ABD-İran hattında yaşanan gerilimin Türkiye’ye etkisini irdeleyen Dünya yazarı Servet Yıldırım, petrol fiyatlarında yaşanan şokların ekonomideki kırılganlığı artıracağını, bu nedenle de petrol fiyatlarında yaşanacak oynaklığın para politikasını da etkileyeceğine dikkat çekiyor.
ABD-İran gerilimindeki petrol boyutunun Türkiye’yi yakından ilgilendirdiğini belirten Yıldırım, “Çünkü ekonomimizin ithal petrole bağımlılık oranı neredeyse yüzde 95. Bu nedenle petroldeki hareketler hem dış dengeyi, hem enflasyonu, hem de büyümeyi etkilemektedir. Enerji ithalatı cari açığın seviyesini belirleyen önemli kalemlerden biri” diyor.
Petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık hareketin cari açığı 4.5 milyar dolar olarak etkilediğini ifade eden Yıldırım, şunları söylüyor:
“Aynı şekilde maliyet unsuru olarak petrol birçok işletme için işgücü ve sermaye kadar önemli bir kalemdir. Doğrudan ve dolaylı olarak enflasyonu etkiliyor. Bu konuda her yüzde 1’lik artışın yarım puan etkisi olacağı gibi tahminler var. Bunlar çala kalem tahminler ama TCMB raporlarında enflasyonun önemli nedenlerinden biri olarak enerji fiyatları gösterilmektedir.”
Enerji fiyatlarının hızlı artmasının tüketicilerin enflasyon beklentilerini de bozması açısından dikkatle izlenmesi gerektiğini belirten Yıldırım, şöyle devam ediyor:
“Böylesi enflasyon beklentilerinin yönetilmesinin daha etkin yaklaşım gerektirdiği dönemlerdir. Kısacası, petrol şokları ekonominin kırılganlığını artırır; bu nedenle petrol fiyatlarında yaşanacak oynaklık para politikasını da etkileyebilir. Zamanlama açısından hemen bir etki görülmeyebilir. Petrol fiyat hareketlerinin etkisinin görülmesi 1-2 çeyreklik dönemi alabilir. Bir de arz güvenliği boyutu var. İthal petrolün yüzde 40’dan fazlası İran ve Irak’tan geliyor. Bu ülkelerden yapılacak sevkiyatın aksaması bizi zorlayabilir.”
