Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) ve Euler Hermes gibi sigorta şirketlerinin aralarında olduğu birçok kuruluş, hükûmetlerin açıkladığı yeni tip Koronavirüs (Covid-19) tedbirlerinin iflasları teknik olarak engellediğini, ancak 2021’de daha fazla şirketin iflas etmesini bekliyor.
Euler Hermes’in temmuzda yayımladığı “Covid-19 saatli bir iflas bombasına sebep oluyor” başlıklı raporunda iflasların gelecek yıl dünya genelinde yüzde 35 artabileceği belirtildi.
Raporda 2021 yılında bölgelere göre öngörülen artışlar (2019 yılına göre) ise şöyle: Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) yüzde 57, Brezilya’da yüzde 45, Çin’de yüzde 40, İngiltere’de yüzde 43, İspanyada yüzde 41, İtalya’da yüzde 27, Belçika’da yüzde 26 ve Fransa’da yüzde 25.
Raporda Türkiye için tahmin edilen iflas artışı ise yüzde 31.
SALGINA RAĞMEN 2020DE İFLASLAR AZALDI
IIF verilerine göre dünyada iflaslar geçen yıla kıyasla düşüş kaydetti. Axios’un IIF verilerinden derlediği 9 Ekim tarihli analizinde, Covid-19 önlemlerinin iflasları nasıl teknik olarak engellediğine ve bir iflas krizini ötelediği vurgulandı.
Verilere göre özellikle Fransa, Güney Kore, Singapur, Danimarka ve Belçika’da önlemler 2020 yılı ağustos itibarıyla gerçekleşen iflas sayısını yüzde 30 ila 44 azalttı.
Gelişmiş ülkeler arasında ABD ve İsveç’te iflaslar sırasıyla yüzde 2 ve 5 artarken, Türkiye’de alınan önlemlere rağmen iflasların yüzde 9 artmış olduğuna işaret edildi.
ZOMBİ ŞİRKETLER İYİLEŞSE DE RİSKLER BİTMEYECEK
BIS de eylülde yayımladığı “Zombi Şirketler: Anatomisi ve Hayat Döngüsü” başlıklı raporunda, 1980’li yıllarda toplamdaki payı yüzde 4 olan zombi şirketlerin oranının 2017 yılına gelindiğinde yüzde 15’e yükseldiğini vurguluyor.
Zombi şirketler, BIS’in raporundaki ifadelerle “daha küçük, daha verimsiz, daha borçlu, fiziksel ve gayri maddi sermayeye daha az yatırım yapan şirketler”.
Bu şirketlerin performansının zombileşmeden önce de yıllarca kötü performans sergilediğine işaret edilen raporda “Zamanla zombi şirketlerin yüzde 25’i pazardan siliniyor, yüzde 60’ı zombi statüsünden çıkıyor. Ancak iyileşmiş görünen zombi şirketler sağlıklı şirketlere göre kötü performans göstermeye devam ediyor ve sağlıklı şirketlere göre tekrar zombi olma ihtimalleri de çok daha yüksek.” değerlendirmesi yapıldı.
BIS’in özellikle vurguladığı konu ise Covid-19 salgınında çıkışta daha fazla zombi şirketin, daha yavaş ve verimsiz bir iyileşme getirecek olması.
AMERİKADA 5 ŞİRKETTEN 1İ ZOMBİ S&P Global ise ABD’ye özel analizinde zombilerin üç yıldır artışta olduğunu ve her beş şirketten birinin zombi olduğunu belirtti.
Analize göre ABD’de iflaslar (kamu şirketlerinde borcu en az 2 milyon dolar, özel şirketlerde borcu en az 10 milyon dolar olan şirketler) 4 Ekim itibarıyla 500’ü geçerek 2010’dan bu yana en yüksek seviyeye geldi.
İflas skoru olarak da bilinen Altman-Z- Skoru’nu bulan Edward I. Altman, 1 milyar dolardan fazla borcu olan en az 66 ABD’li şirketin bu yıl iflas etmesini bekliyor.
2009 krizinde bu sayı 49’du. Altman’a göre 100 milyon dolardan fazla borcu bulunan en az 192 şirket de iflas edecek. 2009 yılında bu kategoride iflas sayısı 242’ydi.
ZOMBİ ŞİRKET NEDİR?
Varlık yönetimi şirketi Principal Global (PG), Barrons’daki bir analize göre bir şirketin zombi olup olmadığının nasıl anlaşılacağına özetledi.
PGnin raporunda, Bir önceki yılın faiz, vergi ve amortisman öncesi kâr (EBITDA) ile faiz masraflarını iki kez karşılayamıyorsa, özkaynak kârlılığı ve özkaynak maliyeti arasındaki makas yüzde 4’ün üzerindeyse, son bir yıllık satış büyümesi ve son üç yıllık ortalama satış büyümesi yüzde 3’ün altındaysa, likidite-ödeme gücü-karlılık ölçütü olan Altman-Z-Skoru 1,8’in altındaysa, şirket zombi olarak tanımlanabilir. denildi.
