Demokratik bir ülkede topluma faydalı ve başarılı okullar neden kapatılıyor?

İsmail S. Gülümser

İktidarın karar mekanizmasında yer alanlar eğitimin yararına inanmıyor,  eğitim adına yapılan her düzenlemeyi sadece ve sadece siyasi hedeflerini gerçekleştirmenin aracı olarak kullanıyorlar. Yaptıkları hiçbir düzenlemede eğitimin ve toplumun yararını gözetmiyor, toplum yararına görüntüsü oluşturmayla yetiniyorlar. Bu yüzden tüm eğitim sistemini siyasi-ideolojik-parasal çıkarlarına göre yeniden dizayn ediyorlar.
Hiçbir okul türünün topluma sağladığı fayda onları ilgilendirmiyor istediklerini kapatıyorlar. 


Kalabalık partili genç gruplar oluşturma dışında eğitimde hiçbir konu onların ilgi alanına girmiyor. Türkiye’de yıllarca hizmet vermiş köklü okul gruplarını toplumun taleplerini dikkate almadan kolayca ortadan kaldırmalarının arka planında, o okulların siyasi çıkarları açısından hiçbir yararının olmadığı hatta siyasi hedeflerine ulaşmayı engellediği yönündeki sakat düşünce yatıyor.

HANGİ ÜLKE YÖNETİCİSİ NOT BARAJIYLA ÖĞRENCİ ALAN, RAĞBET GÖREN BİR OKULU KAPATABİLİR?

2005 yılına kadar Türkiye’de Matematik-Fen-Türkçe derslerinden 10 üzerinden en az 7 alanların kayıt yaptırabildiği beğenilen, öğrenci kaydetmek için velilerin birbiriyle yarış ettiği bir okul grubu vardı. Bazı derslerin eğitimini yabancı dille vermek üzere planlanmış bu okullar, o günlerde az sayıdaki fen ve Anadolu lisesinden sonra başarı düzeyi yüksek öğrencilerin en çok tercih ettiği okullardan biriydi. Liselerin bünyesinde açıldığından her okul sınırlı sayıda öğrenci alıyordu, buna rağmen yaygınlaşmış öğrenci sayısı 230.000 e okul sayısı 868 e kadar çıkmıştı.

Türkiye’nin en önemli problemlerinden biri olan öğrencilerde öğrenme isteği uyarma konusunda bu okullar olumlu sonuç elde etmiş ve başarı düzeyi yüksek öğrencilerle iyi bir tempo yakalamıştı. Hepsi aynı düzeyde verimli olmasa da öğrencilerin çoğu yabancı dil problemini çözmüş eğitimde fark oluşturmuştu. Mantıklı her ülke yöneticisi eğitimde önemli problemleri çözmüş böyle bir okulun faydasına inanır ve yaygınlaşmasını ister.  Ancak okulların başarısının AKP nin siyasi hedefleri açısından bir anlamı yoktu, hatta okul grubu bazı siyasi hedeflerin gerçekleşmesine engel görünüyordu. Bu yüzden okullarda yeterince yabancı dil öğretilemiyor gibi bir bahane arkasına saklanıp kapattılar.

ANADOLU İNSANINA YUKARI TIRMANMA YOLU AÇAN BAŞARILI BİR OKUL NEDEN KAPATILIR?

Türkiye’nin kuruluşundan itibaren 2010 yılına kadar hizmet veren, uzun dönem köy kalkınmasında aktif görev üstlenmiş bir okul grubu vardı. Merkezi sınavla öğrenci aldığı ve pansiyonlu olduğu için özellikle fen ve Anadolu lisesine girme şansı olmayan dar gelirli zeki köy çocukları açısından çok önemli bir fırsattı. Eğitimde ülkenin önemli problemlerini çözüyor, eğitime istekli zeki köy çocuklarının ilkokuldan sonra doğu-güney doğuda dağa çıkmasına, batıda ise eğitim sistemi dışına çıkmasına engel oluyordu. Yıllardan beri köyden çıkıp eğitimli gruba katılanların çoğu bu okullardan mezun olmuştu.

