Gazete Duvarda yer alan habere göre İsveç’in NATO üyeliğinin Türkiye’den onay alıp alamayacağıyla ilgili tartışmalar ve ABDnin bu konudaki baskısı sürerken; iki ülkenin yolsuzlukla mücadele yetkililerinin, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğanın oğlu Bilal Erdoğan’ın adının da geçtiği bir şikayeti incelediği iddia edildi.
Reuters ajansının özel haberine göre bir ABD şirketinin İsveçteki iştiraki, ürettiği bir alkolmetrenin Türkiye’de pazar hakimiyeti sağlamasına Bilal Erdoğan’ın yardımcı olması halinde, on milyonlarca dolar komisyon ödemeyi taahhüt etti.
Şirketin önerdiği teklif, Reuters tarafından görülen belgelerin yanı sıra bir kaynak tarafından da detaylandırıldı. Ajans bu planı ve bunun sonucunda ortaya çıkan ön soruşturmaları haberleştirdi.
KOMİSYON ÖDENMEDİ
Bireysel şikayete göre, sonuç olarak Bilal Erdoğan’a herhangi bir komisyon ödenmedi. Konuyla ilgili bilgi sahibi iki kişiye ve şirket yazışmalarına göre, İsveçli şirket Dignita Systems AB, geçen yılın sonlarında projeden aniden vazgeçti.
Dignitanın Amerikalı sahibi Reutersa yaptığı açıklamada, Türkiyede potansiyel olarak endişe verici uygulamalar olduğunu öğrendiğini ve ilgili birkaç kişinin işine son verdiğini söyleyerek, projenin durdurulduğunu doğruladı.
Şikayete göre şirketin planı, Cumhurbaşkanı Erdoğan yönetiminin Dignitanın ürününün satışlarını artıracak düzenlemeleri geçirmesiydi. Bu ürün, sürücü sarhoş olduğunda aracı kilitleyen gösterge paneli alkolmetresi.
Dosyaya göre Dignita, ürünlerinin satışında 10 yıllık ticari ayrıcalık (münhasırlık) karşılığında, Bilal Erdoğanın yönetim kurulu üyesi olduğu iki kuruma paravan bir şirket aracılığıyla on milyonlarca dolar lobi ücreti ödeyeceğini taahhüt etti.
Reuters’a göre bu girişim Eylül ayında engellenmiş olsa da yatırımcıların Bilal Erdoğanı, Cumhurbaşkanı Erdoğana erişim sağlamak için nasıl kilit bir kişi olarak gördüğüne dair ipucu veriyor.
Dignitanın icra kurulu başkanı Anders Eriksson, Reutersa yaptığı açıklamada, şirketten ayrılmak üzere olduğu ve gizlilik anlaşması imzaladığı için iddia edilen plan hakkında konuşamayacağını söyledi.
BİLAL ERDOĞAN: TAMAMEN ASILSIZ YALANLAR AĞI
Bilal Erdoğan avukatı aracılığıyla yaptığı açıklamada, Dignita ile işbirliği yaptığı iddialarının tamamen asılsız olduğunu ve bunun bir yalanlar ağı olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından üst düzey bir yetkili de yorum yapmayı reddetti.
Reuters, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Bilal Erdoğan’ın, Dignitanın iddia edilen ‘rüşvet planı’ndan haberdar olup olmadıklarını veya bu plana dahil olup olmadıklarını bağımsız olarak teyit edemedi.
Reuters tarafından görülen resmi yanıtlara göre, nisan ayında şikayeti alan ABD Adalet Bakanlığı ve İsveçli savcılar, önce bir özel ajanı ardından bir polis müfettişini incelemeler yapmak, ABD ve İsveç’in yolsuzlukla mücadele yasalarının herhangi bir hükmünün ihlal edilip edilmediğini belirlemek üzere görevlendirdi.
