Sözcü Gazetesi’nin haberine göre, bu şekilde verilen bir projede maliyet 231,8 milyon lira olmasına rağmen firmaya 658,5 milyon lira ödendi. Bakanlık, ödeme ile ilgili “Takdir bizim” derken, Sayıştay’ı “mantıksızlıkla” suçladı.
SAYIŞTAY, “KAYIRMA” TAKTİĞİNİ ÇÖZDÜ
Sayıştay raporuna göre, “kayırma sistemi” şöyle işliyor: “Birim fiyat teklifli ihalelerde, istekliler bazı iş kalemlerine aşırı yüksek fiyat teklifi veriyor. İşin önemli bölümünü oluşturan iş kalemlerine ise aşırı düşük teklif verip, toplam fiyat teklifini düşük seviyeye çekiyorlar. İmalat aşamasında ise aşırı yüksek teklif verilen işler yapılıyor, düşük fiyat teklif edilen kısımlar ise yapılmadan iş teslim ediliyor.”
GERÇEK MALİYETİN 22 KATI TEKLİF
Sayıştay, kendi tespitine dayanak olarak, isim vermeden bakanlığın bir projesine atıfta bulundu:
Yüklenici tarafından güzergah kazı işleri için verilen birim fiyat teklifi, maliyet hesabındaki birim fiyatın 9 katı, güzergah dolgu işleri için verilen birim fiyat teklifi ise 22 katıdır. Bu oranlar öylesine yüksek ve toplam teklif bedeli üzerinde o kadar etkilidir ki, yüklenicinin ihaleyi alabilmesi için projenin yüzde 90’ını oluşturan kalemler için aşırı düşük fiyat teklif etmesi gerekmiştir.
84 MİLYON TL’LİK İŞ 517 MİLYONA
Yaklaşık maliyetteki ağırlığı yüzde 12 olan güzergah işlerinin yüklenicinin toplam teklifindeki ağırlığı yüzde 94’tür. Bir başka deyişle, yüklenici vermiş olduğu teklifle yaklaşık maliyeti 84 milyon TL olan güzergah işlerini 517 milyon TL’ye yapmayı, yaklaşık maliyeti 627 milyon TL olan projenin geri kalan kısmını ise 31 milyon TL’ye yapmayı taahhüt etmiştir.
DÜŞÜK FİYATLI İŞLERİN MİKTARI YAPIMDA ARTMIŞ
Yaklaşık maliyeti 711 milyon TL olan proje, 549 milyon TL’ye ihale edilmiştir. İşin devamı sırasında düşük fiyat teklif edilen menfez, altgeçit, köprü, viyadük, tünel, güzergah kazı ve dolgu işi miktarları artırılmıştır. Böylece yüklenici teklifinin yüzde 94’ünü oluşturan güzergah kazı işleri bedeli toplam imalatın yüzde 99’una (650 milyon TL) çıkmış, bir kısım diğer imalatlarla birlikte sözleşme bedeli tamamlanmıştır.
2,8 KAT FAZLA ÖDEME YAPILDI
Sayıştay’ın raporunda ihalelerdeki imalatların değerleri ve ödemeleri ayrıntılı şekilde yer aldı: “Yükleniciye yapılan KDV ve fiyat farkı hariç 658,5 milyon TL hakediş ödemesi karşılığında gerçekleştirilen imalatların maliyet değeri 231 milyon TL’dir ve bu imalat karşılığında 658 milyon TL (2,8 katı) ödeme yapılmıştır. İdarenin, ihalenin yapılması ve işin yürütülmesi sırasında gerekli önlemleri almaması nedeniyle, sadece bu yapım işinde maliyetinin (658.524.794,51 TL – 231.865.978,14 TL) 426.658.816,37 TL üzerinde ödeme yapılmasına neden olunmuştur.”
