Türkiyede 2014 ila 2019 yılları arasında 327,8 milyar liralık kamu ihalesi verildi. Bunun yüzde 50’sini 20 şirket aldı.
Cengiz-Mapa-Kolin-Kalyon’un payı ise yüzde 24 oldu. Krizin derinleştiği 2019 yılında dağıtılan ihalelerin çoğunluğunu ise Türkiye Varlık Fonu’nun ortak olduğu İstanbul Finans Merkezi’nin yeni müteahhitleri aldı.
100 MİLYON TL ÜZERİ İHALE ALAN 300 ŞİRKET
ENR isimli kuruluş her yıl, Türkiye’de kamu kurumlarının açtığı inşaat ihalelerini alan 300 şirketi yayınlıyor. Liste, son beş yılda verilen 100 milyon lira ve üzeri büyüklükteki ihaleleri kapsıyor.
2014-2019 yılları arasında imzalanan sözleşme sayısı 761’i buluyor. Sözleşmelerin tutarı ise 327 milyar 800 milyon lira.
2014-2018 arasında ise 737 ihale yapılmıştı, değeri de 295 milyar 321 milyon liraydı. Bir başka ifadeyle 2019’da kamunun büyük inşaat ihalelerinin sayısı 21 adet arttı ve fazladan 32,4 milyar liralık bir kaynak daha kriz yılında inşaat şirketlerine transfer edildi.
Bu beş yılda verilen kamu inşaat ihalelerinin oransal dağılımı ise hayli çarpıcı bir tablo ortaya çıkarıyor.
Bu tablo 300 şirketin paylaştığı ihalelerde ilk 20yi ve meşhur Beşizler diye bilinen AKP yandaşı beş şirketin aldığı payları gösteriyor.
100 milyon liranın üzerinde değere sahip kamu inşaat ihalelerinde 10 şirketin tüm pastanın yüzde 36’ısını alması dikkati çekici.
İlk 20 şirket ise neredeyse ihale tutarının yarısına sahip.
Meşhur şirketler Kolin-Cengiz-Kalyon-Limak-Makyol ise ülkenin en büyük ihalelerinin dörtte birine aboneler.
Listenin sıralamasında sürpriz yok elbette.
İlk sıra Kalyon’un. Onu Kolin, Cengiz ve Makyol takip ediyor. Peşi sıra IC İçtaş, Özgün, Gülermak, Özaltın İnşaat geliyor.
Bunların tamamı artık herkesin malumu olduğu üzere AKP iktidarı döneminde parlamış şirketler.
SON BEŞ YILDA EN FAZLA İHALE ALAN 20 ŞİRKET
ENR sadece beşer yıllık ihaleleri dikkate alıyor ancak, listeler kıyaslanarak yıl yıl ne kadarlık ihalenin kimlere verildiğini elde etmek mümkün.
Böyle bir karşılaştırma yapıldığında 2019 yılında ihale alanlarda önemli değişiklikler göze çarpıyor.
2019 YILINDA EN ÇOK İHALE ALANLAR
Son bir tablo daha verelim. Aşağıdaki liste de 2013’ten beri kamudan 100 milyon lira üzerinde büyük inşaat ihalesi almamış, ama krizin derinleştiği 2019 yılında ilk kez bu meblağın üzerinde ihale alan şirketlerin tamamını kapsıyor:
Şimdi de 2019’u kapsayan listedeki dikkat çekici bazı şirketler üzerinde duralım. Mesela; İtalyan Salini Impregilo genelde AKP yandaşı şirketlerin boy gösterdiği inşaat ihalelerinin ilk sürprizi.
KOLİN BU SEFER İTALYAN ORTAĞI İLE LİSTEDE
İtalyan inşaatçının Türkiye’de daha önce enerji başta olmak üzere yatırımları bulunuyor. Bu yıl aldığı ihale ise TCDD’nin açtığı Halkalı-Kapıkule Demiryolu Projesi’nin Çerkezköy-Kapıkule kesimi.
523 milyon euroluk ihaleyi Kolin ile beraber aldı. Şirketin ayrıca konkordato ilan eden Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün ortağı İtalyan Astaldi’den, bu köprünün hisselerini almak istediği de iddia ediliyor.
İSTANBUL FİNANS MERKEZİNİN YENİ KRALLARI!
2019’un esas öne çıkan isimleri ise Kolin ve Kalyon’dan sonra üst sıralarda yer bulan ve her biri 1 milyar lira ve üzeri ihale alan şirketler şunlar: Yapı ve Yapı, ASL, Güryapı, Mustafa Ekşi ve Siyahkalem…
İktidarın en büyük ısrarlarından biri İstanbul’da bir finans merkezi (İFM) kurmak. Ali Ağaoğlu İFMnin önde gelen müteahhitlerinden.
Ancak krizden dolayı bitiremedi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başında olduğu Türkiye Varlık Fonu, finans merkezi inşaatlarına ortak oldu. Varlık Fonu, Hazine üzerinden dışarıdan borçlandı ve inşaatlara yatırım yapıp Ağaoğlu ile beraber bazı müteahhitleri kurtardı. 
İŞTE KAMU İHALELERİNDE DÜNYA REKORU KIRANLAR: (Soldan sağa) Mustafa Nazif Günal (MAPA), Hasan Kalyoncu (Kalyon İnşaat), Serhat Albayrak (Berat Albayrakın ağabeyi, Sabah-ATVnin genel müdürü), AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ve Mehmet Cengiz (Cengiz İnşaat)
SİYAH KALEM-MUSTAFA EKŞİ ORTAKLIĞI
Ardından Emlak Konut GYO, üç inşaat ortaklığı ile yeni sözleşme imzaladı. Bunlar şöyleydi: Siyah Kalem (Cengiz Özdemir)-Mustafa Ekşi ortaklığı ile 1,1 milyar lira, Güryapı-Yapı ve Yapı ile 1,8 milyar lira ve ASL 719 milyon lira.
ASL İnşaat, eski AKP milletvekili Abdülkadir Kart’a ait. Emlak Konut ve TOKİ’den aldığı ihalelerle tanınıyor. Yapı ve Yapı de yine aynı şekilde iktidarın en yakınındakilerden.
Etiler Polis Meslek Yüksekokulu arazisindeki proje ile gündeme gelmişti. Mustafa Ekşi de en son ‘Millet Bahçeleri’ ihalelerinde boy gösterdi.
Hepsi yıllardır kamu ve belediye ihaleleriyle büyüyen şirketler.