Adı daha sonra Anadolu öğretmen lisesi olarak değiştirilen bu okulların eğitimde yakaladığı ivme takdire şayandı, ancak okulların ülke gençliğine kazandırdığı şeyler AKP nin siyasi hedefleri açısından bir anlam ifade etmiyor, üstelik bazı siyasi hedeflerin gerçekleşmesine engel oluyordu. Bu yüzden içinde 96.000 öğrencisi olan bu başarılı 299 okulu da kapattılar.

DEMOKTATİK BİR ÜLKEDE AKADEMİK EĞİTİM TERCİHİ ENGELLENEBİLİR Mİ?

Türkiye’de eğitimini akademik alanda sürdürmek isteyenlerin önündeki en önemli seçenek Akademik liseler diğer adıyla genel liselerdir. Ülkemizde yıllarca hizmet vermiş içinde 750.000 binden fazla öğrencisi olan 868 genel lise de, iktidarın siyasi ve ideolojik kıyımından kurtulamadı ve hepsinin sınavla öğrenci alan okula dönüştürüldüğü ifade edilerek kapatıldı. TEOG bahanesiyle yapılan bu düzenlemeyle sınavı kazanamayan öğrenciler meslek lisesine ya da İHL ye kayda zorlandı. İkisini de tercih etmeyenler ortada kaldı, öğrenciler uzun süre istemedikleri alanlara kayıt mecburiyetinde bırakıldı. Zorlamalar fayda vermeyince açık liseye kayıt yapmaları önerildi ve öğrenciler devlet eliyle örgün eğitim sistemi dışına itildi.

Tüm ülkeler öğrencileri daha uzun süre eğitim sisteminde tutmaya çalışırken, AKP öğrencilerin akademik eğitime devam etme istekleri kendi hedefleriyle örtüşmediği için bu öğrencilerin eğitim sistemi dışına çıkmasına göz yumdu, açık liselerde öğrenci sayısı 1,5 milyonu geçti.

SADECE KOMÜNİST ÜLKELER OKUL DIŞINDA EK EĞİTİMİ YASAKLAYABİLİR

Ülkemizde eğitimde bölgeler ve okullar arasında büyük farklar bulunuyor, hatta aynı okulun içinde düzey farkları giderilemiyor. Öğrenciler kendisinden ya da sunulan hizmetlerin yetersizliğinden kaynaklanan sebeplerle, yeterli öğrenme becerilerini kazanmadan okuldan mezun oluyor. Noksanları olduğuna inanan 1 milyondan fazla öğrenci devlete ek yük oluşturmadan 3.500 civarı dershaneden ek eğitim alarak kendini tamamlıyor ve bir üst öğrenim görecek hale geliyor. 2015 yılına kadar bu kurumlar devletin yapamadığını yapıyor hem öğrencilerde yüksek öğretime devam etme isteği uyarıyor, hem de yüksek öğretimi sürdürecek düzeye getiriyordu.
Tüm dünyada eğitim yüksek öğretim düzeyine çekilirken, bu kurumların varlığı da AKP nin siyasi hedefleriyle örtüşmüyor. Öğrencileri yüksek öğretime özendirerek eğitimde kalmasını sağlayan dershaneler de kapatılanlar arasında yerini alıyordu.
Dershanelerin kapatılmasından sonra ek eğitim desteği veren 2 bin civarı etüt merkezi de içinde 117 bin öğrencisi varken kapatıldı. Ek eğitim faaliyetlerine izin verilen özel kurslara da tek ders sınırı getirilerek engeller konuldu ve okul dışında ek eğitim faaliyetleri neredeyse tümüyle yasaklandı.

AKADEMİK EĞİTİM VE DEĞERLER EĞİTİMİNDE BAŞARILI BİR OKUL NEDEN KAPATILIR?

