BBC Türkçenin haberine göre; TL, Türkiyede ev hapsinde bulunan Amerikan vatandaşı Pastör Andrew Brunsonın serbest bırakılmaması gerekçesiyle ABDnin iki bakana yaptırım uygulama kararından bu yana ABD Doları karşısında değer kaybediyor.
ABDnin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Güle yaptırım uygulama kararı aldığını açıklamasının ardından dolar/TL kuru 5,01in üzerine çıktı.
Cuma günü ise kur 5,11in üzerine çıkarak yeni rekorunu kırdı.
Bugün ise kur 5,19 seviyesini aşmış durumda.
Böylece Türk Lirası, yaptırım kararı açıklandığından beri Dolara karşı yüzde 3,6 değer kaybetmiş oldu.
Yılın başından beri Türk Lirasının dolara karşı değer kaybı ise yüzde 36yı aştı.
Perşembe günü Borsa İstanbul da güne düşüşle başladı.
Borsa İstanbulUN BIST100 endeksi güne yüzde 1,74 düşüşle başlarken gün içinde endeksin kayıpları 2,46ya kadar çıktı.
Yaptırım kararına bankacılık endeksi yüzde 2,7; Halkbank hissesi ise yüzde 3,2 düşerek tepki verdi.
Liranın düşüşü aynı zamanda diğer gelişmekte olan para birimleri ile Doğru Avrupa para birimlerinin de düşmesine yol açtı.
Yerelde yatırımlar korunmak isteniyor
Kanada merkezli yatırım bankası TD Securitiesten gelişen piyasalar baş stratejisti Cristian Maggio, piyasaların ABDnin verdiği bu karara tepkisinin makul olduğunu söylüyor.
BBC Türkçenin sorularını yanıtlayan Maggio, piyasanın Türkiye-ABD arasında birçok farklı konuda uzun zamandır devam eden gerilimin farkında olduğunu, bu yüzden yüksek oynaklık ve büyük kayıp riski nedeniyle Türkiyeden yatırım açısından uzak durmaya çalıştığını anlatıyor:
Bence en önemlisi yerellerin Türk Lirası cinsinden varlıklarını daha sağlam para birimlerine çevirmesi, bunun nedeni de liraya karşı bir spekülasyon yaratmaktan ziyade zor kazanılmış yatırımlarını korumak. Bu da liranın değer kaybına daha temel bir açı kazandırmış oluyor; algı kötüleşmeye devam ediyor ve yabancı yatırımcılar gelebilecek daha olumsuz haberlere karşı pozisyon alarak Türk varlıklarını bir yana bırakıyor.
Cari açığın yüksek olması kırılganlığı artırıyor
Londra merkezli ekonomik danışmanlık kurumu Capital Economicsin gelişmekte olan piyasalar kıdemli ekonomisti Jason Tuvey imzalı yatırımcı notunda ise yaptırımların kendi başına büyük bir makroekonomik risk olmadığı ancak Türk Lirasındaki düşüşün daha fazla yaptırım beklentisini gösterdiği aktarıldı.
Raporda cari açığın yüksek olması ve Türkiye ekonomisinin yabancı yatırıma ihtiyaç duymasının kırılganlığı artırdığı belirtildi.
Raporda bundan sonra ABDnin Türkiyeye uygulayabileceği yaptırımlarla ilgili olarak ise aşağıdaki ihtimallerden bahsediliyor:
En kötü senaryonun, Türkiyeye de 2014 yılında Rusyaya uygulanan benzer finansal yaptırımların uygulanması olduğu belirtiliyor. Bunun para akışında keskin bir düşüşe, liranın fazlaca değer kaybetmesine ve sert bir resesyona yol açacağı aktarılıyor. Ancak ABDnin bir NATO müttefikiyle ilişkilerini bu denli bozmak istemeyeceğinden bunun gerçekleşmeyeceği düşünülüyor.
Bunun yerine ABDnin, daha üst düzey hükümet yetkililerinin ve devletle bağı olan şirketlerin varlıklarını dondururabileceği ve seyahat yasakları getirebileceği öne sürülüyor. Geçen hafta ABD Senatosuna sunulan tasarı benzeri, Türkiyenin Dünya Bankası ya da Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) gibi uluslararası kurumlardan borç almasını engelleyen bir baskının ABD tarafından uygulanabileceği aktarılıyor.
Son olarak da ABDnin devlet bankası Halkbanka karşı birkaç milyar dolarlık bir yaptırım açıklayabileceği belirtiliyor. Bunun da ödemeler dengesinde zorlanmalara, lira üzerindeki baskının artmasına ve kredi koşullarının sıkılaşmasına yol açabileceği ifade ediliyor.
Kur 5,25e çıkabilir
TD Securitiesten gelişen piyasalar baş stratejisti Maggio, Dolar/TL kuruna dair öngörüde bulunabilmenin Türk varlıklarının oynak seyretmesinden ötürü zor olduğunu söylüyor.
Maggio, 2019 yılı sonu için kur beklentilerinin 6,10 olduğunu, 2020 yılında ise kurun 7ye doğru ilerleyebileceğini kaydediyor.
Kısa süreli bir tahmin yapmanın daha zor olduğunu söyleyen Maggio, Merkez Bankasının müdahale etmemesi durumunda kurun hızlı bir şekilde 5,25e ilerleyebileceğini belirtiyor.
Almanya merkezli Commerzbank ise yayımladığı raporunda Cuma günü açıklanacak enflasyon verisinin yüksek çıkmasının, Merkez Bankasının son toplantısında faiz artırım kararı almaması gibi Türk Lirası için olumsuz bir gösterge olabileceğini belirtti.
Commerzbank, Türk Lirasının değer kaybının devamını beklediğini açıkladı.
