BOLD MEDYAdan Sevinç Özarslanın haberine göre Türk ve dünya edebiyatının önemli isimleri arasında bulunan Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un yarın ölüm yıldönümü. 13 yıl önce Almanya’nın Nünberg şehrindeki bir hastanede hayata veda eden Aytmatov, geriye Toprak Ana, Beyaz Gemi, Selvi Boylum Al Yazmalım, Gün Olur Asra Bedel, Gün Olur Yüzyıl Olur gibi çok değerli eserler bıraktı.
Aytmatov bugün eğer yaşasaydı, bir haftadır Kırgızistan’da asra bedel günler yaşandığını ifade eder, tıpkı oğlu Askar Aytmatov gibi meydanlara iner ve yakın dostu Orhan İnandı’nın bulunması için mücadele ederdi. Kırgızistan’ın ve Türk dünyasının içine düştüğü bu utançtan kurtulması için elinden geleni yapardı.
Kırgızistan’da bugünler Cengiz Aytmatov’un dediği gibi asra bedel. Günler yüzyıl olup uzuyor ve hala İnandı’nın başına ne geldiği bilinmiyor. Kırgız halkı, 9 gün önce MİT tarafından kaçırılan Kırgız vatandaşı Orhan İnandı ‘Bulunsun’ diye meydanlara iniyor. Sessiz çığlıklar atıyor ve resmi bir ziyarete bulunmak üzere şu anda Türkiye yolunda olan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’dan Aytmatov’un emanetine sahip çıkmasını istiyor.
Çünkü Kırgızistan meclisi, milletvekilleri, bürokratlar, Avrupalı Birliği parlamenterleri, uluslararası insan hakları örgütleri, haber ajansları ve gazeteciler de yasadışı yollarla yapılan bu kaçırmaya tepki göstermeye başladı. İkinci Cemal Kaşıkçı vakası diye nitelenen İnandı’nın kaçırılması artık dünyada bir kriz haline geldi.
İşte fotoğraflarla İnandı ve Aytmatov Ailesi…
EVLENDİKTEN BİRKAÇ AY SONRA BİŞKEK’E GÖÇ ETTİLER
Reyhan İnandı, eşi kaçırıldıktan sonra Cengiz Aytmatov’un oğlu, kızı ve torununun da kendisine destek olduğunu söylüyor.
29 Ocak 1995’te Reyhan İnandı ile evlendikten sonra 7 Eylül’de Kırgızistan’a göç eden ve 26 senedir Kırgız eğitimine hizmet eden Orhan İnandı ve Aytmatov ailesinin dostluğu çok eskiye dayanıyor. 1990’lı yıllarda Kırgızistan Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Askar Aytmatov da üç gün önce hükümet meydanında yaptığı konuşmada bu dostluğa vurgu yapan bir açıklama yaptı.
Okul açmak için Türkiye’den gelen gönüllü eğitimcileri ilk karşılayanlar arasında olduğunu belirten Askar Aytmatov, onlara yardım ettiği için mutlu olduğunu, dostlarıyla gurur duyduğunu söyledi. Kırgızistan’daki en iyi okulların Sapat çatısı altındaki okullar olduğu belirtti. Üst seviyede eğitim verildiğini ifade etti. Sapat’ın öğretmenleri, memurları ve yönetiminin iyi niyetli olduğunu, Kırgız çocukları için çok fedakarlık yaptıklarını bir kez daha anlattı.
Askar Aytmatov.
CENGİZ AYTMATOV: “HAYATTA EN ZOR ŞEY HER GÜN İNSAN OLABİLMEK”
Bu başarılar için emek harcayanların başında ise arkadaşı Orhan İnandı’nın geldiğini söyledi. Sonra da babasının bir sözüne atıfta bulunarak “Cengiz Aytmatov’un ‘Hayatta en zor şey her gün insan olabilmektir.’ sözü vardır. Bu çok zor bir görevdir. İnsanların çoğu böyle zor bir sınavı geçemez. Fakat Orhan Bey, insan olabilmek sınavından onuruyla ve namusuyla başarılı bir şekilde geçiyor.” dedi.
Cengiz Aytmatov’un “Ey Orhan” diye hitap edecek kadar yakın gördüğü İnandı, Kırgızistan’da gerçekten çok sevilen ve değer verilen bir eğitimci. İşini çok severek yapıyordu. Kırgız devleti tarafından birçok kez şeref madalyasıyla onurlandırıldı. Okuldaki odası aldığı plaketler ve madalyalarla dolu.
Cengiz Aytmatov da onun eğitim konusundaki vizyonunu gördüğü için 20 küsur yılı aşan dostluklarında hep yanında oldu. 2001 yılında Sapat Eğitim Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı olan Orhan İnandı ile her fırsatta bir araya geldiler. Neredeyse haftada bir görüşüyorlardı.
Sapat Eğitim Kurumları çatısı altındaki erkek lisesine 2002’de Bişkek Cengiz Aytmatov Lisesi adı verildi, adına kütüphane açıldı. Aytmatov liseyi ziyaret ederken. Orhan İnandı sağ tarafında.
Sapat’a bağlı Bişkek’teki Uluslararası Ala-Too Üniversitesi 2007’de Aytmatov’a fahri doktora unvanı verdi. Aytmatov, doktora unvanını üniversitenin o zamanki rektörü Prof. Dr. Erol Oral’ın elinden aldı. Özel teşekkür plaketini ise Orhan İnandı takdim etti.
Evi Cumhurbaşkanlığı sarayının içinde bulunan Cengiz Aytmatov, Sapat’ın kuruluşunun 10. yıl kutlamalarına da katıldı.
Fahri doktora töreni sonrasında Cengiz Aytmatov ve Orhan İnandı üniversiteden çıkarken.
Aytmatov’un arkasında görülen Orhan İnandı’nın Kırgızistan’a ilk geldiği yıllar… 1998-1999 eğitim yılı 8 Mart Dünya Kadınlar Günü.
Orhan İnandı 2012 yılında Kırgız vatandaşı oldu.
Orhan İnandı, Cengiz Aytamatov’a vefasını ölümünden sonra da gösterdi. Onunla ilgili tüm etkinlikleri takip etti, bizzat katıldı. Aytmatov’un doğumunun 90. yıldönümü kapsamında düzenlenen etkinliklere aktif katılım sağladığı için 10 Nisan 2018’de Aytmatov Kulübü tarafından özel madalyayla ödüllendirildi.
Orhan İnandı’ya 2003 yılındaki öğretmenler gününde Kırgızistan’ın birinci Cumhurbaşkanı Askar Akayev tarafından “Dank” madalyası verildi. Bir devlet nişanı olan Dank madalyası, eğitim, bilim, sanat, endüstri ve sosyal alanda başarılı isimlere veriliyor.
Orhan İnandı’nın okuldaki odası Kırgız devleti tarafından verilen şeref ve onur madalyalarıyla dolu. 2002 yılında Kırgız Cumhuriyeti eğitim sistemine yaptığı katkılardan dolayı kendisine “Kırgız Cumhuriyeti Eğitiminde Mükemmeliyet” ünvanlı Şeref Madalyası ve beraberinde Kırgız Cumhuriyeti Takdir Belgesi ve bir sonraki yıl 2003 yılında Onur Madalyası ile ödüllendirildi.
Cengiz Aytmatov ve Orhan İnandı, 1998-1999 eğitim yılı Öğretmenler Günü kutlamasında. Uluslararası Sapat Eğitim Kurumları bünyesinde 16 lise, 1 üniversite, 1 uluslararası okul, 9 ilkokul bulunuyor.
