İsmail S. Gülümser/Aktif Haber
Sadece şartları zorlayıp derdini anlatabilenler istediği okul grubuna kayıt fırsatı elde ederken diğerleri teslimiyet içinde iktidarın emrivakilerine boyun eğiyor.
İktidar partisi darbeden sonra aldığı ülkeyi tek başına yönetme yetkisini kullanarak OHAL kapsamında olmayan birçok konuda düzenlemeler yaptı ve eğitim sistemini ideolojik hedeflerine göre istediği gibi dizayn etti. 3.200 civarında imam hatip ortaokulu açtı, İHL sayısı 1.600 e çıkardı ve bu okulların sayısını yaklaşık 4.800 e kadar ulaştırırken velilerin tercihlerini baskı altına alacak birçok yöntem kullanarak bu okullardaki öğrenci mevcudunu 1,5 milyona yaklaştırdılar.
2017-2018 istatistiklerini incelediğinizde eğitimin nasıl iktidarın ideolojik hedeflerine göre değişim gösterdiğini daha iyi anlıyorsunuz. Bazı büyük şehirlerde açılan imam hatip ortaokulu sayısını örnek verecek olursak İstanbul’da 325 tane okul imam hatip ortaokulu açılmış. İzmir’de 64, Manisa’da 30, Bursa’da 121, Kocaeli’nde 54, Ankara’da 95, Konya’da 167, Antalya’da 151, Adana’da 47, Mersin’de 32, Hatay’da 37, K. Maraş’ta 32, Kayseri’de 78, Samsun’da54, Van’da 61, G. Antep’te 50, Urfa’da 164, Diyarbakır’da 132 okul binası imam hatip ortaokuluna dönüştürülmüş ya da İHL bünyesinde imam hatip ortaokulu açılmış. Özellikle ulaşımı kolay en iyi yerlerdeki binalar bu okul grubuna çevrilerek veliler okullara kayda zorlanmış.
Ortaokul düzeyinde bunu yaparken lise düzeyinde öğrencileri imam hatip okullarına doldurmak için liselere giriş sistemiyle istedikleri gibi oynamış ve çok sayıda hileli yol geliştirmişler.
28 Şubatçılar üniversite giriş önüne engeller koyarak İHL lerine öğrenci kaydını engellemişlerdi,
AKP onlardan rövanş almaya soyundu başarı düzeyi yüksek liselere öğrenci girişini engelleyecek yollar geliştirerek liselerin önüne engellere koyarak İHL lerini doldurmaya çalışıyor.
Her fırsatta etik değerlere vurgu yaptığını bildiğimiz Bakan Ziya Selçuk Eğitimde iktidarın ideolojik oyunlarına müdahale edeceği yerde seyretmeyi tercih ediyor. Geçen sene daraltılan lise kontenjanlarından dolayı mağduriyet yaşandığını gördükten sonra geçici bir çözüm üretmiş okulların kontenjan sınırına bakılmaksızın öğrencilere kayıt hakkı tanımıştı. Bu sene yine baştan tedbir alınmamış. İktidar zorlamalı yöntemlerle İHL leleri doldurduktan sonra boşta kalan öğrencilere serbest kayıt hakkı verilecek ve hakkını arayan istediği okula yerleşirken hakkına razı olan istemediği okulda okumak zorunda kalacak.
LİSELERE GİRİŞTE TERCİH VE YERLEŞTİRME SİTEMİYLE İKTİDARIN KURDUĞU TUZAKLAR
Millî Eğitim Bakanlığının yayınladığı 2019 LGS liselere tercih ve yerleştirme kılavuzuna göre okullar iki farklı yöntemle öğrenci alacak.
-Sınavla öğrenci alan okullara yerleştirme ülke genelinde merkezi olarak,
-Yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullara yerleştirme e-okul sistemi üzerinden mahalli olarak yapılacak.
İktidar partisi ideolojik hedefleri doğrultusunda okulları doldurmak için hem sınavla öğrenci alan okullara öğrenci yerleştirmede art niyet içeren düzenlemeler yaptı, hem de yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okulların öğrenci ve veli tercihleri dikkate almadan kendi istediği sonucu elde edecek hileli yöntemler geliştirdi.
Bir yandan sınavla öğrenci alan okulların adedini azaltıp toplam kontenjanları sınırlandırırken bir yandan da bu okulların arasına İHL yerleştirerek okulların öğrenci alımını ideolojik hedeflerine göre yeniden düzenledi.
Yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullarda ise velileri hiç istemeseler bile İHL tercih zorunda bırakacak sınırlamalar getirdi.
