmesi ve yaptırımlar konusunda kararın Aralık ayındaki zirveye ertelenmesi sağlandı. O dönem Türkiye Oruç Reis gemisini rutin bakım çalışmalarını gerekçe göstererek Antalya Limanına geri çekmiş, ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Oruç Reisin diplomasiye fırsat tanınması için çekildiğini açıklamıştı.
Almanyanın hayal kırıklığı
Türkiyenin Oruç Reisi sismik araştırmalara devam etmek üzere yeniden Doğu Akdenize göndermesi ABde en çok Almanyayı zor durumda bıraktı. Salı günü Kıbrıs ve Yunanistanı ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Türkiyenin bu kararını provokasyon olarak nitelendirdi, Türkiyenin adımı karşısındaki hayal kırıklığını Bu son derece dehşet verici ifadesiyle dile getirdi.
Maas, bu eylemin en azından bir süreliğine diyaloğu imkansız hale getirdiğini söyleyerek aynı gün Ankaraya planlanan ziyaretini de iptal etti. Ziyaretin iptali, temkinli Alman diplomasisi açısından alışılmadık, oldukça sert bir mesaj olarak kayıtlara geçti. Maas yine de Yunan mevkidaşı Nikos Dendiasla görüşmesi sonrasında Yunanistanın yaptırım taleplerine konunun Aralık ayına ertelenmiş olduğunu hatırlatarak yanıt verdi.
Almanya zirveden karar çıkmamasını umuyor
Ancak Almanya diyalog çabaları için Aralıka kadar zaman kazanmak istese de Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis konuyu zirve gündemine taşıyacağını açıkladı. Alman diplomatik kaynaklara göre, Alman hükümeti konu zirvede tartışmaya açılsa bile arabuluculuk çabalarını daha da zora sokacak bir karar çıkmayacağını umuyor. Reuters ajansına konuşan bir Alman hükümet yetkilisi, Bu zirvede yaptırım kararı çıkacağını tahmin etmiyorum. Kararın Aralıka kalması isteniyor. Ama tabii ABde hiçbir şey belli olmaz dedi.
Nouripour: Ankara yaptırım çıksın diye adeta yalvarıyor
Almanya Türk hükümeti ve yaptırımı savunan AB ülkeleri olmak üzere iki cephe arasında kalma tehlikesiyle karşı karşıya. İç siyasette de Türkiyeye çok fazla tavizde bulunulduğunu savunanların sesi giderek daha yüksek çıkıyor. Yeşiller partisi dış politika sözcüsü Omid Nouripour Alman hükümetinin, sığınmacılar konusunda Erdoğanın şantajına izin vermektense Türkiye politikasını yeniden gözden geçirmesinin vakti gelmiştir çıkışında bulundu. Nouripour, Ankaranın Oruç Reisi Doğu Akdenize göndererek ABden yaptırım kararı çıkması için adeta yalvardığını söyledi.
Wadephul: Ankara ziyaretinin iptali yanlıştı
Ancak Ankara ziyaretini iptal eden Maasa eleştiri de geldi. İktidardaki Hristiyan Birlik partilerinin meclis grup başkanı Johann Wadephul, çok fazla Yunanistan yanlısı bir görünüm çizilmemesi uyarısı yaparak Kıbrıs ve Yunanistana ziyaret doğru, ama Ankaranın iptal edilmesi yanlıştı dedi. Wadephul, Yunanistan ABde yakın bir ortağımız. Ama kısa süre önce Mısır ile imzaladığı deniz yetki alanları anlaşması, Türkiyenin gemilerle yürüttüğü faaliyetler kadar gereksizdi diye konuştu.
