1938 yılında hububat piyasalarını düzenlemek amacıyla kurulan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), 2024 yılında Cumhuriyet tarihinin en yüksek zararını açıkladı.
AKP iktidarının uyguladığı tarım politikalarının etkisiyle mali dengesi bozulan kurum, bir yıl içinde kârdan rekor zarara geçti. TMO, 2023 yılını 675.4 milyon TL kârla tamamlarken, 2024’ü ağır bir açıkla kapattı.
ZARAR 12 MİLYAR TL’Yİ AŞTI
Kurumun yayımlanan mali tablolarına göre TMO’nun 2024 yılı zararı 12 milyar 96 milyon TL’ye ulaştı. Bu tutar, kurumun bugüne kadar açıkladığı en yüksek zarar olarak kayıtlara geçti.
Zararın temel nedenleri arasında, ürün satış maliyetlerindeki artış, görev zararları ve 9,5 milyar TL’yi bulan enflasyon düzeltmesi öne çıktı. Artan finansman yükü ve piyasa müdahalelerinin maliyeti, TMO’nun bütçesinde derin bir tahribat yarattı.
TARIM POLİTİKALARI ÜRETİMİ DE VURDU
BirGün Gazetesi’nde yer alan habere göre, mali bozulma, tarımsal üretim verilerine de yansıdı. 2024 yılında buğday üretimi bir önceki yıla göre yüzde 5 azalırken, arpa üretimindeki düşüş yüzde 12’ye ulaştı.
Mısır üretimi ise aynı dönemde yüzde 10 geriledi. Uzmanlar, alım fiyatlarının yetersizliği ve artan girdi maliyetlerinin çiftçiyi üretimden uzaklaştırdığını vurguluyor.
ÇİFTÇİ BORCU REKOR SEVİYEDE
Üretimdeki gerilemeye paralel olarak çiftçinin finansal yükü de ağırlaştı. Bankalara olan tarımsal kredi borcu 2024 itibarıyla 1 trilyon 150 milyar TL’ye çıkarak rekor kırdı.
Artan borçluluk, önümüzdeki dönemde hem üretim hem de kamu kurumları üzerindeki baskının süreceğine işaret ediyor.
TMO’nun açıkladığı bu tablo, tarımda izlenen politikaların yalnızca üreticiyi değil, kamu maliyesini de ciddi biçimde zorladığını ortaya koydu.
