Türkiye İnsan Hakları Vakfı (THİV) Akademi tarafından hazırlanan “Sokağı Kapatmak: Toplanma ve Gösteri Özgürlüğüne Yönelik İhlaller (2015-2019)” bilgi notu, bu dört yılda kolluk kuvvetlerinin anayasal bir hak olan toplanma ve gösteri hakkına yönelik ihlallerini gözler önüne serdi.
Bilgi notuna göre, söz konusu dönemde toplantı ve gösteri özgürlüğüne yönelik 4 bin 771 ihlal yaşandı. Toplantı ve gösterilere yönelik müdahaleler sonucu, 20 bin 71 kişi gözaltına alındı, 662 kişi tutuklandı.
Aynı dönemde, toplantı ve gösteri özgürlüğünün kullanımından kaynaklanan nedenlerle 4 bin 907 kişi hakkında dava açıldı. 999 kişiye toplam 13 bin 370 ay hapis cezası verildi. 63 kişiye de toplam 268 bin 235 lirs para cezası kesildi.
4 BİN 450 KİŞİ FİZİKSEL ŞİDDETE MARUZ KALDI
4 bin 450 kişi kolluk güçlerinin fiziksel şiddetine maruz kalırken, 90 kişi ise kolluk güçlerinden açılan ateş sonucu yaralandı.
Toplantı ve gösterilere yönelik saldırılarda 19’u kolluk güçlerinin zor kullanımı, 141’i ise bombalı saldırılar sonucu, toplam 160 kişi yaşamını yitirdi.
EN FAZLA MÜDAHALE KHK EYLEMCİLERİNE
THİV’in hazırladığı bilgi notuna göre 2015-2019 yılları arasında kolluk kuvvetlerinin en fazla müdahale ettiği eylem ya da gösteri türü işlerini geri isteyen KHK eylemcilerine yönelik gerçekleşti. İkinci en çok müdahale Kürt sorunuyla ilgi toplantı ve gösterilere yapılırken, mahpus yakalarına yönelik gösteriler de en çok müdahale edilen üçüncü konu başlığı oldu. İşçi eylemleri, kadın eylemleri, Suruç ve Ankara katliamlarını anma etkinlikleri de yine kolluk kuvvetlerinin en çok müdahalede bulunduğu toplanmalar oldu.
Hak ihlaline maruz kalmada ise 557 vakayla ilk sırada avukatlar yer aldı. Onları parti temsilcileri, sendikacılar, sanatçı ve akademisyenler izledi.
EN ÇOK YAPILAN SUÇLAMALAR
Kolluk güçlerinin toplantı ve gösteri hakkına müdahalesine yönelik tutumu ile ceza davalarında en sık tekrarlanan suçlamalar şöyle:
-Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefet
-Örgüt propagandası yapmak
-Cumhurbaşkanına hakaret
-Kolluk güçlerine direnmek
-Kamu malına zarar vermek
-Örgüt üyesi olmak
