Nurullah Kaya | TURKHANE.comElektrikli otomobiller yeni sanayi devrimini başlatacak
Dünya sanayi devriminden sonra yeni bir sürece girdi. Son yazılımlar ve depolanabilen elektrikli piller çok farklı bir döneme geçişi başlattı. Akıllı programlar ve uzun süreli bataryalar yaşadığımız evlerin ısıtmasından aydınlatmasına, iş makinalarından, ulaşım araçlarına kadar birçok alanda değişiklikler getirecek. Bu noktada en hızlı süreç elektrikli araçlarda yaşanıyor. Düşünebiliyor musunuz, yüz binlerce insan işten çıkarılacak, yüz binlerce petrol istasyonu kapanacak, binlerce yan sanayi ve küçük işletme kaybolacak... Ancak ulaşım ve üretim ucuzlayarak hayat kolaylaşacak. Bu sadece araçlarla ilgili durum. Diğer alanları şimdilik yazmıyorum. Ekim ayında Nobel Kimya Ödülünü kazanan şarj edilebilir lityum-iyon pillerin mucitlerinden biri olan M. Stanley Whittingham, devam eden araştırmalar sayesinde pillerin daha ucuz, daha güvenli ve iklim değişikliği mücadelesine destek olacağını söylemesi de bunun en güzel ispatı.
Yakın dönemde Nokia ve Blackberry örneğinde olduğu gibi markalar arasındaki yarış birden kızışırsa ve kimse bu yarışta Nokianın durumuna düşmek istemezse içten yanmalı motorlu araçların sonu çok yakın zamanda bitecek gibi görünüyor. Dünyada ünlü markalar araştırmalarını hızlı ve gizli yapsa da araştırmalar ve devletlerin aldığı kararlar 3-4 yıl içerisinde içten yanmalı motorların çok büyük düşüş yaşayacağı yönünde görünüyor. İçten yanmalı motorlu bir arabada 2 binin üzerinde hareketli parça bulunurken, elektrikli bir arabada modele göre değişse de yaklaşık 50 hareketli parça bulunuyor. Bu durum dahi tek başında çok ciddi bir değişimin en büyük habercisi. Ayrıca saatte 1 kilovat elektrik üreten lityum-iyon pilleri 10 yıl önce 1000 dolarken önümüzdeki yıl 100 dolara kadar düşmesi bekleniyor. Ayrıca pillerin menzilleri yeni modellerde yaklaşık 1000 kilometreyi buluyor. Az parça, az maliyet ve az iş gücü olduğu için örneğin Almanya, otomotiv sektöründe 2035’e kadar 114 bin kişiyi işten çıkaracak. Mercedes, Audi, BMW gibi bir çok firma ise işten çıkarmalara başladı. Ancak istihdamda küçülmeye gidilse de yatırım rakamları çok büyük. Örneğin Volkswagen, 2024 yılına kadar elektrikli araçlara 60 milyar euro ayırdığını duyururken Audi, 2024 yılına kadar elektrikli araçlara 12 milyar euro yatırım yapacağını açıkladı. Volkswagen, önümüzdeki 10 yıl boyunca 75 tamamen elektrikli araç modeli ve 60 hibrit modeli piyasaya sürecek. Volvo 2019dan sonra üreteceği tüm araçlarda elektrikli batarya bulunacağını beyan etti. Aynı şekilde otomotiv sektöründe Almanlarla başı çeken Japonlar da Toyota ve Hondayla çok ciddi adımlar attılar, hatta koşmaya başladılar. Honda, Avrupada satışa sunulan tüm araç modellerinin 2022 yılından sonra elektrikli olacağı teminatını verirken, 1997 yılında hibritle yollar çıkan Toyota, çok daha tecrübeli ve hazırlıklı. Toyota 2025 yılında tüm satışlarının yarısının elektrikli araçlardan olacağını belirtti. Ayrıca birçok marka kendilerine yakın gördükleri ve daha önce beraber çalıştıkları markalarla pil teknolojileri üzerine ortak projeler başlattı.
