Son dönemde yargı bağımsızlığı, basın özgürlüğü ve demokratik değerler konusunda eleştirilen ülkeyle ilgili, ABden çıkması anlamına gelen Polexit tartışılmaya başlandı.
Avrupa Parlamentosunun önde gelen partileri, Polonyanın kararını kınamak için Komisyonu, AB fonlarının en büyük alıcısı olan ülke için yapılan ödemeleri dondurmaya çağırdı.
Polonyada alınan karar, AB kurumlarında ve üye ülkelerde tepkiyle karşılandı.
AB Komisyonunun Adaletten Sorumlu Üyesi Didier Reynders, Polonyanın AB hukukunun üstünlüğüne karşı aldığı karara tüm araçlarla yanıt vereceğiz dedi.
Uluslararası Af Örgütü, Polonyada adalet için yeni bir kara gün açıklaması yaptı.
Birliğin kurucu ilkelerine meydan okumak
Avrupa Parlamentosu Başkanı David Sassoli, Polonyada bugünün kararı sonuçsuz kalamaz. AB hukukunun önceliği tartışılmaz olmalıdır. Bunu ihlal etmek, Birliğimizin kurucu ilkelerinden birine meydan okumak anlamına gelir. ifadesini kullandı.
Fransanın Avrupa Bakanı Clement Beaune, Polonyanın yüksek mahkemesinin AB hukukunun üstünlüğünü reddeden kararının ABye karşı bir saldırı olduğunu söyledi. Almanya da Polonyayı AB ortak kurallarını tamamen uygulamaya çağırdı.
Avrupa Halk Partisinden (EPP) bir sözcü, Polonyadaki gayri meşru Anayasa Mahkemesi, AB Antlaşmalarının Polonya yasalarıyla uyumlu olmadığını ilan ederek ülkeyi Polexit yoluna soktu dedi.
Sol görüşlü S&D Grubu, Polonyada kara bir senaryo gerçekleşiyor. Hukuk ve Adalet Partisinin (PiS) tarafından yönetilen Mahkeme, AB temellerini ihlal ederek AB hukukunun önceliğini göz ardı etti. AB hukuku temelinde karar veren Polonyalı hakimler kovuşturmayla karşı karşıya kalabilir açıklaması yaptı.
Yeşillerin Alman üyesi Daniel Freund, açıklamayı, Bugünün kararı Polonya vatandaşları için en acı verici olacak. Dondurulmuş AB fonlarının maliyetini üstlenmek zorunda kalacaklar şeklinde değerlendirdi.
ABnin yargıç atamaya karışma hakkı yok
Polonyada iktidardaki PiSin bulunduğu Avrupa Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) grubu, Polonya anayasa mahkemesini savunmak için çıktı.
Yapılan açıklamada, ABnin demokratik bir üye devlette yargıçların nasıl atandığına karışmaya yasal hakkı yoktur. denildi.
Elimizdeki tüm araçları kararlılıkla kullanacağız
AB Komisyonunun Adaletten Sorumlu Üyesi Didier Reynders, Polonyada Anayasa Mahkemesinin AB hukukunun üstünlüğüne karşı verdiği karardan kaygı duyduğunu ve ABnin söz konusu üstünlüğü korumak için tüm araçları kullanacağını söyledi.
Reynders, AB Adalet ve İçişleri Bakanları Toplantısının ardından düzenlenen basın toplantısında, gazetecilerin sorularını yanıtladı.Kaygılıyız. AB hukukunun üstünlüğünü yineliyorum. diyen Reynders, Polonya Anayasa Mahkemesinin kararının ulusal düzeyde bağlayıcı olduğunu hatırlattı.
Reynders, söz konusu karara karşı nasıl hareket edileceğiyle ilgili yorum yapmak için erken olduğunu belirterek, Ancak ilkelerimizi savunmak için elimizdeki tüm araçları kararlılıkla kullanacağız çünkü bunlar Birliğin kalbinde yer alıyor. değerlendirmesinde bulundu.
Polonya mahkemesinin kararı ne anlama geliyor?
Polonyada mahkeme, anayasanın Polonyadaki en yüksek yasa olduğunu ve her uluslararası anlaşma veya anlaşmanın bu üstün yasaya saygı göstermesi gerektiğini duyurdu.
Polonya mahkemesinin, AB anlaşmalarından iki özel maddeyi hedef aldığı ifade ediliyor: Avrupa Birliğinin varlığını ve üye devletlerden yetki devrini belirleyen 1. madde ve misyonu blok genelinde AB hukukuna uyulmasını sağlamak olan AB Adalet Divanının (ECJ) yetkilerini belirleyen 19. madde.
14 yargıçtan ikisi, aylarca süren mahkeme sürecinin ardından karara karşı çıktı. Polonya hükümeti, cumhurbaşkanı ve parlamentosu, Polonya Anayasasının AB yasalarından önce geldiğini ve Avrupa Adalet Divanı kararlarının bazen Polonyanın yasal düzeniyle çeliştiğini savundu.
Polonyadaki Anayasa Mahkemesi, ülkedeki iktidar partisinin bazı yargıçların atanması üzerindeki siyasi etkisi nedeniyle AB tarafından gayri meşru görülüyor. Mahkeme başkanının da hükümete sadık olduğu eleştirileri yapılıyor.
Ne olmuştu?
Polonya Anayasa Mahkemesi, AB anlaşmalarındaki bazı maddelerin ülkenin anayasasına aykırı olduğuna hükmetti.
AB Komisyonunun Hukukun Üstünlüğü 2021 adlı raporunda, Polonyada yargı bağımsızlığının tehdit altında olduğu ve bunun endişe verici olduğu ifade edildi.
Reynders de Polonyaya bir mektup göndererek, AB Adalet Divanının aldığı yargı bağımsızlığının korunmasına yönelik son kararın Polonya hükümetince nasıl uygulandığına dair açıklama talep ettiğini belirtmişti.
AB Komisyonu, geçen ay Polonyadaki yargı reformunun yargı bağımsızlığına zarar verdiği gerekçesiyle Avrupa Adalet Divanından bu ülkeye mali yaptırım cezası vermesini istedi.
Komisyon ayrıca, ülkenin anayasasının mı yoksa AB anlaşmalarının mı daha önemli olduğu konusunda Polonya Anayasa Mahkemesinin karar vermesini isteyen önergenin de geri çekilmesini talep etmişti.
