Londra, ABDden gelen baskılara rağmen küresel pazar lideri Çinli Huaweinin, Büyük Britanyadaki 5G cep telefonu ağının inşasına katılmasına ocak ayında karar vermişti. Şimdiyse hükümet aynı şeyi yasaklıyor ve halihazırda şebekede bulunan Huawei ekipmanlarını çıkarıyor. Yorumcular Avrupanın geri kalanının nasıl bir duruş sergilemesi gerektiğini tartışıyor.
Avrupanın bir çok gazetesi konuyu farklı yorumladı. Bir çok yorumcu bu ambargonun Avrupada yayılacağı görüşünde
Londra ABDnin tarafına geçti
İtalyan La Stampa köşe yazarı Gianni Riotta, Çin ile ABD savaş gemileri arasındaki mevcut gerginliğin sebebini açıklıyor:
“İki yüz bin tonluk ağırlıkları ve dört nükleer reaktörleriyle Amerikan uçak gemileri USS Ronald Reagan ve USS Nimitz, ilk bakışta dijital dünyanın gözle görülmeyen cazibeleriyle pek alakalı gözükmüyor. Ancak iki uçak gemisinin Güney Çin Denizindeki rotaları ile Britanya Başbakanı Boris Johnsonın, salı günü Çinin dev şirketlerinden Huawei ile Londrada 5G uygulaması müzakerelerinde sergilediği olumsuz tutum arasında bariz bir ilişki var. ... ABD ile Çin arasındaki düello, Donald Trump ile Joe Biden arasındaki seçim mücadelesinde daha da keskinleşiyor ve Londra, bu konuda karar verdi. ... Bidenın kazanacağı bir seçimin Pekin yönetimiyle stratejik rekabeti bitirmeyeceğini bilerek Washingtonın tarafında yer alıyor.”
Avrupa açmazdaBelçikanın De Tijd gazetesi , Londra kararını vermiş durumda, diyor:
“Dijital dönemin soğuk savaşı güç uğruna yürütülüyor. ABD dijital dünyanın bazı önemli alanlarındaki avantajını yitirmek istemiyor ve Çinin en büyük rakibi olmasını engellemeye çalışıyor. ... Avrupa, ABDden yana meylediyor, başka şansı da yok zaten. ... Amerikan yaptırımları karşısındaki korku oldukça derin. ABDnin, yaptırımları uygulanmadığı takdirde dünyanın neresine olursa olsun müdahale etmek gibi bir alışkanlığı var. ... Avrupalı ülke ve şirketlerin, tutumları nedeniyle bedel ödeyeceklerine şüphe yok. Çin de onlara yaptırım uygulayacaktır. Böylece dünya ticareti daha fazla baskıya maruz kalıyor.”
Eleştiriye evet ama savaşa gerek yok
Danimarkalnın Berlingske gazetesi , Çin konusunda her zaman dikkatli adım atılması gerektiğini savunuyor:
“Çine sınırlarını göstermek için kullanılacak yöntemler konusunda Amerikalılarla aynı görüşte olmamız gerekmiyor. Savaş gemilerimizi Çinin arka bahçesinde devriyeye çıkaracak durumda değiliz. Etkili bir diplomasi ve Pekin yönetimiyle doğrudan diyalog eşliğinde yürütülen güçlü bir protestonun, hala başarıya gidecek en doğru yol olduğu inancındayız. Bunun sebebi, örneğin savaş gemilerinden biri bir hata yapacak olursa işlerin hızla ciddiye bineceği bir çatışma evresindeyiz. ... Liberal dünya düzeninde gösterdiği tutuma yer olmadığı ve bunların bir sonucu olacağı, Çine açıkça söylenmeli. Burada kastedilen sonuç savaş değil, uluslararası forumlardan dışlanmak ve tecrit. Ta ki Çinliler büyük olmanın sorumluluğunu anlayana dek.”
Pekinin uzun koluİsveçin Svenska Dagbladet Batı dünyası, Çine muamele konusundaki saflığını artık bir kenara bırakmalı, diyor :
“Dünya her geçen gün, Soğuk Savaş günlerini hatırlatan bir duruma dönüşmeye meylediyor. Aradaki en önemli fark, günümüzde Çinin kapitalizmi güvenlik politikasında bir silah olarak kullanması. Nitekim kendi pazarlarını korumaya alıyor ve rakiplerine pazarın sadece ufak bir bölümünü açıyor. Öte yandan rekabetin serbest olduğu Batıda gerekli nüfuza kavuşmak için, özel oldukları ileri sürülen şirketler kullanılıyor. Çine hep avantaj sağlamış, eşitsiz bir oyun bu. ... Ticaret politikası aynı zamanda güvenlik politikasıdır. Huawei gibi Çinli şirketler, devletin kolu gibidir. Nitekim bizlerin de buna böyle bakmamız gerekir.”
Komplo teorilerindekine benzer çekinceler
İngiliz Gazetesi The Spectatora göre sırf paranoya yüzünden ilerleme tehlikeye atılıyor:
“Endişenin sebebi, Huaweinin -yani aslında Çinin-, Britanya şebekelerine bağlı donanımlara uzaktan erişmenin (ki akla yakın görünüyor) ve bu verileri fark ettirmeden Çine aktarmanın (ki bu çok mantıklı sayılmaz) gizemli bir yolunu bulduğu şeklindeki tahmin. ... Neredeyse bir komplo teorisi. ... En nihayetinde Huawei kararından en büyük zararı görecek olan Britanya halkı. Ne de olsa sürücüsüz otomobilleri mümkün kılacak, alışverişi otomatik olarak eve bırakacak ve evden çalışma imkanlarını artıracak bu teknolojiyi sunabilecek, benzer koşullara sahip başka bir şirket yok.”
