GÖSTERMELİK DEMOKRASİYLE EĞİTİMDE BAŞARI YAKALANAMAZ
İsmail S. Gülümser/Aktifhaber
Gelişmiş ülkeler ortak aklı kullanıp görüşü olan her vatandaştan yararlanarak başarılı olmaktadır. Türkiye’de ise özellikle son günlerde dışarıda demokrasi kahramanı görüntüsü verilirken, içeride tüm muhalif basın kapatılmış, akademisyenler tutuklanarak farklı dünya görüşlerine karşı adeta savaş başlatılmıştır. Her kesimden insanın özverili katkısıyla sağlanabilecek gelişme yolu iktidar eliyle tıkanmıştır.
Ben de yaşananlardan sonra ülkenin gelişmiş ülkelerden nasıl koptuğunu göstermek için; Cumhurbaşkanın Amerika ziyareti, öncesi iki ülkenin eğitim verilerini karşılaştıralım istedim.
-ABD’nin 585 milyar harcadığı hizmet kalemleri için bizde sadece 11 milyar dolar (ABD nin eğitime harcadığının ancak %2’si) kaynak ayrılmış. ABD eğitime ayırdığı kaynak devlet bütçemizin tamamından üç kat daha büyük. ABD de eğitimli gençlerde işsizlik oranının %2-6 arasında değiştiği belirtiliyor. Bizde özellikle gençlerde işsizlik oranları ABD’nin on katına yakın. Lise mezunlarının iş bulma şansı yok.
Türkiye’de eğitimde herkesin tavır birliği içinde olduğu kayda değer ilkesi yoktur. Olanların çoğu sadece devleti koruma amaçlı bireyi yok sayan ilkelerdir. ABD de ise eğitimin bizimle asla kıyaslanamayacak ölçüde insanı merkeze alan herkesçe kabul edilmiş ilkeleri vardır
ABD de Bakanlığın en büyük görevlerinden biri, eğitimde ayrımcılığı ortadan kaldırmaktır Ayrımcılık yasaktır ve en büyük suçlardan biri olarak kabul edilmektedir. Türkiye ise dünya görüşünden dolayı vatandaşlarına ayrımcılık yapıp, hapse koymak için bahane arayan üçüncü dünya ülkesi haline gelmiştir.
ABD de Farklılıklar zenginlik olarak görülür. Dini topluluk okulları ve tüm masrafları eyaletten karşılanan devlet okulu statüsündeki Charter school’lar, istedikleri eğitim metot ve programlarını endişe taşımadan uygulayabilir.
Bizde program ve kitaplar zorunlu seçimlik dersler merkezden belirlenir, kendi vatandaşlarının Kürtçe öğrenmesi bile engellenir. Yerinden yönetim için il teşkilatlarına kadro doldurulur ama merkez kendi memurlarından korkar, her şeyi merkezden yapmaya devam eder
ABD’de eğitim sisteminin merkezinde devlet değil birey vardır. Evrensel değerlere, bireysel beklentilere, ülke ihtiyaçları ve değişen dünya gerçeklerine uyumludur. Eğitimde öğretmene, veliye, öğrenciye okul yönetimine güven esastır. Eğitim sisteminin nasıl olacağına o yöredeki halk karar verebilir. Öğretmenlerden her yıl alanını yeniden keşfederek yeni şeyler üretmesi istenir.
Bizde eğitimin çerçevesini bilimin referanslarından çok iktidarların doğmaya dayalı kabulleri belirler. Öğretmenin anlatacağı her şeyi bakanlık belirler, öğretmenlerin yeni bir fikir üretmesine gerek yoktur, hatta yeni fikir üretme yasak gibidir. Öğretmenlerin çoğu önceki yıllarda anlatılana yeni bir şey ekleme gereği duymadan ders planlarının tarihlerini değiştirerek her yıl aynen kullanılır. Hiç kimseye güvenilmez eğitimde ailelerin tercihinin hiç önemi yoktur.
Özellikle son dönemde demokratik dünyadan ülkeyi koparan yüzlerce karar alınmış eğitimde zaten sınırlı olan ilkeler de ortadan kaldırılmıştır. Bu ilkesizlikle ülkenin başarılı olacağını beklemek imkânsızdır.
Kaynakça: Amerika’da Ulusal Eğitim İstatistik Merkezi NCES 2016-17 verileri, Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı İstatistik 2016-17 verileri, ABD eğitim sistemi (Neva’da ün. Prof Dr Yunus Çengel), U.S. Department of Education (ABD eğitim sistemi), Principles of the US education system (ABD eğitim sistemi ilkeleri)
