TURKHANE - Londra piyasasında gecelik vadede TL faizi en son tam gün işlem olan 29 Temmuzdaki yüzde 6.8 olan seviyeden yüzde 850ye yükseldi.
Londra swap piyasalarında gecelik vadede TL faizleri Türk bankalarının Londra piyasalarına lira akışını durdurmalarıyla Nisan 2019da yüzde 1.200e sert yükseldikten sonra odak noktası haline gelmişti.
Bu adım sonrası BDDK para swapı, forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerin toplamının bankaların yasal özkaynakları ile sınırlaması sonrası ise bu piyasalarda işlem hacimleri yok denecek kadar azaldı.
Gecelik lira swap faizi yüzde 1.200e yükseldikten sonra zaman zaman yaşanan sıçrama hariç tutulduğunda genel olarak yatay bir seyir izliyordu. Swap getirileri zaman zaman dalgalansa da 2019 Nisandan beri 500 puanı hiç aşmamıştı.
NEDEN ARTTI?
Gecelik faiz oranları Türkiyeden döviz çıkışını engellemek üzere Türk yetkililerin yurtdışına swap hattını kısması ya da kapatması sebebiyle yükseliyor. Yurtdışı piyasalarda açığa satış gibi yöntemlerle dolar/euro alıp kısa vadeli Türk lirası borçlanan finans kuruluşları, sözleşmeler gereği istedikleri anda bu hattan Türk lirası bulup bu şekilde swap borçlarını ödüyorlardı. Aradaki kur kazancı ise bu şekilde astronomik rakamlara ulaşabiliyordu. Ancak hem Merkez Bankasının döviz rezervlerinin bitmesi, hem de gerek Merkez Bankası gerekse hükümetin bütün kartlarını açık oynaması sebebiyle paradan para kazanan büyük finans kuruluşlarının dövizin yükselişini tahmin ederek borç aldıkları TL ile pozisyon oluşturmaları, hükümeti kural dışına çıkmaya itti. Dövizin yükselişini durduramayan hükümet bu metodla büyük finansal aktörleri temerrüte düşürme tehdidi ile hizaya getirmeye çalışıyor. Temerrüt tehdidinden kaçmak isteyen yurtdışı finans kuruluşları ise büyük gecelik faizler ödeyerek Türk lirası bulmaya çalışıyor.
