ABD ile yaşanan vize krizi, doları 3 lira 80 kuruşa kadar yükseltti. Prof. Dr. Yalçın Karatepe’ye göre Türkiye’ye bu saatten sonra yabancı yatırım gelmesi oldukça zor.
Türkiye ekonomisinin sıcak paraya bağımlı yapısı ABD ile yaşanan vize krizi ile birlikte bir kez daha kendisini gösterdi. Geçen haftayı 3 lira 61 kuruş seviyesinde kapatan dolar krizle birlikte dün gece saatlerinde 20 kuruş birden artarak 3 lira 80 kuruşu gördü. Tarihi zirvesine yenisini ekleyen avro ise 4 lira 40 kuruşa yükseldi. Borsa İstanbul’da gün içi kayıplar yüzde 4’ü aştı ve endeks 99 bin 271 seviyesini görerek uzun bir aradan sonra ilk kez 100 bin seviyesinin altına düştü.
inans piyasalarında yaşanan kriz Türkiye ekonomisinin yapısal sorunlarını tekrar gündeme taşıdı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe, Türkiye’ye bu koşullarda sıcak paranın ve doğrudan yatırımların girmesinin mümkün olmadığını söyledi. Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan ise dolarda yaşanan sert yükselişin enflasyonu daha da artırabileceğini dile getirerek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz artırma ihtimali ile karşı karşıya olacağını ifade etti.
‘Liradaki düşüşün tek sebebi ABD değil’
Prof. Dr Karatepe’ye göre lirada yaşanan değer kaybında ABD ile yaşanan kriz katalizör etkisi gördü. Karatepe, “Türk Lirası’nın çok kırılgan bir para olduğunu uzun zamadır söylüyorum. Gelişmekte olan ülkeler arasında lira değer kaybetme potansiyeli en yüksek olan para birimi olma potansiyeline sahipti. Uluslararası gelişmeler de bu süreci hızlandırıyor. Mevcut var olan riskin daha geniş oyuncular tarafından fark edilmesini sağlıyor ama bu yaşanan kriz çok ciddi bir kriz” dedi.
Tarihte yeri yok
Türkiye ile ABD arasında böyle bir ‘ambargo’ sürecinin tarihte yerinin bulunmadığını söyleyen Karatepe’ye göre bu durumun etkileri oldukça belirgin olacak. Türkiye’nin uluslararası alanda oldukça yalnızlaşan bir ülke olduğunu ifade eden Karatepe, “Müttefikimizin kim olduğu konusunda bile pek bilgimiz yok. Bir NATO ülkesiyiz ama başka bir NATO ülkesi vatandaşlarımıza ülkesine giriş izni vermiyor gibi garip bir durumla karşı karşıyayız. Dolayısıyla hem ekonomik hem siyasi etkilerinin oldukça ağır olacağı bir süreç yaşıyoruz diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.
‘En yakınınız’ bunu yaparsa sıcak para girmez’
2017’nin ilk aylarından eylül ayına kadar Türkiye’ye giren sıcak paranın da hızla çıkış sürecine girdiğine işaret eden Karatepe, bundan sonra da Türkiye’ye sıcak para girişinin beklemenin yanlış olduğunu ifade etti. Bu durumu birkaç gerekçeye bağlayan Karatepe, “Fed’in bilanço küçültme operasyonu, Avrupa Merkez Bankası’nın parasal genişlemeyi sınırlandırması gibi gelişmelere bağlı olarak zaten Türkiye’ye girecek paranın daha pahalı ve az olacağını uzun zamandan beri söylüyorduk.
Dolayısıyla oradan gelecek para yok. Doğrudan sermaye yatırımı anlamında gelecek bir paranın şansı var mı? Az geliyordu ama dün yaşanan olaydan sonra en yakın müttefikimizin bile sizin vatandaşlarınıza kendi ülkesine giriş yasağı uyguladığı bir dönemde yabancı yatırımcının Türkiye’ye gelip yatırım yapmayı çok uygun bulmayacağını düşünüyorum. Dolayısıyla doğrudan sermaye girişleri bir şekilde azalacaktır. Türkiye’nin siyasi olarak yalnızlaştığını biliyorduk ama son yaşanan gelişme Türkiye’nin ekonmik olarak da iyice sıkıntıya girdiğinin bir göstergesi” şeklinde görüş bildirdi.
