AKP neden itiraz ediyor, YSK'ya itiraz süreci nasıl işleyecek?

BBC Türkçe AKPnin İstanbuldaki itiraz sürecini inceledi..
AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak, İstanbulda 39 ilçede itiraz başvurusu yaptıklarını açıkladı.
AKP Genel Sekreteri Fatih Şahin, AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak ve Cumhur İttifakının AKPli İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırımın açıklamalarına göre, iktidar partisi sandıklarda iki farklı usulsüzlük tespit etti.
Birincisi, geçersiz oylar.
31 bin 186 sandıktan çıkan resmi olmayan sonuçlarına göre Millet İttifakının CHPli İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Ekrem İmamoğlu, 4 milyon 170 bin 116, Binali Yıldırım ise 4 milyon 145 bin 708 oy aldı. Aradaki oy farkı 24 bin 408.
300 binin üzerinde geçersiz oy olduğunu söyleyen AKP, geçersiz oyların yeniden incelenmesini talep edecek.
Partimiz bir haksızlıkla karşı karşıyaAKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak, 309 bin geçersiz oyla karşı karşıyayız. Bunun bir bölümü İstanbulda kazandığımız 25 ilçeye ait. Burada partimiz bir haksızlıkla karşı karşıyadır dedi.
AKP Ankara İl Başkanı Hakan Han Özcan da, Ankara için Yaptığımız tespitler neticesinde, 108 bin 680 oyun geçersiz sayıldığını, elimizdeki ıslak imzalı sonuç tutanaklarının büyük bölümünde geçersiz oyların normalden fazla olduğunu, hangi sebeple geçersiz kabul edildiğinin belli olmadığını tespit ettik dedi.
Özcan, itiraz edecekleri geçersiz oylar için şu örneği verdi:
Bilhassa zarfın içine, örneğin muhtarlık seçimlerinde iki tane muhtar adayına oy pusulası konulmuş. Lakin diğer pusulalarda herhangi bir tahribat veya iptal gerekçesi olmamasına rağmen iki pusula muhtar adayı çıktı diye bütün oyların hepsini iptal etmişler.
2014teki yerel seçimlerde İstanbuldaki geçersiz oy sayısı 422 bin 667, Ankaradaki geçersiz oy sayısı ise 124 bin 156ydı.

Geçersiz oylara sandık kurulları oy çokluğuyla karar veriyorSeçim günü sandık başkanları, itiraz edilen ya da itiraza gerek kalmadan geçersiz sayılan zarfları bir kenara ayırıyor.
YSKnın açıklamasına göre sandık kurulu, tüm zarfları kontrol ettikten sonra kenara ayrılan zarfların geçerli veya geçersiz olduğuna oy çokluğuyla karar veriyor.
Sandık kurulu, son seçimde ilçede en fazla oyu alan 5 partinin her birinden birer temsilciyi içeriyor.
Kurul tarafından geçersiz olduğuna karar verilen zarflarla ilgili farklı fikirde olan sandık kurulu üyesi, muhalefet şerhini tutanak defterine yazıyor.
İstanbul ve Ankaradaki geçersiz oyların kaçında AKP ya da MHP üyelerinin muhalefet şerhi bulunduğu açıklanmadı.
BBC Türkçeye konuşan AKP İstanbul İl Başkanlığı Basın Danışmanı Hüseyin Türkoğlu, Bu sayı tespit edildi mi? sorumuza şu yanıtı verdi:
Geçersiz oyların kaçında muhalefet şerhi bulunduğu ile kaçında AK Partiye veya CHPye oy verildiği gibi bilgiler, itirazın sonrasında yapılacak çalışmada ortaya çıkacak.
Binali Yıldırım da konuyla ilgili olarak 319 bin 500 iptal oy var. Aradaki fark 25 bin. Yani iptal oylar aradaki farkın 10 katından fazla gözüküyor. Bu önemli bir detay. Bunun dışında tabii yapılan bazı usulsüzlükler, yanlışlar, hatalı girişler var demişti.

AKPnin itiraz edeceği birleştirme tutanaklarını ilçe seçim kurulları düzenliyorAKPnin Tespit ettik dediği ikinci usulsüzlük ise Yıldırımın da ifade ettiği, sandıklarda sayılan ve tutanaklara işlenen oylar ilçe seçim kurullarında toplanarak kayda geçirilirken, AKPnin büyükşehir belediye başkan adaylarının aldığı oyların farklı adaylar adına kaydedilmiş olması.