Bakanlık sınavla öğrenci alan okullardan önemli bir bölümünün yerel yerleştirme grubuna aktardı, sınavla öğrenci alan okul adedini 3 binlerden 1.300 lere kadar düşürdü.
Genel lise eğitimi veren okulları eğitim camiasının mahalle mektebi dediği bir okul grubu haline getirdi. Başarılı öğrenci gruplarıyla birlikte aynı ortamda okumak isteyen yüzbinlerce öğrencinin hayallerini yıktı, onları hedefi olmayan öğrenci gruplarıyla okumak zorunda bıraktı. Öğrenci ve velilerin önüne hem yerel yerleştirmede hem de merkezi yerleştirmede hileli tuzaklar kurdu.
YEREL YERLEŞTİRMEDE KURULAN TUZAKLAR
Yerel yerleştirme dedikleri sistemde velileri iradeleri dışında tercihe zorlayan birçok baraj konulmuş.
Okulları 3 gruba ayırmışlar
-Meslek liseleri,
-İmam hatip okulları,
-Mahalle mektepleri
İlk baraj, öğrencilerin tercihlerini tek okul grubundan yapmasına izin vermiyorlar. Kendi tercih ettiği okuldan en fazla 3 okul seçme hakkı veriyor kalan tercihlerini istemese de diğer okul gruplarından yapmaya zorluyorlar.
Öğrencilerin tercih süreleri 12 Temmuzda sona erecek, bu süre içinde merkezi yerleştirmeyle öğrenci alan okullardan 5 tercih hakkı vermişler.
İkinci baraj her öğrenciden mutlaka yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okul seçmesini istiyorlar. Bu tür seçim yapmayan öğrencilerin tercihlerini değerlendirmeyeceklerini açıklayarak öğrencileri istemedikleri şeye zorluyorlar.
Tercih dönemi içinde öğrenciler en fazla;
-Sınavla öğrenci alan okullardan 5 tercih,
-Yerel yerleştirmeye öğrenci alan okullardan 5 tercih,
-Pansiyonlu okullardan 5 tercih yapabilecek.
Üçüncü baraj tercihlerin geçerli olması için mutlaka okul müdürlüklerine gidip onaylatmanız gerekiyor. Bu yolla müdürleri veli tercihlerini yönlendirmede kullanmayı planlamışlar.
Dördüncü baraj tercih ekran sayfası üzerinde kurmuşlar. Özel okul seçenler dışında tüm öğrenciler önce yerel tercih sayfasından tercihini tamamladıktan sonra ancak diğer sayfa açılıyor, yerel tercih yapmayana sınavla öğrenci alan okul ekranı açılmıyor. Bu yolla tüm öğrencilerin yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullardan seçim yapmasını garanti altına almışlar.
Yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okulları
-Kendi bölgesindeki okullar
-Yakın bölgedeki okullar
-Diğer okullar
Olmak üzere üç gruba ayırmışlar.
Beşinci baraj, öğrencilere bu bölgelerdeki okul gruplarından 5 seçim yapabilecek ancak burada yine öğrenci ve veli tercihlerini ipotek altına alan bir diğer düzenleme karşımıza çıkıyor. Öğrenciler 5 okuldan 3 ünü aynı okul türünden olmasına izin veriyor kalan 2 okulun mutlaka farklı okul türlerinden olmasını istiyorlar. Aslında birçok okul bölgesinde lise grubundan 3 bulunmuyor, öğrencilere bu fırsatı verseler bile lise grubundan bölgede 3 tane lise seçeneği yok, bazı bölgelerde hiç lisenin olmadığı da belirtiliyor.
Altıncı baraj, lise grubundan okul olsun olmasın velileri mutlaka kendi bölgesinde 3 tercih yaptıktan sonra yakın bölgeden okul seçmesine izin vermişler. Genel lise eğitimi veren okulların kontenjanları sınırlı olduğu için, öğrencileri hiç istemedikleri halde meslek lisesi ve İHL tercih zorunda bırakmışlar.
Öğrencilerin büyük bölümünü nasıl meslek okullarına ya da imam hatiplere doldurabiliriz bunun çarelerini aramış ve veli iradesini yok sayan birçok hileli yol bulmuşlar. Meslek lisesi ya da İHL yi seçmeyen öğrencilerin önünde 2 alternatif kalıyor parası varsa özel okulu seçecek yoksa okulu bırakıp açık liseye yönelecek.
Yerel yerleştirmede öğrencileri
-İkamet yerine
-Okul başarı puanına
-Devamsızlıklarına bakarak sıralayacaklar.
