Dolar 20 lirayı aştı, bir anda 30 liraya fırlayabilir

Ekonomist Prof. Dr. Şenol Babuşcu, Halk TVden Olcay Aydilekin sorularını yanıtladı.

AKP hükümeti devam ederse ben kurların gelecek önümüzdeki haftalar içinde 25-30 TLye kadar çıkabileceğini, daha sonra 25-26 TLye oturacağını düşünüyorum. ifadelerini kullanan Babuşcunun sorulara verdiği yanıtlar şöyle:

28 Mayıs seçimlerine ekonomide ağır bir kriz ortamında gidiliyor. Kurlar artıyor, faizler yükseliyor. Bu süreç devam eder mi?

Önce geriye yönelik bir analizle başlayalım. Merkez Bankasının amacı enflasyonu düşürmektir. Merkez Bankası, bu birinci amacını bırakıp ikinci amacına doğru yöneldi. İkinci amacı nedir? Türk Lirasının değerini korumak.

Banka, bu amaçla 2022 Ağustos ayından bu yana hareket ediyor. Neden bu amaçla hareket ediyor diye bakalım. Seçime 9 ay kala önlemini alıp kurun sıçramasını önlemek. Yani kurlar yukarı doğru sıçramasın, sıçrarsa oy kaybedeceğiz. Sıçramazsa seçimi kazanırız felsefesiyle hareket etmiştir.

Bu stratejiyi nasıl hayata geçirdi?

İki yol izlendi. Birinci yol, son 9 ayda 100 milyar dolar döviz satışı yapıldı. İkincisi, yine aynı dönemde 20nin üzerinde adı makro ihtiyati tedbir olan bir dizi önlem alındı. En son kredi kartlarından nakit çekimi kısıtlandı. Gerçi sonra vazgeçti.

Seçim sonrasında bu geri gelir mi?

Seçimden sonraki günlerde tekrar aynı düzenleme ya da benzer bir düzenleme yapılacaktır.

Merkez Bankası, bu müdahaleler sonrasında rezervleri eritti. Son durum nedir?

Merkez Bankasının gücü kalmadığı için kurlar yukarı yönlü hareket ediyor. Kurlar, bu dönemde baskı altında tutulduğu için de ikili piyasa fiyatı oluştu. Bir Tahtakale piyasasının, bir de bankaların kuru var. Bu iki kur arasındaki fiyat farkı 2 TLyi bulmuştur.

Aslında şöyle bir bakarsak, seçim haziranda zamanında (normal süresinden 1 ay öncesine çekildi) olsaydı kurlar sıçrayacaktı ve Merkez Bankası seçimden önce kurların sıçramasını önleyememiş olacaktı.

Pazartesi günü döviz kurunda ne bekliyorsunuz?

Pazartesi günü döviz kurunda hareket bekliyorum. AKP hükümeti devam ederse ben kurların gelecek önümüzdeki haftalar içinde 25-30 TLye kadar çıkabileceğini, daha sonra 25-26 TLye oturacağını düşünüyorum.

Millet İttifakının Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu kazanırsa ne olur?

Seçimi Kılıçdaroğlu kazanırsa kurların bugünkü seviyesinden çok yukarı çıkacağını düşünmüyorum. Yani, 20-21 TL civarında kalacaktır. Onun nedeni şu: AKP hükümetine, yabancı yatırımcının güveni kalmamıştır. Yabancılar, ülkeyi terk etti ve etmeye de devam ediyor. AKP hükümetinin bundan sonra güven sağlaması zordur. Kılıçdaroğlu, yeni olacağı için bir güven ortamı olacaktır. Yabancı yatırımcı gelecektir. Bu da döviz girişi demektir.

Merkez Bankası, faiz kararını açıklayacak? Bu konuda ne dersiniz?

Merkez Bankasının açıkladığı faiz piyasayı etkilemez. Faizin, aşağı yönlü olması 7.5-6.5-5.5 hatta sıfır olması piyasaları da hiç kimseyi de etkilemiyor. O artık tabela faizidir. Geçerli bir faiz değildir. Sayın Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Biz Merkez Bankasını etkisizleştirdik. Politika faizini etkisizleştirdik dedi. Hakikaten etkisizleştirdiler.

Mevduat ve kredi faizleri yükseliyor. Faizler daha da yükselir mi?

Mevduat faizleri yüzde 45lere kadar ulaşmıştır. Son iki haftadır 30-35 bandındaydı. faizler, hızla arttı. Kredi faizleri de çok yükseldi. AKP hükümeti bu politikaları sürdürürse bu seviyelerinde de üzerine çıkma olasılığı mevcuttur.

AKP yeniden kazanırsa sermaye kontrolü genişler mi?

Yarı sermaye kontrolünde sayılırız şu an. Ülkemizde kontrollü ya da güdümlü bir piyasa ekonomisi uygulanıyor. Sermaye kontrolü büyük bir çoğunluğu ile gerçekleştirilmiş vaziyette. Olursa şaşırmam.

Döviz sorununa bağlı olarak bazı ürünlerde kıtlık ve karaborsa olur mu?

Kısa zaman içinde bunu ön görmem. Ancak, 2024 yılında görme olasılığımız olabilir.