Ekonominin sert bir şekilde daraldığını, dış ticaret, üretim ve tüketim rakamlarının ortaya koyduğunu söyleyen Habertürk Gazetesi yazarı Abdurrahman Yıldırım, bugün (10 Aralık Perşembe) Temmuz-Eylül dönemini kapsayacak Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerinin açıklanacağını ve ekonominin daraldığının buradan da anlaşılabileceğini belirtti.
Şirketlerin, kurumların ve kişilerin borçlanmadığına, hatta net bazda borç geri ödediğine işaret eden Yıldırım, toplam kredi stokunda ciddi boyutta düşüş olduğuna değindi.
Ekonomiyle birlikte servetlerin de daraldığına işaret eden Yıldırım, Türkiye’de yerleşiklerin bankalardaki mevduatları son 3 ayda hem TL hem döviz olarak azaldı. TL Mevduatları ağustos sonunda 1 trilyon 4 milyar iken Kasım sonunda 999.8 milyar liraya indi ve yüzde yarım azaldı yorumunu yaptı.
Yıldırım, yazısını şöyle sürdürdü:
Döviz mevduatlarındaki azalma ise çok daha büyük. Bu mevduatın TL karşılığı 974 milyar liradan 815.5 milyar liraya indi.158,6 milyar liralık azalma yüzde 16.3 düşüş demek. Azalmanın tümü döviz kurlarının TL karşısındaki değer kaybından kaynaklandı.
Yoksa döviz hesapları dolar olarak 152 milyardan 157.9 milyara yükseldi. Ancak bu durum tasarruflardaki erimeyi değiştirmiyor. Dolar olarak artmış bile olsa, yurtiçi yerleşikler tuttuğundan, TL’ye çevrilerek harcanacağından dolayı reel azalma söz konusu.
Toplam mevduatlar da ağustos sonundaki 1 trilyon 978 milyar liradan kasım sonunda 1 trilyon 815 milyar liraya indi. Üç aylık azalma 163 milyar ve yüzde 8.2 düzeyinde. Uzun bir aradan sonra mevduatlarda azalma ilk kez yaşanıyor.
Herkesin borç ödediğini kaydeden Yıldırım, finansal varlıkların da azaldığını hatırlattı.
Yılın sonuna doğru küresel piyasa atmosferi hiç iyi değil. Önemli ölçüde kara bulutları toplamış, sağından solundan şimşekler patlayan bir atmosferle karşı karşıyayız. Büyük fırtına ha patladı ha patlayacak gibi bir durumu yaşıyoruz yorumunu yapan Yıldırım, şu satırları kaleme aldı:
Haftaya küresel ticaret savaşlarına üç aylığına ateşkesle ve moralle başlamıştık. Ama haftayı kapatırken ticaret savaşlarının daha şiddetleneceğinden korkuyoruz. Bu nedenle de borsalarda sert satışlar var.
Daha önce tahvillerde sert satışlar vardı ve şimşekler oradan çıkıyordu. Derken FED’in faiz artırımlarında duracağı beklentisi doğdu ve o taraf biraz yatışır gibi oldu.
Bakalım şimdi ticaret savaşlarının getireceği negatif etkiyi ne ile bertaraf edecekler?