Yedinci baraj, yerel yerleştirilenlerin pansiyonlu okul tercihleri de boşa gidecek. Burada da önemli bir tuzak kurulmuş. Hem velileri yerel okulları seçmeye zorlamışlar hem de daha çok istediği pansiyonlu okul tercihini yok saymışlar.
Sekizinci baraj, tercih sonuçları 22 Temmuz’da açıklanıyor. Sonuçlar açıklandıktan sonra öğrencilere 2 kez nakil hakkı vermişler. Nakil tercihlerini mutlaka okul müdürlüklerine giderek yapmak zorundasınız. Bu yolla okul müdürleri vasıtasıyla veliler üzerine baskı kuracak onları istemedikleri tercihe zorlayacak yöntem geliştirmişler. Nakil döneminde okul gruplarından 3 er tercih hakkı verirken bile öğrencileri iradeleri dışında tercihe zorlamış yine bir okul türünden en çok 2 tercih sınırı getirmişler.
Düzenlemelerin içine öğrencileri örgün eğitim sistemi dışına çıkmaya zorlayan hususlar eklemişler. Meslek lisesi ve İHL ye gitmek istemeyenleri ve yerleşemeyenleri açık liseye kayda zorlarken bir yandan da, mesleki eğitim merkezlerine kaydırmaya çalışıyorlar.
Yerleştirme ve kayıt işlemleri
-Özel okullar ve yetenek sınavıyla öğrenci alan okullarda 27Haziran-12 Temmuz arasında yapılacak
Sınavla ya da yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullara,
-İlk yerleştirme sonuçlarının ilanı 22 Temmuz
-Nakiller için 1. tercih ve yerleştirme dönemi 29 Temmuz-5 Ağustos arası
-Nakiller için 2. tercih ve yerleştirme dönemi 5 Ağustos-10 Ağustos arası
-Boş kontenjanların yerleşemeyenlerle tamamlanması 19 Ağustos-6 Eylül arası yapılacak.
Kayıt dönemi boyunca istedikleri okul gruplarını doldurmak için velilerin tercihlerini yok sayan bir yığın tuzaklar kurmuşlar. Haklı olarak hem eğitimciler hem de veliler buna isyan ediyor.
ÜÇ BÜYÜK İLDE KURULAN MERKEZİ YERLEŞTİRME TUZAKLARI
Bir yandan yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullardan ideolojik hedeflerine uygun okulları (İHL) doldurmak için velileri isteği dışında seçim yapmaya zorlarken bir yandan da merkezi yerleştirme ile öğrenci alan okul gruplarıyla diledikleri gibi oynayarak öğrenci velilerini yönlendirmeye çalışmışlar.
Bakanlığın sınavla öğrenci alan okulların taban puanlarını açıkladığı listedeki sayılarla 2017-2018 istatistiklerindeki sayıları baktığınızda ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor. Üç büyük şehirden başlayarak bazı büyük şehirlerdeki örnekler üzerinden öğrenci velileri için kurulan tuzakları açıkça görebiliyorsunuz.
Sınavla öğrenci alan okul sayısını olabildiğince azaltıp öğrencileri istedikleri okul gruplarına tercihe zorluyorlar. İllere baktığınızda hemen her ilde sınavla öğrenci alan okul sayısının minimuma indirildiğini bunlarında yarısının meslek lisesi ya da İHL olduğunu görüyorsunuz. Meslek liselerinin yükselme şansı olmadığı için gelecek beklentisi olan öğrencilerin çoğunu çaresiz bırakıp İHL tercihine yönlendiriyorlar.
1600 den fazla lisenin bulunduğu ülkenin en büyük kenti İstanbul’da sınavla öğrenci alan okul sayısı 377 civarında bunun 257 si Anadolu meslek lisesi ya da Anadolu İHL, yani koca şehirde sınavla öğrenci alan 120 tane lise bırakmışlar. İstanbul’da 8. sınıf düzeyinde yaklaşık 200.000 öğrenci var ve bunların 186.000 i sınava girmiş. Her okulun ortalama 120 öğrenci aldığını düşünürsek, bu kadar yüksek sayıda öğrencinin olduğu bir şehirde sınavla öğrenci alan genel liseler için ayrılan kontenjan 14.400, Bakanlığın yüzdelik dilimlerle alakalı verdiği listeye göre İstanbul’da %90 dilim ve yukarısına giren öğrenci sayısı bunun üstünde. Yani %90 lık dilime giren bazı öğrenciler için bile genel liselerde yeterli kontenjan bulunmuyor. Diğer yandan mega kentte %75-90 arası dilime giren yaklaşık 25.000 öğrenci var ve bu grubun sınavla öğrenci alan liselere girişi oldukça zor görünüyor. Bunlara eğer başarılı okulda okumak istiyorsanız meslek lisesi ya da İHL yi seçmek zorundasınız diyorlar.