Ülkemizde az sayıdaki fen ve Anadolu lisesini hariç tutarsanız, devlet okul sistemi akademik eğitimde istenen hedeflere bir türlü ulaşılamadı, ayrıca hemen her okulda değerler eğitiminde ciddi problemler yaşandı. Bir grup eğitim gönüllüsü, devletin katkısı olmadan kendi imkânlarıyla ülkede sorumluluk üstlendi, hem değerler eğitimi hem de akademik eğitimde başarılı bir okul gurubu ortaya çıkardı. Proje toplumun geniş kesimlerince beğenildi okul sayısı bine öğrenci sayısı 138.000 lere kadar ulaştı.
Eğitimde marka üretememiş ülkemizin bu markası yurt dışına da taşındı, gelişmiş ülkeler dâhil dünyanın 170 den fazla ülkesinde Türk okulları olarak ünlülenen başarılı örnekler ortaya çıktı. Ancak bu okulların ürettiği olumlu hizmet de AKP nin siyasi hedefleriyle örtüşmedi, bu yüzden dünya çapında bir eğitim grubunun okullarını önce Türkiye’de kapattılar, sonra etki edebildikleri ülke yöneticilerini kapatmaya zorladılar.

YABANCIDİL EĞİTİMİNDE BAŞARILI ÜLKENİN EN GÖZDE OKULLARINI NEDEN KAPATILIYOR?

Türkiye’de yıllarca önünde hazırlık sınıfı bulunduğu için ilgi gören Anadolu liseleri özellikle şehir merkezlerinde en seçkin öğrencilerin tercih ettiği okullardı. Bu okulları da hileli bir yöntem kullandı kademeli bir düzenlemeyle çoğunu kapattılar. TEOG gereği deyip tüm genel liseleri sınavla öğrenci alan Anadolu lisesine çevirdi bu okulları sıradanlaştırıp itibarını yok ettiler. Bu yıl yapılan düzenlemeyle TEOG u kaldırıyor içinde 1,5 milyon öğrenci olan 2.500 Anadolu lisesinin  %90 ı kapatıyorlar.
Ülkemizde ortaöğretimde öğrencilere yabancı dil öğretilemiyor. Bu konuda tek başarılı kurum grubu Anadolu liseleri, öğrencilerimiz uluslararasında akranlarıyla yarışmasına destek olan tek okul grubunun yaptıkları da AKP nin siyasi hedefleri açısından bir anlam ifade etmiyor ve kapatılıyor.

YÜKSEK ÖĞRETİME ÖĞRENCİ YERLEŞTİRMEDE EN BAŞARILI OKULLAR NEDEN KAPATILACAK?

Öğrencilerin önemli bir bölümü okullarda bir üst öğrenimi görecek hale getirilemiyor, alttan gelen sıkıntılar eğitimin üst kademelerini işlevsiz hale getiriyor. Uzun yıllar öğrencilerin geçmişten gelen noksanlarını tamamlayarak üst eğitime hazır hal getiren dershaneler ve etüt merkezleri kapanıyor,  bu görev bin civarı temel liseye kalıyordu. Okul saatlerinde 214.000, okul saatleri dışında belki bundan daha fazla öğrenciye dershanelerin verdiği hizmeti sunarak öğrencileri sınava hazırladılar.
Eğitimde önemli bir boşluğu dolduran bu kurumların varlığı da AKP nin siyasi hedefleriyle örtüşmüyor. 2019-20 eğitim dönemi sonunda bu kurumlar da kapatılacak, peki öğrenciler ihtiyacını nereden karşılayacak? AKP devlet okullarında alt yapı yetersizliklerinden kaynaklanan öğrenme noksanlarını yine aynı okullardaki kurslardan karşılamayı düşünüyor. Ancak görünen o ki devlet okullarında açıla kurslara 8 milyondan fazla öğrenci kaydolduğu duyurulsa da aynı öğretmenlerce verilen eğitim öğrencilerde ilgi uyaramıyor. Özellikle hedefi olan öğrenciler mali imkânına göre kaçak eğitim faaliyetlerine yöneliyor. AKP nin siyasi manevralarıyla eğitim kaçak faaliyet alanına doğru hızla kayıyor.