Sandıklarda her bir adayın aldığı oy sayısı sandık başkanı ve kurulu tarafından tutanağa geçiriliyor.
Tüm oylar sayıldıktan sonra sandık başkanı, tutanakları ilçe seçim kuruluna götürüyor.
Burada tüm sandıklardan gelen tutanakları birleştirme ve tek bir tutanakla tespit etme işlemini ilçe seçim kurulları yapıyor.
Son olarak ilçe seçim kurulu başkanı ve en az iki üyesinden oluşan bir ekip tarafından il seçim kuruluna götürülüyor. Bu tutanakların birer kopyası siyasi partilere ve bağımsız adaylara aynı anda teslim ediliyor.
Seçim kanununa göre ilçe seçim kurulunda yapılan sayım, döküm ve birleştirme (tüm sandıkların tutanaklarının bir araya getirilerek tek bir tutanak tutulması) sırasında adaylar ya da siyasi parti müşahitleri işlemleri takip edebiliyor. Bu esnada tasnif ve birleştirme açık olarak yapılıyor.
AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz, İstanbulda tespit ettiklerini söylediği durumu şöyle açıkladı:
Sandık sonuç tutanağıyla oy sayım döküm çizelgelerinin karşılaştırılmasında, sandık başkanı ve kurul üyeleri tarafından imza altına alınıyor. Sandık sonuç tutanağına aktarılıyor, partililere veriliyor ve bir örneği ilçe seçim kuruluna veriliyor. Tam oraya aktarılırken kaydırmalar yapılmış. 309 sandıkta 17 bin küsur oy bizim adayımıza yazılacağına başka partinin adayına kaydırılmıştır.

AKPnin Usulsüzlük tespit ettik ve Oylar başka partinin adayına kaydırılmıştır dediği tutanakları birleştirme ve aktarma aşaması, doğrudan ilçe seçim kurullarının sorumluluğu altında.
İlçe seçim kurullarında iki devlet memuru, 4 de siyasi parti temsilcisi bulunuyor, ilçenin en yüksek dereceli hâkim başkanlık ediyor.
Yani hem ilçe seçim kurulundaki, hem de dilerse müşahit olarak siyasi partililer, bu süreçte hazır bulunuyor.
AKP İstanbul İl Başkanlığı Basın Danışmanı Hüseyin Türkoğlu, bu konuyla ilgili sorularımıza şu yanıtı verdi:
Bazen aktarma ya da yazım sürecinde hatalar olabiliyor, gözden kaçabiliyor. Sorumluluğa dair bir şey söyleyemeyiz, itirazların sonrasında incelemeler yapılacak.
Şenocak ise, salı günü başvuru yaptıktan sonra düzenlediği basın toplantısında Burada bu işi hangi memurlar neye dayanarak yapıyorsa, bunlar üzerinde gerekli hukuki noktada ne yapılması gerekiyorsa, yakın olarak takip edeceğiz ve uygulayacağız. İlçe seçim kurullarını bu süreci yönetme noktasında daha gayretli olmaya bir kez daha davet etmiş olayım dedi.
AKP Genel Sekreteri ve Ankara milletvekili Fatih Şahin, Ankarada 25 ilçede de birleştirme tutanaklarında maddi hata olduğunu söyledi. İstanbulda da aynı tespiti yaptıkları bilgisini verdi:
Örneğin A partisinin 25, B partisinin 125 oyu var. Bunlar yer değiştirilmiş.
YSKya başvuru öncesi ilçe ve il seçim kurullarına gidilecekFatih Şahin, başvuru süreciyle ilgili olarak İlçe seçim kurulları, il seçim kurulu ve daha sonra YSK nezdinde hukuki süreci bütün hukukçu arkadaşlarla birlikte takip edeceğiz dedi.
Süreç nasıl işliyor?
İlçe seçim kurullarının birleştirme tutanaklarına ve geçersiz oylara yönelik olarak yapılacak olan itirazın süresi Salı günü saat 15.00te doldu.
AKP, Ankara ve İstanbulun tüm ilçelerinde doğrudan ilçe seçim kurullarına itiraz başvurusu yaptı.
İlçe seçim kurulu, itirazı, kanuna göre iki gün içinde yani Perşembe günü mesai bitimine kadar karara bağlamak zorunda.
İlçe seçim kurulunun kararının ardından, itirazın reddine karar verirse iptali için ertesi gün, yani Cuma günü il seçim kurullarına başvurulacak.
İl seçim kurullarının da karar vermek için iki günü var.
İl seçim kurulunda da karar kesinleşmezse YSK süreci başlıyor. Siyasi partiler 3 gün içinde YSKya başvurmak zorunda.
YSKnın da 3 gün içinde vereceği karar kesin olacak, kararla ilgili başka bir mercie başvurulamayacak.
7 asil, 4 yedek üyeden oluşan YSKnın üyelerinin 6sı Yargıtay, 5i Danıştay tarafından seçiliyor. Ayrıca son seçimde en yüksek oyu almış 4 siyasi parti ve/veya TBMMde grubu bulunan siyasi partilerin, oy kullanma hakkı bulunmayan ama bazı toplantılara girme hakkı olan YSK temsilcileri var.
Bayram Şenocak da İstanbulda yapılacak itiraz sürecini anlatırken 10 milyon 560 bin 603 seçmenin olduğu İstanbulda elbette bindelik oranda sonucun belirlenecek olması, tespit ettiğimiz usulsüzlükleri daha da önemli hale getirmektedir. Tüm itiraz süreçleri tamamlandıktan sonra elbette asıl olan YSKnın kararıdır dedi.