KaranlıktakiAydınlıkten Yusuf Derelinin haberine göre ENAG’a göre ise yıllık tüketici enflasyonu oranını yüzde 142’yi aştı. ‘Dezenflasyon’ süreci için daha önce ocak, ardından da nisan ayını gösteren iktidar temsilcileri şimdi ise yıl sonunu hedef olarak koyuyor. İktidarın ekonomiye dair öngörülerinin hiç biri tutmuyor ancak hesap veren de yok! TÜİK’e göre yüzde 61, ENAG’a göre yüzde 115’lik enflasyon, derin yoksulluğun temel sebebi…
Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı mart ayına ilişkin enflasyon verileri tartışmaları da alevlendirdi. TÜİK’e göre TÜFE’de aylık artış yüzde 5,46 olarak gerçekleşti. Böylece yıllık enflasyon yüzde 61,1’e ulaştı. Yurtiçi üretici fiyatları ise yıllık yüzde 114,97 artış kaydetti. ÜFE ile TÜFE arasındaki makas 54 puana dayandı. Çekirdek enflasyon ise martta yüzde 44,1’de yüzde 48,4’e yükseldi.
MERKEZ BANKASI’NIN YIL SONU HEDEFİ ÜÇ AYDA YAKALANDI!
TÜİK verilerine göre ilk üç aylık enflasyon yüzde 22,81 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 29,88 artış gerçekleşti. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 23,2’ydi. Söz konusu oran neredeyse ilk üç ayda yakalandı.
Bu arada ENAG’a göre ilk üç aylık enflasyon yüzde 35’in üzerinde… Aralık ayını da hesaba dahil ettiğinizde asgari ücrete yapılan yüzde 50’lik zammın yılın ilk üç ayında tamamen eridiğini görüyorsunuz.
GIDA ENFLASYONU YÜZDE 70!
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 99,12 ile ulaştırma, yüzde 70,33 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 69,26 ile ev eşyası oldu. Yıllık en düşük artış yüzde 15,08 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti.
Türkiye, TÜİK’in verilerine göre, Venezuela, Sudan, Lübnan, Suriye, Zimbabve, Surinam’ın ardından 7. sırada. ENAG’ın verilerine göre ise aynı listede 4. sırada.
TÜİK, BU VERİLERİ NEREDEN ALIYOR?
TÜİK’in sepetinde yer alan ürünlerin fiyatları da tartışmaya açık. TÜİK’e göre kıvırcık 8 lira 55 kuruş. Ancak pazar ya da marketlerde 15 liradan satılıyor. Ayçiçek yağını 29,6 lira olarak almış TÜİK. Yıllık zam oranı yüzde 69,7 olarak gösteriliyor. Ancak marketlerde 40 liranın altında ayçiçek yağı yok. Gerçekte zam oranı yüzde 130’un bile üzerinde. TÜİK’in 97 lira olarak kayda aldığı dana eti kasap ve marketlerde 130-140 TL. Market ve pazarlarda fiyatı 25 liradan başlayan domatesi TÜİK, mart ayında yüzde 9,9’luk bir azalışla 13 liraya düşürmüş!
Grafik: Sosyal medyada @atk_1881 hesabından alınmıştır.
HİPERENFLASYONUN AYAK SESLERİ
Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da dün mart ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre aylık TÜFE artışı yüzde 11.93 olarak ölçüldü. Yıllık enflasyon ise yüzde 142.63 olarak gerçekleşti. ENAG ile TÜFE’nin verileri arasında 81,4 puan fark var.
ÜFE-TÜFE MAKASI NE ANLATIYOR?
Kısa vadede enflasyonun düşme ihtimali yok. Zira ÜFE’deki oranlar ürkütücü.
TÜİK’e göre ÜFE mart ayında bir önceki aya göre yüzde 9,19, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 114,97 arttı. ÜFE ile TÜFE arasındaki fark 54 puana dayandı ki, makasın bu kadar açık olmasının izahı yok. Üretici fiyat endeksi 2020 eylül ayından bu yana TÜFE’nin üzerinde seyrediyor ve makas her ay daha da açılıyor. Üreticinin yaklaşık 1 yıldır zararına üretim/satış yapması mümkün mü?
Dolayısıyla TÜİK’in TÜFE verilerinin gerçek oranla uzaktan yakından ilgisi yok. TÜFE, olağanüstü bir gelişme olmadığı sürece ÜFE’ye doğru evrilecek. Hiperenflasyon artık Türkiye için uzak bir ihtimal değil.
YIL SONUNDA YÜZDE 50 ENFLASYON BAŞARI OLACAK!
TÜİK’in açıkladığı ve 20 yılın zirvesine çıkan enflasyon verisi sonrası küresel finans devleri Goldman Sachs ve JP Morgan, Türkiye için yıl sonu enflasyon tahminini yukarı yönlü revize ettiklerini açıkladı. Goldman Sachs, enflasyonun bu yılın büyük bölümünde yüzde 65’in üzerinde kalmasını beklediğini açıkladı. JP Morgan ise enflasyonun yıl sonuna çok yakın bir zamana kadar yüzde 65-70 aralığında seyretmesini beklediğini açıkladı.
NUREDDİN NEBATİ: YIL SONUNDA MAKUL BİR SEVİYEYE ÇEKECEĞİZ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından konuştu. Yıl sonunda enflasyonda kalıcı düşüş beklediklerini söyleyen Nebati, “Bundan sonra yapmamız gereken şey fiyatlardaki davranış bozukluğunun giderilmesiyle, yatay geçişten sonra daha makul bir enflasyon dönemine gireceğiz. Yıl sonunda beklentilerimize uygun enflasyon düşüşünü yaşayacağız.” diye konuştu.
Peki makul seviye nedir?
Yüzde 70’lere göre bir makul seviye mi yoksa Avrupa Birliği bölgesine göre makul bir seviye mi? Zira Euro bölgesinde enflasyon oranı yüzde 7,5! ABD’de ise yüzde 8 civarında.
Bütün bu verilerden sonra Türkiye için yıl sonu enflasyonun yüzde 50’ye bile düşürülmesi başarı olarak görülebilir…
