Merkez Bankası, 25 Temmuzda politika faizini yüzde 19.75e düşürdü. Bu kararın ardından bazı kamu bankaları da kredi faizlerini düşürdü. Ancak MBnin faiz artırdığı dönemlerde kredi faizlerini hemen yükselten bankalar şimdi faiz indirme konusunda isteksiz davranıyor.
Sözcüden Recep Genelin haberine göre, oysa finansman zorluğu çeken küçük işletmelerin düşük faizli kaynak için beklemeye tahammülü kalmadı. MB önümüzdeki aylarda faiz indirimine devam edeceğine yönelik net mesajlar da verdi.
Böyle bir atmosferde şirketler kaynak ihtiyacını düşük faizle karşılarken, bankalar ise uzun vadede kredi faizleri daha da düşeceği için kredilerden daha fazla kazanç sağlayacak.
Ancak özel bankalar hâlâ ticari kredilerde yüzde 20den başlayan faiz oranlarını güncellemedi. Faktoring faizleri ise yüzde 30 düzeyinde seyrediyor.
Geçen yıl yaşanan kur şokundan sonra mali yapıları bozulan KOBİlerin bankalara olan toplam kredi borcu 650 milyar lirayı buluyor. Yüksek faizler ise KOBİlerin borç çevirme kapasitesini önemli ölçüde zorladı. Protestolu senet sayısındaki artış da küçük işletmelerdeki mali sıkışıklığı gösteriyor. Haziran 2019da protesto edilen toplam 86 bin adet senedin parasal tutarı 1.6 milyar TL oldu.
Zor durumda olan ve kısa vadeli kaynak sorununu çözmek isteyen firmalar faktoring kredilerini tercih ediyor.
Kredi oranını bankaların verdiği ticari kredilerin 3-5 puan üzerinde belirleyen faktoring şirketleri ise bankalar faiz indirmediği için yüzde 25i aşan oranlarla işlem yapmaya devam ediyor.
Özellikle küçük işletmeler tarafından tercih edilen faktoringde işletmeler, ticari hayatta ortaya çıkan alacaklarını bütün haklarıyla birlikte faktoring şirketlerine devrediyor.
Faktoring firmaları ise bu alacakları yüzde 30u aşan faiz oranları ile devralıyor. Bu süreçte ödeme riski taşıyan firmalar çok daha yüksek oranlarda faize razı olmak zorunda kalabiliyor.
Türkiye Bankalar Birliğinin son olarak açıkladığı Mayıs 2019 verilerine göre faktoring şirketlerinin kullandırdığı toplam krediler 22.3 milyar lirayı bulurken, tasfiye olunacak krediler toplamı ise 2.5 milyar liraya ulaştı. Faktoring firmalarına en çok tercih eden sektörlerin başında ise ekonomik krizden en ağır yarı alan inşaat şirketleri geliyor.
İnşaat sektörü toplam faktoring kredilerinin yüzde 29.4ünü kullanırken, ikinci sıradaki perakende sektörü toplam kredilerin yüzde 12.9unu, tekstil sektörü ise yüzde 6.4ünü kullandı.
Oysa 2018in mayıs ayında faktoring şirketlerinin kullandırdığı toplam krediler 32.8 milyar lira olurken, tasfiye olacak alacaklar ise 1.6 milyar lira seviyesindeydi. Rakamlar, yüksek faizler dolayısıyla kriz döneminde zordaki işletmelere kaynak sağlaması gereken faktoring firmalarının kullandırdığı kredi miktarının önemli ölçüde azaldığını da gösteriyor.
