BBC Türkçenin haberine göre; Merkez Bankasının açıkladığı verilere göre banka dışı firmaların net döviz açık pozisyonu Mayıs ayında 217,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Kurda görülen yükselişin borç yükünü artırmasından dolayı özel sektörün nasıl etkileneceği ve bu durumun bankalar üzerinde bir baskı yaratıp yaratmayacağı en yakından izlenen gelişmeler olacak.
Kurdaki oynaklığın olumsuz etkisini, çok sayıda şirketin borcunu yeniden yapılandırma sürecine gitmesinden görebiliyoruz.
En son olarak Reutersın haberine göre Çek Cumhuriyeti merkezli enerji şirketi CEZ, Türkiyede yüzde 37,36 hissesine sahip olduğu Akenerjinin borçlarını yeniden yapılandırmayı gündeme aldı.[Net döviz açığı]Reel sektör tarafından borcu olan şirketlere yardım edilmesi gerektiğine dair çağrılar son zamanlarda sıkça dile getiriliyor.
Keza Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) Resmi Gazetede yayımlanan son düzenlemeleri bu yönde bir adım oldu.
Yayımlanan yönetmeliğe göre finansal sektöre olan borçların yeniden yapılandırılması için çerçeve anlaşmalar yapılabilecek, bu anlaşma kapsamında kredi borçlarının vadeleri uzatılabilecek, borçluların kredileri yenilenebilecek, borçlulara ilave kredi verilebilecek, her türlü alacağın indirilmesi ya da bu alacaklardan vazgeçilmesi mümkün olabilecek.
Bloomberg Intelligencedan bankacılık analisti Tomasz Noetzel, Bloombergin verilerine göre en az 20 milyar dolar kredinin bankalardan yeniden yapılandırılmasının talep edildiğini belirtiyor.
En son olarak Türkiye Bankalar Birliği Başkanı (TBB) Hüseyin Aydın, yeniden yapılandırılan alacak tutarının 2017 sonu itibarıyla 78 milyar Türk Lirası olduğunu açıkladı.
Son dönemde basında yer alan haberlere göre hangi şirketlerin borçlarında ve kredilerinde yeniden yapılandırmaya gittiğini derledik.[presentational grey line]Yeniden yapılandırma
Bir finansal piyasa altyapısı kuruluşun, katılımcı temerrüdü veya (iş, operasyonel veya diğer yapısal zayıflıklar gibi) diğer nedenlerle ortaya çıkan ve normal mekanizmaların kullanılmasına rağmen çözülememiş olan herhangi bir karşılanmamış kayıp, likidite sıkışıklığı veya sermaye yetersizliği probleminin çözülmesi amacıyla, bağlı olduğu ilgili mevzuat, kendi iç kural ve prosedürleri ve sözleşmeye bağlı yükümlülükleri ile uyumlu olarak, önceden oluşturulmuş ancak tükenmiş olan finansal kaynakların ikmal edilmesi ve çeşitli likidite düzenlemelerini de içeren tüm faaliyetleridir.
Yıldız Holding
Türkiyenin köklü şirketlerinden bisküvi ve çikolata markası Ülkeri içinde barındıran Yıldız Holding, borçlarını yeniden yapılandırmaya giden şirketlerden biri.
Belçikanın çikolata markası Godiva, İngilterenin büyük bisküvi üreticisi United Biscuits ve ABDnin tatlı markası DeMetsi satın alarak sektöründe dünyanın en büyük şirketlerinden biri haline gelen Yıldız Holdingin kredilerinin yeniden yapılandırılacağına dair ilk haberler bu yılın başlarında çıktı.
Bloombergde yer alan haberde, Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülkerin 29 Ocak tarihinde 10 bankaya yazdığı mektupta kısa vadeli kredileri uzun vadeye döndürecek bir kredi yapılandırması için talepte bulunduğu öne sürülmüştü.
Daha sonra Yıldız Holdingin kredi yapılandırmasında görüşmeleri yürütmesi için Yapı Kredi Bankasının lider düzenleyici banka seçildiği duyurulmuştu.
Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker ise Hürriyet gazetesine verdiği röportajda kısa vadeli 400 adet kredi borcunu kapatıp uzun vadeli tek bir borca indirme talebinde bulunduklarını açıkladı:
Kısa vadeli 400 ayrı kredi borcumuz vardı. Bunların hepsini kapatıp uzun vadeli tek borca indirmek istedik. Bankalar, Varlıklarım 6,5 milyar dolarlık borcun tamamını kapatır, üstüne de bana 15 milyar lira kalır deyince ikna oldu.
NTVnin haberine göre Yıldız Holding CFOsu Mustafa Tercan ise Mayıs ayında yaptığı açıklamada toplam 7 milyar dolarlık borcun 5,5 milyar dolarlık kısmı için bankalarla anlaşmaya varıldığını söyledi.
Tercan, 500 milyon dolar ara ödeme ve lira düşüşüyle toplam borcun azaltıldığını belirtti.