Şu anda elektrikli otomobil sektörünün lideri olan Tesla ise başlı başında bir yazı konusu. Sektördeki en iyi değerlere sahip olan Tesla araçlar, eğer bu süreçte asırlık markalarla baş edebilirse geleceğin en büyük oyuncularından biri olmaya aday. Elektrikli araçların tartışılan en büyük sorunu pillerin ömrü ve şarj süreleridir. Bu konuda da Tesla gayet önde. 7 yıl önce piyasaya sürdüğü bir aracının menzilini daha bir çok marka geçemedi. Bunun nedenlerinden biri ise ünlü markaların motoru ve bataryayı daha serin tutmak istemeleri ve kalite beklentilerinde yatıyor. Her ne olursa olsun Tesla Model S ve Model X, 595 km menzile sahipken önümüzdeki yıl piyasaya çıkacak Tesla Roadsterın menzili ise 1000 km olacak. Tesla, 250 kilometre gidecek kısmi bir şarj için 30 dakikayla iyi bir değere sahip. Ayrıca Tesla’nın 270 bin kilometre yol yapmış elektrikli aracın bataryasını gösteren değerler, pilin kapasitesinin halen yüzde 91’ini kullandığını gösteriyor. Bu da pil ömrünün gayet iyi olduğunu ispatlıyor.
Tesladan sonra merak edilen bir başka oyun kurucu ise Çin. Tüm markaların üretim üssü olan Çin, yeni sanayi devriminde hiç kuşkusuz bambaşka bir yerde olacak. Çin, geçirdiği yeni yasaya göre ülkede üretilen araçların 2025 yılına kadar yüzde 25’inin elektrikli olacağını açıkladı. Dünyanın en büyük 3. elektrikli araç pili üreticisi Çinli CATLla BMW arasında geçtiğimiz aylarda büyük bir anlaşma imzalandı. Anlaşmaya göre BMW, CATL’ye yıllara yayılmış şekilde 7.3 milyar Euro ödeme yapacak. BMW demişken Asyanın yükselen bir başka kaplanı Koreyi de unutmayalım. BMW elektrikli otomobilleri için Güney Koreli Samsung SDI’dan elektrikli aktarım organları satın alacak. BMW, Samsung’a ise 2.9 milyar Euro ödeyecek. Volkswagenin planındaki 70 elektrikli otomobilden ilki olan ID.3, 2020de Çindeki iki fabrikada üretime başlayacak. Bu iki fabrika sadece elektrikli arabalar üretecek. VWnin, Teslanın her yıl sattığından daha fazla elektrikli otomobil üretmesi bekleniyor. VWnin 2022 yılına kadarki hedefi, dünya genelinde sadece elektrikli otomobil üretecek 8 tesise sahip olmak. Konuyu çok fazla dağıtmamak için diğer ünlü markaların elektrikli araçla ilgili çalışmalarına girmedim. Şu an tüm markalar konsept modellerini fuarlarda tanıtmaya başladılar.
Konunun bir başka yönü de devletlerin emisyonu ve iklimi öne sürerek kanuni alt yapıları ve cezaları hızlı bir şekilde yürürlüğe koymaya çalışması. Kısacası hükümetler yaşanacak büyük değişim ve yeni sanayi devrimi için kendi alt yapılarını hazırlıyor. Avrupa Birliği (AB) yönetmelikleri, 2020 yılından itibaren AB içerisinde satılacak tüm otomobillerin kilometre başına 95 gramdan az karbondioksit salımı yapmasını zorunlu tutuyor. Avrupada 2020 yılında bir milyondan fazla elektrikli aracın satılması bekleniyor. Alman Şansölyesi Angela Merkelin sözcüsü Steffen Seibert, hükümetin elektrikli otomobilleri teşvik etmek için kamu şarj istasyonlarının sayısının iki yılda 50 bine çıkaracağını söyledi. Eylül ayında açıklanan Merkelin 2030 programında ise rakamlar daha büyük. Programa göre Almanya genelinde 10 milyon elektrikli otomobil, 1 milyon şarj istasyonu hedefleniyor. Almanyanın bu yıl 50 bin elektrikli otomobil satışını geçerek de Avrupada lider olduğunu unutmayalım. Uluslararası Enerji Ajansının verilerine göre dünya genelinde elektrikli otomobil sayısı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 66 artarak 5 milyonu aştı. Elektrikli otomobil teşvikinde önde olan ülkelerden biri de hiç kuşkusuz Norveç. 2018 itibariyle Norveçte trafiğe çıkan her 100 araçtan 10u elektrikli. Evet, 1-2 yıl içinde bir çok markanın farklı modellerini komşularınızın kapısında görmeye hazırlıklı olun derim.
Nurullah Kaya
