AİHM'den Türkiye'ye azınlık raporu cezası

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ve Prof. Dr. Baskın Oranın hazırladıkları azınlık raporu nedeniyle maruz kaldıkları tehditlerin cezalandırılmadığı iddiasıyla görülen davada kararını açıkladı. Mahkeme, Türkiyenin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin özel ve aile yaşamının korunmasını düzenleyen 8inci maddesini ihlâl ettiğine hükmetti.
Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Raporunun 2004 yılında yayımlanmasının ardından hem siyasiler hem de medya tarafından eleştirilen Kaboğlu ve Oran, çeşitli gazetelerde çıkan yazılarda ihanetle suçlanmıştı. Haklarındaki söylemlere ilişkin dava açan Kaboğlu ve Oran, sonuç alamayınca konuyu AİHMye taşımıştı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 30 Ekimde vermiş olduğu kararda sözlü sataşma ve fiziksel saldırı tehditlerinin Kaboğlu ve Oranın entelektüel kimliklerini sarsma amacı taşıdığı, ayrıca korku ve endişeye ve savunmasızlık hissi yaratmayı amaçladığı ifade edildi.
Yerel mahkemelerin söz konusu tehditleri ifade özgürlüğü kapsamında gördüğünü belirten AİHM, bu mahkemelerin başvurucuların hakları ile basın özgürlüğü arasında doğru dengeyi kurmayı başaramadığına karar verdi.
AİHM, Oran ve Kaboğluna bin 500er euro manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Mahkeme ayrıca dava ve diğer masraflar için de Türkiyenin her iki isme toplam 4 bin euro ödemesine hükmetti.
Türkiyelilik üst kimliği
Recep Tayyip Erdoğanın başbakan olduğu 2003 yılında başbakanlık bünyesinde kurulan İnsan Hakları Danışma Kurulu tarafından 2004 yılında yayımlanan raporda, Türk kavramının Türkiyede çok sayıda gruptan sadece birini tanımladığı, bu yüzden de yeni bir ulusal kimliğe ihtiyaç olduğu ifade ediliyordu. Raporda, Türkiyelilik üst kimliğinin, ülkede yaşanan kimlik çatışmasını önleyebileceği belirtilmişti.
Raporda ayrıca, Türkiyedeki etnik veya dini azınlıkların, kimliklerini, eşit vatandaşlar olarak koruyabilmeleri ve geliştirebilmeleri gerektiği bildirilmişti.
Erdoğan liderliğindeki hükümet, rapordaki tavsiyeleri hayata geçirmemişti.
İnsan Hakları Danışma Kurulu başkanlığını yürüten Kaboğlu ve kurul bünyesindeki Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Çalışma Grubu başkanlığını yapmış olan Oran, rapor nedeniyle yargılanmış ve 2006 yılında beraat etmişti.