Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Güney Afrika’nın İsrail’e karşı açtığı soykırım davasında ilk kararını açıkladı. UAD, Güney Afrika’nın tedbir talebine ilişkin kararı, kamuya açık oturumda canlı ilan edildi. UAD, Güney Afrika’nın Gazze’de soykırım davası başvurusunu kabul etti.
UAD, (soykırım davasında) İsrail aleyhine ileri sürülen iddiaların “makul seviyede” ispatladığına hükmetti.
UAD Hakimi Joan Donoghue, mahkemenin Gazzede yaşanan insanlık trajedisinin boyutlarının farkında olduğunu söyledi.
İsrail’e yönelik bazı iddiaların Soykırım Sözleşmesi hükümleri kapsamına girdiğini ifade eden Donoghue, Filistinlilerin bir halk olarak soykırım sözleşmesi kapsamında değerlendirilmek için gerekli kriterleri karşıladığını aktardı.
Donoghue, UADın, İsrailin Güney Afrikanın kendisine karşı açtığı davanın düşürülmesi talebini reddettiğini söyledi.
Donoghue, Mahkeme, İsrailin davanın genel listeden çıkarılması yönündeki talebini kabul edemeyeceğini düşünmektedir diye konuştu.
TEDBİR KARARI BAĞLAYICI MI?Divan Şartının 59. maddesi uyarınca UADnin aldığı kararlar, taraflar için bağlayıcı durumda iken üçüncü ülkeler için kararın bağlayıcılığı bulunmuyor. Divan, hükmettiği kararları BM’nin ilgili kurumlarına da tebliğ ediyor ve İsrail, Divanın muhtemel tedbir kararına uymazsa bu durumda Güney Afrika konuyu BM Güvenlik Konseyine taşıyarak Divan kararının uygulanması için harekete geçilmesini talep edebiliyor.
Divan’ın kararlarını icra ettirmek için kendi askeri gücü veya organı bulunmazken bu kararların uygulanması büyük oranda BM Güvenlik Konseyi’nin tasarrufunda bulunuyor. Divan’ın kararı neticesinde oluşacak politik baskı sebebiyle üçüncü devletlerin İsrail’e açıktan askeri ve siyasi destek vermesinin çok daha zorlaşması muhtemel olacağı biliniyor.
GÜNEY AFRİKADA UADDAN NE TALEP EDİYOR?AAnın aktardığına göre Güney Afrika, Divandan, İsraili soykırım yapmamaya, soykırımı önlemeye ve soykırımın faillerini cezalandırmaya zorlamak için geçici tedbir uygulanmasını istiyor.
Bu tür geçici tedbirler, dava süreci devam ederken durumun daha da kötüleşmesini önlemeyi amaçlıyor. Güney Afrika, şu 9 ihtiyati tedbir kararına hükmedilmesini talep ediyor.
Bu kapsamda Güney Afrika, Divandan;
1- Gazzedeki askeri operasyonları derhal durdurmasına,
2- Kontrolü altındaki herhangi bir grup tarafından, Gazzedeki herhangi bir askeri operasyonu ilerletecek adımlar atmamasına,
3- Filistinlilere yönelik soykırımın önlemesi için gerekli tüm makul tedbirleri almasına,
4- Soykırım Sözleşmesinin 2. maddesi kapsamına giren her türlü eylemden kaçınmasına,
5- Yerlerinden edilenlerin evlerine dönerek yeterli gıda, su, yakıt, tıbbi ve hijyen malzemeleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişiminin sağlamasına,
6- Soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımları atmasına,
7- Soykırımın delillerini muhafaza etmesine ve bu amaçla gelen uluslararası görevliler ve diğer yetkililerin Gazzeye erişimini engellememesine,
8- Verilen tedbirleri uyguladığına ilişkin Divana düzenli rapor sunmasına,
9- Davayı zorlaştıracak veya uzatacak eylemlerden kaçınmasına hükmetmesini istiyor.