795 lisenin bulunduğu Ankara’da 120 okul sınavla öğrenci alıyor, bunlardan 74 ü Meslek lisesi ya da Anadolu İHL. 8. sınıfta 73.000 öğrencinin olduğu şehirde 67.000 öğrenci sınava girmiş genel lise grubundan seçim yapmak isteyenlere 5.600 kontenjanlı 46 okul bırakmışlar. %90 lık dilime giren öğrenci adedi bu rakama ulaşıyor, ilde %85-90 arası dilimden en başarılı 2 binden fazla öğrenci için bile sınavla öğrenci alan genel liselerde yeterli kontenjan bulunmuyor.
509 lisenin bulunduğu İzmir’de 87 okul sınavla öğrenci alıyor bunların 48 i Anadolu meslek ya da Anadolu İHL, 8. sınıfta 50 bin öğrenci var ve bunların 44 bini sınava girmiş. Genel lisede okumak isteyen öğrenciler toplam 5.500 kontenjanı olan 39 liseden seçim yapmak zorunda bırakmışlar. İzmir’de %85 ve üzeri puan alan öğrenci sayısı bu rakama ulaşıyor, yani İzmir’de %75 ve üzeri dilime giren yaklaşık 5 bin öğrenci ya Anadolu meslek-Anadolu İHL seçecek ya da mahalle mektebine gitmek zorunda kalacak.
BAZI BÜYÜK İLLERDE KURULAN MERKEZİ YERLEŞTİRME TUZAĞI
Bazı büyük illerin sınavla öğrenci alan okul sayılarına baktığınızda da benzer durumu görüyorsunuz.
8. sınıfta 32.000 öğrencinin eğitim gördüğü Antalya’da 30.000 öğrenci sınava girmiş. İldeki 353 liseden 61 i sınavla öğrenci alacak, bunların 35 i Anadolu meslek lisesi ve Anadolu İHL için ayrılmış, lise grubundan sadece 26 okul sınavla öğrenci alacak, yani yaklaşık 3 bin öğrencilik kontenjan ayrılmış, %93 lük en üst dilime giren öğrenciler bu kontenjanı dolduruyor. İlde %90 dilime giren en başarılı gruptan binden fazla öğrenci için bile lise grubundan okullarda yeterli kontenjan bulunmuyor.
8. sınıfta 32.000 öğrencinin eğitim gördüğü Diyarbakır’da 27.000 öğrenci sınava girmiş. İldeki 217 liseden sadece 37 si sınavla öğrenci alacak, bunların 20 si Anadolu meslek ve Anadolu İHL için ayrılmış, lise grubundan sadece 17 okulda yaklaşık 2 bin kontenjan ayrılmış, %95 lik en üst yüzdelik dilime giren öğrenci sayısı bundan fazla, bu öğrencilerden en az 500 tanesi için bile bu okullarda yeterli kontenjan bulunmuyor.
8. sınıfta 30.000 den fazla öğrencinin bulunduğu Ş. Urfa’da 28.000 öğrenci sınava girmiş. İldeki 255 liseden 39 u sınavla öğrenci alacak, bunların 23 ü Anadolu meslek lisesi ve Anadolu İHL için ayrılmış, genel liseler için ayrılan 1.600 kontenjanı %97 dilim ve üzerindekiler dolduruyor, %95-97 arasındaki yaklaşık 1.500 öğrenci için bile yeterli kontenjan bulunmuyor.
Diğer illerde de durum bunlardan farklı değil.
Türkiye hızla komünizmden kalma ideolojik devlet anlayışına doğru eviriliyor. Bakanlık ülke gençliğinin eğitim beklentisini yükselteceği yerde, ideolojik hedeflerini gerçekleştirmek için onların önlerini tıkayacak yollar geliştiriyor. Sınavla öğrenci alan okulların kontenjanlarını azaltarak yüksek başarı beklentisi olan yüz bini aşkın öğrencinin önüne engeller konulmuş. Aynen 28 Şubatçılar yaptığı gibi bir yandan öğrencileri istemedikleri okul gruplarına kayda zorlarken bir yandan da onların başarılı öğrenci grupları içinde eğitim alıp hedef yükseltmesini engellemeye çalışıyorlar.