Ön incelemeler resmi soruşturmalara ya da suçlamalara yol açmayabilir. Amerikalı ve İsveçli yolsuzlukla mücadele uzmanları, her iki ülkede de komisyon ödeme taahhüdünün belirli koşullar altında cezai bir suç teşkil edebileceğini söyledi.
Adalet Bakanlığı ve İsveçli savcıların sözcüleri ise Reuters’a, yorum yapmayacaklarını söyledi.
Dignitanın Türkiyedeki bu girişimine İsveçin ön soruşturma başlattığı haberi, Ankara ile Stockholm arasındaki ikili ilişkilerin hassas bir dönemine rastladı. Türkiye, İsveçin NATO’ya katılımını, teröristlere ev sahipliği yaptığı gerekçesiyle engelliyor. İsveçli yetkililerse bu suçlamayı reddediyor.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynağın Reuters’a aktardığına göre bu fırsat, Dignitadan bir temsilcinin geçen yıl Şubat ayında İstanbulda Bilal Erdoğanla biraraya gelerek iki yönlü bir stratejiyi gözden geçirmesinden yaklaşık dört ay sonra ortaya çıktı.
Reuters’ın gördüğü 11 sayfalık pazarlama keşif anlaşmasında ayrıntılı olarak ortaya konan stratejinin ilk bölümüne göre, Smart Startın Türkiyedeki bir iştirakı, İsveç ve ABD firmalarınca seçilen bir kişinin kontrolündeki İstanbul merkezli bir paravan şirkete, düzenli danışmanlık ücreti ödemeyi taahhüt etti.
Paravan şirkete ödenecek danışmanlık ücretleri, Dignitanın kitleriyle donatılmış araç sayısına bağlı olarak cihaz başına ve aylık 50 sent ila 3 dolar arasında değişiyordu. Mart 2022 tarihli anlaşma ve Dignita yazışmalarına göre bu şekilde ve öngörülen 10 yıllık münhasırlık süresi boyunca, paravan şirkete aktarılan toplam ücret 500 bin araç için 54 milyon dolar, iki milyon araç için ise 384 milyon dolar olacaktı.
Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiye göre stratejinin sadece sözlü olarak tartışılan ikinci kısmı, paravan şirketin Bilal Erdoğanın yönetim kurulu üyesi olduğu iki kuruma, İbn Haldun Üniversitesi ve TÜGVA Gençlik Vakfına yüklü bağışlar yapmasını öngörüyordu.
İbn Haldun Üniversitesinin kurucusu TÜRGEVin sözcüsü vakfın Dignita ile herhangi bir ilişkisi olmadığını belirterek, vakfın usulsüz faaliyetlerde bulunduğuna dair iddiaların asılsız olduğunu söyledi.
Sözcü, Faaliyetlerimizin şeffaflığını sağlamak amacıyla idari ve mali süreçlerimiz bağımsız denetçiler tarafından düzenli olarak değerlendirilmektedir dedi. İbn Haldun Üniversitesi ve TÜGVA yöneticileri ise Reuters’ın yorum taleplerine yanıt vermedi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişiye göre, 2021 yılının başlarında Eriksson’un bir yardımcısı, İsveçli şirketin planını ilahiyat profesörü ve siyasetçi İrfan Gündüze sunabildi ve bu bir dönüm noktası oldu. Reuters’ın kaynağına göre Dignitanın Gündüz’ü seçmesinin nedeni, Bilal Erdoğana yakınlığıyla bilinmesi ve bu sayede Cumhurbaşkanına erişim sağlanabilecek olmasıydı. Gündüz, İbn Haldun Üniversitesinin mütevelli heyeti başkanı; Bilal Erdoğan da başkan yardımcısı.
30 Mayısta bir iş gezisinde olduğunu söylediği ABDde kendisine ulaşılan Gündüz, Reutersa verdiği demeçte Bunların hepsi dedikodu. Ne ben ne de Bilal bu şirketten haberdar olduk; bu şirketle hiç görüşmedik dedi.
