Geçtiğimiz hafta hızla yükselerek 7.27 TL’ye fırlayan dolar, yine hızlı bir düşüşle hafta sonuna 6.90 seviyelerinde girdi. Öncelikle ekonomisi sağlıklı işleyen hiç bir ülkede kur bu kadar kısa sürede bu kadar dalgalanmaz. Söz konusu düşüşün temel nedenlerinden biri iktidar kanalından piyasaya sürekli ‘swap görüşmelerinin sürdüğüne’ dair haberlerin pompalanması. Piyasa ‘swap anlaşması ihtimalini’ bile satın almış görünüyor. Ancak ekonomist Uğur Gürses’in deyimiyle, ‘Ankara hala ‘swap tüccarlığı’ yaparak durumu kurtaracağını sanıyor.’
Piyasa daha ne kadar bu şekilde oyalanabilir, bilemiyoruz. Ancak ekonomistlere göre durum vahim. Zira şubat 2021’e kadar ödenmesi gereken 168,5 milyar dolar borca karşılık kasada metelik yok! Bu borçların yaklaşık yarısının vadesi Ağustos ayında doluyor. İktidar ucuz maliyetine rağmen siyasi nedenlerden dolayı İMF’ye kapıları kapattığı için o konuya hiç girmiyoruz.
Swap kısaca para değiş tokuşu olarak tanımlanıyor. Belirli bir süre belirleniyor. Söz konusu süre sonunda karşılıklı değiş-tokuş yapılan paralar faiziyle birlikte muhatap ülkeye iade ediliyor. Emanet para yani!
GÖRÜŞMELER 40 GÜNDÜR BİTMEDİ!
10 Nisan’dan bu yana Türkiye’nin Amerika da dahil olmak üzere bütün G-20 ülkeleri ile swap anlaşması yapmaya çalıştığı yazıldı… 40 gün geçti; tık yok! Geçtiğimiz hafta yabancı temsilcilerle telekonferans yoluyla konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da rezervlerin yeterli olduğunu ve yeni anlaşmalar için G20 ülkeleriyle görüşme halinde olduklarını söyledi.
Damat Albayrak’ın ‘yeterli’ dediği rezervlere bakalım; Merkez Bankası’nın brüt döviz rezervleri geçen hafta 308 milyon dolar azalarak 51.1 milyar dolara indi. Peki net rezerv ne kadar; yaklaşık eksi 13 milyar dolar! Yani net rezervler ekside!
JAPONYA: TÜRKİYE’Yİ İMF KURTARSIN!
Türkiye çok istekli ancak yeni ve eski yöneticilerin yorumlarına bakılırsa ABD Merkez Bankası’yla bir swap hattı açma ihtimali yok denecek kadar az. Bunun da siyasi ve ekonomik nedenleri var. İktidar temsilcilerinin açıklamalarına göre Türkiye swap için dört ülke ile görüşüyor; İngiltere, Japonya, Katar ve Çin… Katar’la 5, Çin’le ise 1 milyar dolarlık swap anlaşması hali hazırda var.
Ekonomistlere göre İngiltere ile bir swap ihtimali çok düşük. Tek umudumuz Japonya olarak gösteriliyor. Ancak geçtiğimiz günlerde bir Japon hükümet yetkilisi, Japonya’nın şu an için Türk Lirası’nı takip etme dışında bir planı olmadığını belirtti. Bir krizle karşı karşıya kalması durumunda G7 ülkelerinin ya da Uluslararası Para Fonu’nun Türkiye’yi kurtaracağını vurguladı. Yani Japonya’nın da risk primi 600’ün üzerinde olan Türkiye’ye bir swap hattı açmaya sıcak bakmadığını söyleyebiliriz.
TEMEL SORU: BU HALE NASIL GELDİK?
AKP rejimi yana yakıla para arıyor. Zira bütün kaynaklar tüketildi. İkinci dünya savaşında kullanılmayan ihtiyat akçesi bile sıfırlandı. İşsizlik rakamı 10 milyona dayandı belki de aştı, bilemiyoruz zira tartışmalı veriler bile iki ay gecikmeli açıklanıyor. Ancak bir tek iktidar temsilcisi bile ülkenin bu hale nasıl geldiğini sorgulamıyor! İktidar kanadında ‘nerede yanlış yaptık’ diyen bir kişi bile yok! Peki ne var; hamaset! Kim olduğu belli olmayan dış güçler, TL’ye savaş açan yabancılar var!
EKONOMİST AĞAOĞLU: SWAP 4 AY GÖTÜRÜR!
Ekonomist Ali Ağaoğlu, swap görüşmelerini Dünya gazetesine değerlendirdi. Umutlu değil Ağaoğlu: “İngiltere, Çin, Japonya ve Katar’la anlaşma gündemde. Bu ülkelerle kaç milyar dolarlık bir anlaşma yapılacağına ilişkin bir şey diyemiyorum. Ama en fazla 4 ay götürecektir. Türkiye’nin IMF, FED veya Avrupa Merkez Bankası (ECB) ile yapacağı bir swap hattı anlaşması gelirse bu hakkaten işe yarar. Bu 4 ülkeden gelecek hattın kalıcı etki yaratmasını bekleyemeyiz. Kısa vadede piyasa heyecana kapılır kur 6.75-80 liraya düşebilir böyle bir ihtimal var. Radikal kalıcı çözümü düşük görüyorum. IMF, Fed, ECB arkasında ciddi bir kredibilite getirecek.”
Kaynak:KaranlıktakiAydınlık
