Bitlis’in Yukarı Ölek köyündeki mezarlığın hikayesi 2013 yılında Çözüm Süreci’yle başladı. Sürecin oluşturduğu ortamla birlikte, farklı zamanlarda hayatını kaybeden PKK’lıların cenazelerini bir araya toplama fikri doğdu.
PKK, “Xerzan Şehitliği” adıyla Yukarı Ölek’te bir mezarlık alanı oluşturdu. Belediye iş makineleri tahsis etti ve inşa edilen mezarlıkta, farklı yerlerden getirilen ve farklı zamanlarda çatışmalarda hayatını kaybetmiş PKK’lılara ait cenazeler defnedildi.
Çözüm sürecinin devam ettiği dönemlerde mezarlığın yanında kurulan bina ve çadırda mahkemelerin kurulduğuna ilişkin birkaç küçük haber çıktı.
MEZARLIK TABİRİ GİTTİ “SÖZDE MEZARLIK” TABİRİ GELDİ
Çözüm sürecinin sona ermesiyle birlikte köydeki mezarlığın kaderi bir anda değişti. Artık yandaş medyada Ölek Mezarlığı’nın başına “sözde” tabiri konulmaya başlandı.
Ardından, mezarlığın bulunduğu alanda yapılan bina Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından havadan vurularak imha edildi. Çözüm Süreci’nin tam olarak bittiği 2015 yılı Eylül ayında ise mezarlık yıkıldı.
Bitlis Sulh Ceza Hakimliği’nde açılan dava ise iki yıl sonra sonuçlandı. Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkındaki Yönetmeliğin ilgili maddelerine aykırı olduğu, mezarlığın kurulduğu alanın mera olduğu belirtilerek, “279 adet BTÖ mensubunun mezarlarına 4 Aralık 2017 tarih ve 2017/4469 iş sayılı karar ile fethi kabir işlemi yapılması” kararlaştırıldı.
Yukarı Ölek köyü kırsalında bulunan Garzan Mezarlığı 19 Aralık 2017 yıkılıp, 267 cenaze bin kilometreden fazla yol kat ettirilerek, İstanbul Adli Tıp Kurumu’na gönderildi.
SADECE İKİ AİLE CENAZESİNİ GERİ ALABİLDİ
Cenazelerin nakillerinin üzerinden yaklaşık 1,5 yıl geçti. Yalnızca 2 aile cenazelerini alabilmiş durumda. Geriye kalan 265 cenaze ise hâlâ İstanbul Adli Tıp Kurumu’nda bekletiliyor.
32 aile cenazeler için sırada bekliyor, başvuru yapılmayan 233 cenaze ise bekleyişini sürdürüyor. Cenazelerin kimsesizler mezarlığına defni sözkonusu.
