Türk Lirası, yeni haftaya da değer kaybıyla başladı.
Dolar/TL kuru, haftanın ilk gününde 14,75 seviyesini aşarak rekor tazeledi.
Kurun yine hızla yükselmesinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) son 13 günde dördüncü müdahalesi geldi.
Ancak bu müdahale, kurun yalnızca sınırlı bir şekilde geriye çekilmesine yol açtı.
BBC Türkçede yer alan ve Özge Özdemir imzası taşıyan habere göre Ekonomist Murat Gülkan, kurun bugünkü yükselişinin arkasında son birkaç gündür siyasilerden gelen mesajlar olduğunu söylüyor.
Bu açıklamalardan en belirleyici olanı, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebatiden geldi.
Nebati, Habertürkten gazeteci Sevilay Yılmana faiz artırmama konusunda kesin kararlı olduklarını tekrar vurguladı.
Nebati, Faiz artırmayacağız. Bu işi faiz artırmadan da yapabildiğimizi göreceksiniz. Sadece güven dedi.
İstanbul merkezli sermaye danışmanlığı şirketi OMG Capital Advisorsın Yönetim Kurulu Başkanı Gülkana göre bu TCMBnin kanunla verilmiş görevini yerine getirme niyetinin olmadığının göstergesi:
Karar verme yetkisi Merkez Bankasından siyasi katmana kaymış durumda, bu aşamada siyasilerin ne dediği daha önemli. Onlar da çok net bir şekilde ortodoks para politikasına dönüş olmayacağını söylüyorlar.
Fedin ve TCMBnin bu haftaki toplantıları
Bu yüzden de TCMBnin bu haftaki faiz kararı TL üzerinde baskı oluşturmakta.
TCMB Para Politikası Kurulu, Perşembe günü toplanarak aylık faiz kararını açıklayacak.
Reuters haber ajansının anketine göre piyasa beklentisi ortalama 100 baz puan faiz indirimi yönünde.
TCMB, Eylül ayından bu yana politika faizini yüzde 19dan yüzde 15e indirdi.
Kasım ayında yıllık enflasyon ise yüzde 21,3e kadar yükselmiş durumda.
Diğer yandan ABDnin yüzde 6,8le son 39 yılın en yüksek enflasyonuyla karşı karşıya olması, Amerikan Merkez Bankasının da (Fed) faiz artırımlarına başlayabileceği beklentisini doğuruyor
Fedin bu haftaki toplantısında bu yönde açıklanabilecek kararlar, doların güçlenmesi ve TLnin değer kaybetmesi yönünde bir beklenti doğuruyor.
Müdahale bir işe yaramaz
Öte yandan TCMB, dolar satarak piyasaya doğrudan alım yönünde müdahale etse de bu adım TLnin değer kaybının önüne yeterince geçemiyor.
TCMBnin döviz rezervlerinin halihazırda ekside olduğu yönündeki tartışmalar, bu müdahalenin geçerliliğinin de sorgulanmasına neden oluyor.
Ekonomist Murat Gülkana göre TCMBnin müdahalesinin hiçbir işe yaramayacağını öngörmek zor değil:
Bir para birimini elinde tutan bir kişi, yarın daha az mal ve hizmet alabileceğini düşündüğü sürece o para biriminin değer kaybının bir sınırı olmaz, tarih bunun örnekleriyle dolu.
Bu yüzden müdahalelerin bir işe yaramayacağını düşünen Gülkan, Piyasa, Merkez Bankasına ne kadar satarsan ben alırım diyor ifadesini sarf ediyor.
Piyasada TL ile vadeli ticaret yapılamıyor
Gülkana göre bu durumun iki kritik sonucu olabilir.
Biri enflasyonda kalıcılık diğeri de Türkiyenin parasal egemenliğini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kalması.
Küresel piyasa koşullarında bir para biriminin ne kadar denetlenebilir olduğu tartışılsa da parasal egemenlik genel olarak bir devletin kendi para biriminin üzerinde ne kadar kontrolü olduğunu ele alan bir kavram.
Gülkana göre TLnin bir para biriminin yerine getirmesi gereken işlevlerden bazılarını halihazırda gerçekleştirememesi, Türkiyede parasal egemenliğin tartışılmasına yol açmış vaziyette.
Gülkan, bu durumu, TL, bir alışveriş aracı olma özellğini bile kısmen yitirmiş durumda, TL ile vadeli ticaret şu anda pek yapılamıyor. Piyasaya gidin, demir çelik satın almak istiyorum diyin, size vadeli dolar fiyatı veriliyor. Bu gidişat kontrol altına alınmazsa çok ağır bedelleri olacak sözleriyle özetliyor.
