Sözcüden Emre Devecinin haberine göre gayrimenkulde yabancıların Türkiyedeki alımları azalırken, Türklerin yurt dışı alımları hızla artıyor.
Türkiyede gayrimenkulde fiyat artışı enflasyonun altında kalırken zenginler yurt dışına yöneliyor ve ülkeden döviz çıkışına neden oluyor.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, yurt içi yerleşiklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımları 2024 yılı Mart ayında 298 milyon dolarla aylık bazda rekor kırdı.
İlk üç aylık dönemler için, pandemi öncesinde 2019da 74 milyon dolar, 2020de 99 milyon dolar, 2021de 126 milyon dolar, 2022de 97 milyon dolar, 2023te 368 milyon dolar olan yurt dışı gayrimenkul yatırımları, 2024te yüzde 62lik artışla 597 milyon dolara yükseldi.
BİR YILDA 2,3 MİLYAR DOLARI AŞTI
Türklerin yurt dışı gayrimenkul alımları Nisan 2023-Mart 2024 dönemindeki son 12 ayda da 2 milyar 315 milyon dolara ulaştı.
Yurt dışı gayrimenkul yatırımları, 2023te bir önceki yıla göre yüzde 163,7lik artışla 2 milyar 86 milyon dolar ile rekor kırmıştı.
Türklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımı 2020de 282 milyon dolar, 2021de 526 milyon dolar, 2022de 791 milyon dolar olmuştu.
Türklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımlarının ülkelere göre dağılımı TCMB verilerinde yer almıyor ancak Türklerin genel yurt dışı doğrudan yatırımlarının ülke kırılımına ulaşmak mümkün.
Gayrimenkul yatırımı artarken, Yunanistana 2021de 21 milyon dolar, 2022de 52 milyon dolar olan Türklerin doğrudan yatırımının 2023te 203 milyon dolara yükselerek dörde katlanmıştı.
Yunanistan gibi Türklerin gayrimenkul alımı yoluyla altın vize başvurularında öne çıkan Portekizde de söz konusu doğrudan yatırım rakamının 2022de 13 milyon dolarken 2023te 159 milyon dolara yükselmesi dikkat çekmişti.
Türklerin doğrudan yatırımlarında 2022den 2023e İtalya 26 milyon dolardan 112 milyon dolara, İspanya 39 milyon dolardan 89 milyon dolara, İngiltere 211 milyon dolardan 513 milyon dolara yükselmişti.
YABANCILARA KONUT SATIŞI AZALDI
TÜİK verilerine göre, yabancılara yapılan konut satışları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 48,1 azalarak 35 bin 5 olmuştu. Bu rakam, 2017 sonrasındaki altı yılın en düşüğü olarak kayıtlara geçmişti.
2022de yüzde 4,5 olan toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı, 2023te yüzde 2,9a gerilemişti.
2022de 6 milyar 273 milyon dolarla rekor kıran gayrimenkul kaleminde net yabancı girişi, 2023te yüzde 43,3lük düşüşle 3 milyar 560 milyon dolara gerilemişti.
Yabancılara yapılan konut satışları 2024ün Ocak-Mart döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48,0 azalarak 5 bin 685 oldu.
Yabancıların Türkiyede net gayrimenkul yatırımı da 2024ün ilk çeyreğinde geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 41,9 düşüşle milyon dolara geriledi.
Vatandaşlık için gayrimenkul alımlarında gerekli olan fiyat, Eylül 2018’den itibaren 1 milyon dolardan 250 bine düşürülmüş, gelen tepkilerin üzerine 13 Haziran 2022de 400 bin dolara çıkarılmıştı.
16 Ekim 2023 tarihinden itibaren ise yabancıların ikamet izni alabilmek için alacakları taşınmazlarda 75 bin dolar olan alt sınır 200 bin dolara çıkarılmıştı.
Uzmanlar, Türkiyede dolar bazında fiyatların çok yükselmesi, deprem riski, vatandaşlık ve ikamet izni için gerekli limitlerin yükseltilmesi gibi gerekçelerle yabancıların konut alımında düşüş olduğuna işaret ediyor.