Yıldız Holdingin büyük bankalarla imzaladığı anlaşmaya göre, vade 4 yıl şeklinde olacak; 4 yılın sonunda finansal test yapılacak.
Finansal testin sonucuna göre, kredinin iki katına çıkması mümkün olacak.
Doğuş Grubu
İsmi uzun süredir yeniden yapılandırma haberleriyle beraber anılan şirketlerden biri de Doğuş Holding.[Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk]
Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, konuyla ilgili haberler ile ilgili olarak Hürriyet gazetesinden Jale Özgentürke şu açıklamayı yaptı:
Borçlardan ne bir kesinti ne de iskonto istedik. Faizi piyasada neyse ona göre oluşmasına bakıyoruz. Söz konusu kredi portföyünün yapısını iki yıl faiz ödemeli, dört yıl anapara artı faiz ödemeli planladık. Burada teminatsız olan bankalarımız da vardı, hepsi yüzde yüz elliye yakın teminatlanmış da oluyor.
Borçlarımızın tamamını masaya koymuş değiliz. Şu andaki rakamlara göre beş şirketimizin altındaki yaklaşık 2,3 milyar euro tutarındaki kredilerimizi yeniden vadelendirmeye tabii tutuyoruz. Bunlar için de yaklaşık 3,6 milyar euro tutarında bir teminat havuzu ortaya koyuyoruz.
Otomotiv, inşaat, turizm, yayıncılık, gayrimenkul, enerji ve yeme içme sektörlerinde faaliyet gösteren Doğuş Grubu Ağustos ayında, Eş lider bankalarla refinansman işlemimiz konusunda anlaşma sağlanmıştır. Bankalarımızın kendi iç süreçleri devam etmektedir açıklamasını yaptı
Türk Telekom
Yeniden yapılandırma sürecinin çetrefilli bir şekilde ilerlediği şirketlerin başında Türk Telekom geliyor.
Lübnanlı Hariri ailesine ait Saudi Ogere bağlı olan Oger Telecom, 2005 yılında Türk Telekomun yüzde 55ini satın almak için Ojer Telekomünikasyon AŞyi (OTAŞ) kurmuştu.
Otaş, 2013 yılında Türk bankaları ağırlıklı bir konsorsiyumdan 4,75 milyar dolar tutarında kredi aldı; ancak bu kredinin taksitlerini geri ödeyemedi.
Gelirleri TL cinsi olan Otaş, kurdaki keskin yükseliş nedeniyle her biri 290 milyon dolar olan kredi geri ödemelerini kaçırdı.
Bunun üzerine Otaşın borcunun yeniden yapılandırılması ve olası satışı için görüşmeler başladı.
İki yıla yakın süren ve aralarında yüzde 55 hissenin satışı için görüşmelerin yapıldığı süreç sonunda Türkiye İş Bankası, Garanti Bankası ve Akbank, borçların yeniden yapılandırılması için tüm kredi veren taraflarca bir mutabakata varıldığını duyurdu.[TURK TELEKOM] Telif hakkıTURK TELEKOMYapılan duyuruda, OTAŞın hisselerinin tamamının, OTAŞa kredi veren bankaların paydaş olacağı bir ortak girişim şirketi aracılığıyla devralınacağı belirtildi.
Bunun üzerine Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası, Oger Telecoma ait Türk Telekomun yüzde 55 hissesini devralmak için Rekabet Kurumuna Temmuz ayının başında başvurdu.
Bunun gerçekleşebilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) gerekli düzenlemeleri hayata geçirdi.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) da bu işleme onay verdi.
Türk Telekom CEOsu Paul Doany ise bu uygulamanın kredi yeniden yapılandırılması için standart bir süreç olduğunu, şirket yönetiminde kontrolün bankalarda değil kendilerinde olacağını söyledi:
Beş yıllık plan yaptık. Bankalar da bu plana göre hesaplarını yaptı. Bankalar şirketi kontrol etmeyecek. Bunu çok net bir şekilde söyleyebilirim. Çünkü bankalar bu tarz şirketleri kontrol edemez. Bu onların çıkarına da olmaz. Aslında standart bir yeniden yapılandırma bu.
Türk Telekomünikasyon A.Ş. hisselerinin %55i Oger Telecom, %25i Türkiye Hazine Müsteşarlığı ve %5i Türkiye Varlık Fonuna ait. Geri kalan %15lik hissesi ise borsada işlem görüyor.
Enerji şirketleri
Enerji şirketleri, son 15 yılda yeni projeler ve anlaşmalar için bankalardan yüksek oranda kredi kullandı.
Bu kredilerin çoğunun dolar kredisi olarak alınması ancak enerji şirketlerinin gelirinin Türk lirası olması, enerji sektörünün TLnin değer kaybından etkilenmesine yol açıyor.
Bu yüzden borç yeniden yapılandırmayla ilgili adı en çok geçen şirketler enerji sektöründen geliyor.
Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, Temmuz ayında yaptığı açıklamada 100 milyar dolar civarındaki yatırımlar neticesinde faiz hariç sektörde 50 milyar dolarlık bir kredi yükü olduğunu vurguladı.Bu konuyla ilgili olarak adı geçen şirketlerden biri Bereket Enerji.
1995 yılından bu yana enerji üretimi yapan ve 2100 MW kurulu güce ulaşan Bereket Enerjinin borç yapılandırması için bankalarla görüştüğü belirtildi.
Bloomberg HTnin haberine göre borç azaltmak için varlık satışı planladığı belirtilen Bereket Enerji, 4 milyar dolar civarındaki borcu adına görüşmeler yürütüyor.
Bloombergin haberine göre ise İtalyan Ansaldo Energia ile iş adamı Ünal Aysalın sahibi olduğu Unit Investment NVnin ortaklığındaki Yeni Elektrik Üretim de 2019da bankalarla kredi yapılandırmasına gitmeye hazırlanıyor.
Haberde 2010da 14 yıl vade ile alınan 700 milyon dolarlık kredinin geri ödemelerinde, dolar kurunun yükselmesi ancak elektrik fiyatlarının düşmesi nedeniyle zorluk yaşandığı aktarılıyor.
Bloomberge konuşan kaynakların verdiği bilgiye göre kredide vadelerin uzatılması talep edilecek.
Bankalarla borçlarını yeniden yapılandırmak için masaya oturan şirketlerden biri de Unit Investmentin Doğan Holding ve Doğuş Holding ile ortak olduğu Boyabat Hidroelektrik Santrali.
Business HT haber sitesine göre Boyabat Santrali, yürütmekte olduğu 513 MW kapasiteli hidroelektrik santrali projesi kapsamında 2010 yılında bankalardan sağladığı 750 milyon dolar tutarında kredinin yeniden yapılandırma görüşmelerinde henüz ilerleme sağlayamadı.
Haberde ayrıca borcunu ödeyemeyen santralin kredisinin takibe alındığı aktarıldı.
Habere göre Garanti, Akbank, İş Bankası, Yapı Kredi ve TSKBden (Türkiye Sınai Kalkınma Bankası) alınan kredi, ikinci çeyrek itibariyle tahsili gecikmiş alacaklar sınıfına alındı.
GAMA Holding
İnşaat, müteahhitlik ve enerji alanlarında faaliyet gösteren GAMA Holding de borcunu yeniden yapılandırmak için bankalarla masaya oturduğu söylenen şirketlerden.
Bloombergin haberine göre şirket, bankalara olan yaklaşık 1 milyar dolarlık kredisinin yapılandırması için görüşüyor.
Haberde Ankara merkezli holdingin çoğunluğu Türk olmak üzere bankalarla yaptığı görüşmelerde şirketin en büyük birimi olan Gama Enerjiyi ayrı tutttuğu, Gama Enerjinin 2013 yılında enerji santrali inşa etmek için aldığı 500 milyon dolar krediyi ayrıca müzakere ettiği belirtildi.[presentational grey line]Emay İnşaat
1995 yılında Ankarada kurulan Emay İnşaat da kredi yeniden yapılandırması için bankalarla görüştüğünü açıkladı.
Bloombergden Kerim Karakayanın telefon sorularını yanıtlayan Emay İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Çağlar, ev satışlarında düşüş yaşanması, faizlerin ve kurun yükselişiyle beraber masrafların artması nedeniyle 250 milyon dolar olan borçlarının bir kısmını yapılandırma yolunu gittiklerini söyledi.[presentational grey line]Galatarasay
Yeniden yapılandırma futbol kulüplerinin de gündeminde.
Halka açık olan Galatasarayın Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) yaptığı açıklamada Denizbank ile yapılan anlaşma sonucunda 129 milyon dolar borcun yeniden yapılandırıldığı belirtildi:
Grubumuza ait toplam yaklaşık 129 milyon dolar (Şirketimize ait toplam yaklaşık 120 milyon dolar) tutarındaki finansal borcumuz yeniden yapılandırılmaktadır. Grup bazında toplam nakit kredi limitimiz 140 milyon dolara, proje kredisi ve gayrinakdi krediler dahil olmak üzere grup umumi kredi limitimiz 165 milyon dolara yükseltilmektedir.
Kamuoyuna en son açıklanan 28 Şubat 2014 tarihli mali tablolarımızda mevcut finansal borçların yaklaşık yüzde 23ü Türk Lirası, yüzde 77si yabancı para cinsinden iken, yeniden yapılandırma kapsamında finansal borçların yaklaşık %73ü Türk Lirasına döndürülmektedir.[presentational grey line]Diğer şirketler
Bloombergin yaptığı farklı haberlere göre inşaat şirketi IC İçtaş-Astaldi Konsorsiyomu (ICA), Fin şirketi Componentanın Türkiyedeki iştiraki Componenta Dökümcülük, teknoloji perakendecisi Bimeks ve Aynes Gıda da borç yapılandırma sürecine giren diğer şirketler arasında yer alıyor.
