Ünlü ekonomist Atilla Yeşilada, you tube kanalındaki son videosunda, Türkiye’nin girdiği borç sarmalından, IMF’siz çıkamayacağını ortaya koydu.
Türkiye’nin en zor durgunluklarından birini yaşadığı tespitini yapan Yeşilada, “Mart ayında açıklanacak 2018 dördüncü çeyrek büyüme rakamları ile resesyona girmiş olacağız. Bundan sonra pek çok ekonomist dipten başlayacak, L veya V şeklinde bir toparlanma bekliyor. Ben karekökü şeklinde bir çıkış bekliyorum. Yani çıkışa geçsek bile eski yerimize gelemeyiz. Çıkışa geçmeyi de tek başımıza beceremeyiz. 60 – 70 milyar dolar para lazım, bu da IMF’de var.” değerlendirmesini yaptı.
BDDK RAKAMLARI GERÇEĞİ YANSITMIYOR
Ekonomistlerin yaptıkları analizlerde bazı noktaları atladıklarını kaydeden Yeşilada, şunları söyledi:
“Özel sektörün borç sorunu çok iyi anlaşılmıyor. Sadece BDDK verilerine göre analiz yapılıyor ve yanlış sonuçlar ortaya çıkıyor. Banka bilançolarında şu anda yüzde 4 batık kredi var. BDDK’nın stres testi sonuçlarına göre bu oran yüzde 6’ya çıkacak. Pek çok ekonomist buna göre konuşuyor ama bu rakamlar bana göre gerçeği yansıtmıyor.”
Özel sektörün 2018’i konkordatolar ile geçirdiğini şimdi ise iflasların başladığını kaydeden Yeşilada, pek çok ekonomistten neden daha farklı düşündüğünü şöyle izah etti:
“Kredi derecelendirme kuruluşu Standart&Poors’tan iki uzman Türkiye’deki müşterileriyle buluştu ve sorulara cevap verdi. Onların tespitine göre 12 ay içinde batık krediler yüzde 6 değil yüzde 8’e çıkıyor. Sorun çıkarması muhtemel, ödenmesi geciken krediler açısından bakarsak bunlar 1 – 2 yılda yüzde 15 – 20’ye çıkar ki, bunların çoğu şu anda yeniden yapılandırılan krediler. İşin kötüsü şu, ekonomide cirolar hızla daralıyor. Şu an ödeyemeyen, 6 ay içinde nasıl ödeyecek? Şu anda sistemde 2,5 trilyon lira kredi var. Bunun yüzde 15’i ödenmeyecek hale gelse, karşımıza 375 milyar liralık bir delik çıkıyor. Bu da 70 milyar dolar eder.”
BANKALAR KREDİ VEREMEZ HALE GELİYOR
70 milyar dolarlık kredi batığının banka sermayelerinin toplamından çok fazla olduğunu kaydeden Yeşilada, “Banka bu kadar muhtemel kaybı olduğu zaman bunu telafi edecek kaynak bulamıyor. Geçen yıl 175 milyar mevduat girmiş sisteme ama bu donuk kredileri karşılamıyor. Giren mevduatın önemli bölümü döviz. Dolayısıyla döviz cinsi uyuşmazlığı var. Bankalar kredi veremez hale geliyor. Elinde kredi verecek kaynak yok.” ifadesini kullandı.
Bankalar bu duruma geldiğinde ise büyüyecek olan şirketlerin kredi alamadıkları için büyüyemediklerini, batmayacak şirketlerin de batacak hale geldiğini kaydeden Yeşilada, “Batıkları kurtarayım derken, iyi durumda olanları bozuyorsun, tüketiciye kredi veremiyorsun.” dedi.
BÖYLE BİR EKONOMİ FELÇ OLUR
İktidarın kamu bankaları eliyle ucuz kredi verdiğini hatırlatan Yeşilada ancak bunların görev zararı olarak ödenmesi gerektiğini söyledi. “Kamu bankası bilançolarında bilemediğimiz miktarda zararlar olabilir” diyen Yeşilada, şöyle devam etti:
“Ortada çok ciddi bir borç sorunu var. Özel sektörün kendi arasında ve bankalarla özel sektör arasında borçlar var. Kimse tahsilat yapamıyor. Devletin özel sektöre 100 milyar lira borcu var. Devletten ödeme alamayan şirket de KDV ödemiyor. Ödeme disiplini kayboldu. Kimse borcuna sahip çıkmıyor. Böyle bir ekonomi felç olur. Bu hale geldik.”
TÜRKİYE RİSKLİ ÜLKE KATEGORİSİNDE
Bu durgunluğun kendi şartlarımızla ortadan kaldırılmasının çok zor olduğunu kaydeden Yeşilada, “Devlette bu kaynak yok. Devlet 50 milyar dışarıdan borçlanabilir mi, şu anda borçlanamaz. Hükümet son bir yılda 6 milyar dolara yakın borçlanma yaptı ama 10 milyar yapmak istese yapamaz. Çünkü Türkiye yurtdışında artık riskli ülke kategorisinde.” ifadesini kullandı.
ŞİRKETLERE KÂR ETMEK YASAKLANDI YABANCI NİYE GELSİN?
İktidarın yerel seçim öncesi enflasyonla mücadele adı altında şirketlere adeta kâr etmeyi yasakladığını kaydeden Yeşilada, “Her yeri basıyorlar, terörist ilan ediyorlar. Kâr etmenin yasak olduğu yere dışarıdan adam neden gelsin? Bunu ortadan kaldırabilecek tek IMF var.” dedi.
GERÇEKLER ACIDIR, IMF GELECEK!
IMF’nin 60 milyar dolar stand by kredisi vereceğini, böylelikle dışarıdan daha fazla kaynak geleceğini kaydeden Yeşilada, sözlerini şöyle tamamladı: “Hükümet harcamaları daha şeffaf hale gelecek. İhale yasası değişecek. Bu iş böyle olursa resesyondan çıkılır. Yoksa Türkiye bu resesyondan çıkamaz. Katar’dan 3 milyar dolar geldi başka gelen varsa söylesin. Çin’den gelmez, Rusya’dan tek kuruş gelmez. Araplar öyle. Dolayısyla gerçekler acıdır, IMF gelecek.”
