Merkez Bankası (TCMB), geçen hafta açıkladığı enflasyon raporunda yüzde 38lik yıl sonu hedefiyle ilgili temel risklerden biri olarak Yönetilen ve yönlendirilen fiyat düzenlemelerinin enflasyonda öngörülen düşüş patikasıyla uyumlu olmaması maddesine yer vermişti.
Sözcüden Emre Devecinin haberine göre Hükümetin, köprü ve otoyol geçiş ücretlerine yılbaşında ve dün yaptığı zamlar, bu riskin gerçeğe dönüşmekte olduğunu gösterdi.
Enflasyonla mücadele gerekçesiyle asgari ücrete ara zam yapılmayacağını ilan eden hükümet, köprü ve otoyollara dört buçuk ayda tam yüzde 182ye varan oranda zam yaptı.
ZAMLAR YÜZDE 100Ü AŞTI
31 Aralık 2023 tarihinde otomobiller için 8,5 TL olan 1 Ocakta 15 TLye yükseltilen İstanbuldaki 15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprülerindeki tek yön geçiş ücretleri, dün itibarıyla 24 TLye yükseldi. Son zam oranı yüzde 60, dört buçuk aydaki birikimli zam oranı yüzde 182,4 oldu.
31 Aralık 2023 tarihinde otomobiller için 19 TL olan ve 1 Ocak 2024te 35 TLye yükseltilen İstanbuldaki Yavuz Sultan Selim Köprüsünde tek yön geçiş ücreti dün itibarıyla 49 TLye yükseldi. Son zam oranı yüzde 50, dört buçuk aydaki birikimli zam oranı yüzde 157,9 oldu.
31 Aralık 2023 tarihinde 53 TL olan ve 1 Ocak 2024te 80 TLye yükseltilen Avrasya Tünelinde gündüz otomobil geçiş ücreti, bugün itibarıyla 112 TLye yükseldi. Son zam oranı yüzde 40, dört buçuk aydaki birikimli zam oranı yüzde 111,3 oldu.
31 Aralık 2023 tarihinde otomobiller için 184,5 TL olan ve 1 Ocak 2024te 290 TLye yükseltilen Osmangazi Köprüsü tek yön geçiş ücreti, dün 399 TLye yükseldi. Son zam oranı yüzde 37,6, dört buçuk aydaki birikimli zam oranı yüzde 116,3 oldu.
31 Aralık 2023 tarihinde otomobiller için 205 TL olan ve 1 Ocak 2024 tarihinde 295 TLye yükseltilen 1915 Çanakkale Köprüsü tek yön geçiş ücreti de dün 419 TLye yükseldi. Son zam oranı yüzde 42, dört buçuk aydaki birikimli zam oranı yüzde 104,4 oldu.
RAPORDA NE DENMİŞTİ?
Geçen hafta açıklanan TCMBnin son enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 38 olarak belirlenirken Tahminler üretilirken (…) kamu kontrolündeki yönetilen/yönlendirilen fiyat, borçlanma, vergi ve gelirler politikaları ile ücret ayarlamalarının enflasyondaki düşüş sürecini destekleyecek şekilde belirleneceği varsayılmıştır denilmişti.
Üç ay önceki rapora göre manşet enflasyonda yıl sonu hedefi 2 puan yükseltilirken yönetilen yönlendirilen fiyatlar bir önceki Enflasyon Raporu dönemine kıyasla daha sınırlı artacağı varsayımıyla, yıl sonu tahminlerini 0,2 puan aşağı yönlü etkilemiştir ifadelerine yer verilmişti.
Vergi ve yönetilen yönlendirilen fiyat düzenlemelerinin enflasyonda öngörülen düşüş patikasıyla uyumlu olmaması da enflasyon üzerinde baskı yaratabilmektedir denilen raporda, Bu nedenle, ücretlerin güncellenme sıklığı, yönetilen yönlendirilen fiyatlar ile ücret ve vergi ayarlamalarında OVP’de sunulan enflasyon tahminlerinin gözetilmesi ve para politikasındaki sıkı duruşun ihtiyatlı maliye politikası ile desteklenmesi, öngörülen dezenflasyon patikasının tesis edilmesi açısından kritik bir önem taşımaktadır uyarısı yapılmıştı.
Önümüzdeki aylarda doğalgaz ve elektrik başta olmak üzere birçok yönetilen ve yönlendirilen fiyata zam yapması beklenen hükümet, sadece ücretlere ara zam yapmayarak tüm faturayı emekçi halkın üzerine yıkmayı planlıyor.
VERİLEN GARANTİLER ÜCRETLERİN ÇOK ÜSTÜNDE
Prof. Dr. Uğur Emekin hesaplamasına göre, kamu özel işbirliği (KÖİ) yöntemiyle yaptırılan köprü ve otoyollarda, belirlenen geçiş ücretleri döviz cinsi olarak verilen garanti ödemelerinin çok altında kalıyor ve üstünü kamu tamamlıyor.
Örneğin; Osmangazi Köprüsünde sözleşmeye göre geçiş ücreti şu an 1755 TL. Zamlı geçiş ücreti ise 399 TL. Aradaki 1356 TLlik farkı devlet karşılıyor ve bu da bütçeden müteahhitlere her yıl on milyarlarca TL aktarılması anlamına geliyor.
Kamuda tasarruf paketinde memurların servislerini kaldıracağını ilan eden hükümet, bütçeden çok daha büyük gider kalemi oluşturan KÖİ sözleşmelerine dair bir adım atmadı.
