İstanbul’da son ekmek zammı 10 Kasım 2020’de yapılmış, 230 gram ekmeğin fiyatı 2 TL’den 2,5 TL’ye çıkarılmıştı. Bir ay sonra maliyet artışları nedeniyle bazı fırınlar ekmeği 3,5 liradan satmaya başlamıştı.
Ankara Fırıncılar Odası, 26 Kasım’da, başkentte 1 lira 75 kuruştan satılan ekmeğin fiyatına 50 kuruş zam yapıldığını, 2 lira 25 kuruşa satılacağını açıklamıştı.
AA’nın haberine göre federasyon binasında basın toplantısı düzenleyen Balcı, Ocak 2020’de ekmeğin kilogram fiyatının azami 10 lira, şu an ise azami 12 liradan satıldığını, bunun üzerinde birkaç il bulunduğunu, geçen yıl birçok girdide ciddi fiyat artışı olmasına rağmen fiyat artışının yüzde 20’de kaldığını belirterek şunları söyledi: “Burada Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) son beş ayda yaptığı çalışmaların önemi çok fazla. Un fiyatları 140 liradan 320 lira bandına çıktığında TMO 326 un fabrikasıyla anlaşma yaptı. Piyasaya 185 liradan fabrika teslimi un verildi. Fırıncımıza maliyeti, nakliye dahil 200 liraya geliyordu. 320 lira olan unu son beş ayda 200 liraya piyasada bulma imkanımız vardı, bu da ekmek maliyetinin daha fazla yükselmesini önlemiş oldu.”
Balcı, TMO’nun iki gün önce açıkladığı fiyatla buğdayda yüzde 22,5 artış yaptığını ve fırıncıların fabrika teslimi aldığı unu 185 liradan 215 liraya taahhüt ettiğini, bunun da un fiyatında yüzde 16 artışı beraberinde getirdiğine işaret ederek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Piyasadaki undan yüzde 50 daha ucuz un temin etme imkanımız var. Bu da ekmekteki maliyetinin önüne geçmiş oluyor. Biz diğer fiyat farklılıklarında olduğu gibi ekmeğe yansıtma taraftarı olmadık bugüne kadar, ‘Bu artışları daha makul seviyeye nasıl indiririz’ diye ilgili bakanlıklarla çalışma yapıyoruz. 2022 yılında makul bir artışla ekmeğin fiyatını belirleyip, buna göre götürmeyi öngörüyoruz. Asgari ücret yüzde 50 arttı. İşletme giderlerinde artış olmayan kalem hemen hemen yok.
Esnafın ayakta durabilmesi için ekmek fiyatlarında makul bir fiyat artışı gündeme gelecektir. ‘Nedir makul seviye’ derseniz, 2021’de nasıl yüzde 20 gerçekleştiyse bu sene de ocak ayından sonra yüzde 20 bandında yani kilogramı 12 lira olan ekmeğin fiyatının azami 14-15 lirayı geçmemesi için çalışma yapıyoruz. Bu hemen ocak ayında ekmek fiyatları artacak demek değildir. Bütün bu ciddi artışlar kamuoyunun gözü önünde olurken ekmekteki makul artışı kamuoyunun takdir etmesi gerekiyor.”
Sadece un değil, odun fiyatlarının da ciddi anlamda arttığını ifade eden Balcı, fırıncı esnafının Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sağladığı kolaylıkla odun temininde zorluk çekmesinin önüne geçildiğini anlattı.
Balcı, ekmeğin siyasete alet edilmesini doğru bulmadığına dikkati çekerek, “Ekmek fiyatı aşırı artacak gibi konuların gündeme gelmesi, şahsımız ve fırıncı esnafımızı rahatsız etmektedir” dedi.
Dar gelirli ailelerin bütün fırınlardan ‘askıda ekmek’ uygulamasıyla ücretsiz ekmek alabildiğini belirten Balcı, şöyle konuştu: “Yerel yönetimlerin dar gelirli vatandaşa ucuz ekmek sağlamak için çalışma yapmasına karşı değiliz. Yanlış olan belediyelerin ekmek üretimi gerçekleştirmesi. Belediyeler dar gelirli vatandaşa ekmek vermek istiyorsa bazı belediyelerimizin yapmış olduğu gibi fırıncı esnafımızla yapacağı ortak çalışmayla bunu yapabilir.”
Balcı, Tarım ve Orman Bakanlığının en az mayısa kadar piyasaya un vermeye devem etmesi gerektiğine işaret ederek, bunun fırıncıların maliyetlerine olumlu yansıyacağını, TMO’nun sağladığı unun kalitesinde herhangi bir eksiklik olmadığını anlattı.
