Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) eylül sonu itibarıyla yıllık yüzde 24,52 arttığını açıklamıştı.
DOLAR KURU ÜZERİNDEN SATIN ALMA GÜCÜ PARİTESİNİ DİKKATE ALIYOR
Ülkeler hakkında yaptığı enflasyon hesaplamalarını Twitter hesabında takipçileri ile paylaşan iktisatçı Hanke “zımni enflasyon modeli” ismini verdiği çalışmasında dolar kuru üzerinden satın alma gücü paritesi değerini de hesaba katarak enflasyon rakamını tespit ediyor.
Turkey’s annual inflation rate measured for today, 10/6/18, is 77% pic.twitter.com/l83bRMVzY8
— Prof. Steve Hanke (@steve_hanke) 6 Ekim 2018
Ancak kur geçişkenliği oranını birebir kabul etmesi ve tüm fiyatlar için dolar varsayımı yapması sebebiyle bazı iktisatçılar Hanke’ye itiraz ediyor.
MERKEZ BANKASI DA KUR GEÇİŞKENLİĞİNİ KABUL EDİYOR
Merkez Bankası’ndan (TCMB) Pınar Özlü, Dilara Ertuğ ve Çağlar Yüncülerin “kur geçişkenliği” üzerine yaptığı son çalışmada ithalat fiyatı geçişkenlik katsayısının yüzde 70’e kadar ulaşabildiğine dikkat çekiliyor.
Aynı çalışmada döviz kuru geçişkenliğinin yüzde 5 ila yüzde 107 arasında değer aldığı kaydediliyor. Her iki geçişkenlik katsayısının en yüksek olduğu sektör, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı. Bu sektör, aynı zamanda ithal girdi kullanımının da en yüksek olduğu sektör.
HANKE’NİN ENFLASYON MODELİ NASIL ÇALIŞIYOR
Hanke, 2015 yılında Venezuela resmi enflasyon verilerini açıklamayı durdurduğunda kendi enflasyon modeli ile yaptığı hesaplamaları paylaşmaya başladı.
Hanke’nin modeli, bir ekonomide en önemli fiyatın dünyanın rezerv parası olduğuna vurgu yaptığı dolar ile yerel para birimi arasındaki değişim oranı yani kur değeri olduğunu kabul ediyor.
“Döviz kurlarında değişim güvenilir şekilde ülkelerin enflasyon oranları için doğru tahminlere dönüştürülebilir.” ifadeleriyle modelini savunan Hanke, Satınalma Gücü Paritesi (SGP) hesaplamasında kullanılan ekonomik prensiplerin böyle bir dönüşüme imkan verdiği tezini savunuyor.
Modelin atıfta bulunduğu ekonomik prensipler ise 1920’li yıllardan kalma bir hesaplamayı dayanak alıyor.