BEDEN SAĞLIĞI MÜSAİT ZEKİ ÖĞRENCİLERİN GÖZBEBEĞİ OKULLAR NEDEN KAPATILIR?

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de güvenlik birimleri sağlıklı ve güçlü beden yapısına sahip, zeki gençleri erken yaşta alıp disiplinli bir eğitimden geçirdikten sonra iç ve dış güvenlikte kullanmaktadır. Uzun yıllardan beri bu hizmeti veren 4 askeri lise ile 2 polis koleji ülkemizin en gözde okulları kabul edilmiş on binlerce genç bu okullara girmek için kıyasıya yarışmıştır. Okullardan mezun olanlar ülkemizin dış ve iç güvenliğinde başarıyla hizmet vermiştir.
Bu okulların varlığı da AKP nin siyasal hedefleriyle örtüşmemektedir. Genç çocukları darbede yer almakla suçlayarak okullar kapatılmış kadrosu ve öğrencileri dağıtılmıştır.

EĞİTİMDEN GERİYE NE KALDI?

AKP elinden gelse siyasi hedefleriyle örtüşmeyen tüm seküler okulları kapatır. Ancak daha fazla şimşekleri üzerlerine çekmemek için bunu zamana yaymayı seçiyor, şimdilik bazı okulların toplumdaki itibarıyla oynayıp kontenjanlarını azaltarak varlığına izin veriyor.

Son sistem değişikliğiyle kontenjanları 600 bini bulan sınavla öğrenci alan okulların alacağı öğrenci kapasitesini beşte birlere kadar düşürdü sembolik hale getirdiler. Yaş grubundaki öğrencilerin sadece % 10 una sınavla öğrenci alan okullarda okumasına izin verecekler. Sınavla öğrenci alan okulların bir kısmının siyasi hedeflerine dönük okullar olmasını da imal etmemişler.

Liselere girişte sınavla öğrenci alan okul sayısı 3.500 lerden 1.366 ya düşürülüyor, hedefi olan başarı düzeyi yüksek öğrencilerin önüne üç seçenek sunuluyor;

Proje okul adlarıyla birlikte
34.000 kontenjanlı     303     Fen lisesi     

9.000 kontenjanlı        89      Sosyal bilimler lisesi    

34.000 kontenjanlı      228     Anadolu lisesi

28.000 kontenjanlı      297    İmam Hatip Lisesi

19.000 kontenjanlı     449     Anadolu Meslek ve Teknik Lisesi
Toplamda 126 bin öğrenci sınavla öğrenci alan bin 366 okula yerleştirilecek
Sınavı kazanmayan öğrencilerin bölgesindeki 3 grup okul;

1-Mahalle mektebi

2-İmam hatip lisesi

3-Meslek Lisesi

Arasından tercih yapacak ve tercih yoğunluğuna göre yapılan merkezi sıralama sistemiyle kayıt hakkı kazanacaklar.

Çağ nüfusu yaklaşık 1.260.000 gibi kabul edilmiş sınavı kazanmayan 1.134.000 öğrenci (%90ı). 

Kendi bölgesinde her okul türünden 3 er tane bulunacak, aynı türden 3 ten fazla okul seçemeyecek. 5 okul tercih etmek zorunda yani bunlardan en az 2 si ilgi duyduğu okul türünün dışında olacak.

Sözün özü şu AKP iktidarı öğrencilerin elindeki tüm eğitim fırsatlarını alarak, ortaokulu bitiren 1 milyondan fazla genci hiçbir özelliği olmayan öğrencilerin ilgi duymadığı; mahalle mektebi, meslek lisesi ve imam hatip okullarından birinde okumaya mecbur edecek.

Beğenmeyenlerin önünde ücretinin bir bölümünü devletin ödediği özel okullar var. Son dönemde okul açmada güvenlik soruşturması getirdiler ve sadece partililerin okul açmasına zemin hazırladılar. Şu günlerde yerden mantar biter gibi binlerce okul açılıyor özel okulculuk hızla partililerin eline geçiyor.